چالش ۲
: کاهش فرزندآوری و اختلال در نظام حقوقی و تربیتی فرزندان
جزء 1
عامل ۱
: کاهش تمایل به فرزندآوری و ارزشمندی فرزند در جامعهزیرجزء 1
راهبرد 1: گره گشایی ذهنی در موضوع فرزند آوری و جمعیت
اهم اقدامات:
1. حمایت از تولید و نشر محصولات فرهنگی و رسانه ای برای ترویج ارزشمندی فرزند آوری و افزایش جمعیت باکیفیت در رسانه ها، بویژه رسانه های جمعی، با اولویت شبکه های اجتماعی و سامانه های نمایش درخواستی و همکاری سازمان صدا و سیما، حوزه های علمیه، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان بسیج مستضعفین و سایر نهادهای فرهنگی، اجتماعی، تبلیغی و رسانه ای (میان مدت – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری).
2. ترویج ارزشمندی فرزند آوری و افزایش جمعیت باکیفیت از طریق تولید محصولات فرهنگ ساز با اولویت بازی های دیجیتال، پویانمایی، واقعیت گسترده، مستند، و فیلم داستانی، و نقش آفرینی مؤثر مساجد، بقاع متبرکه، هیئات مذهبی و سایر نهادهای مردمی، با همکاری سازمان صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی، شهرداری ها و سایر نهادهای فرهنگی، اجتماعی، تبلیغی و رسانه ای (میان مدت – معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت کشور).
3. آموزش ارزشمندی فرزند آوری و افزایش جمعیت باکیفیت و تغییر سبک های پُرهزینه فرزندپروری به زوج های جوان، با تدوین محتوای مناسب و اصلاح کتب درسی متناسب با سیاست های کلی خانواده و جمعیت (میان مدت – وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری).
4. تسهیل دسترسی به مراکز دوست دار مادر و کودک در سطح اماکن عمومی با محوریت مساجد، بقاع متبرکه و هیئات مذهبی، و همکاری شهرداری ها (کوتاه مدت – وزارت کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری).
جزء 2
عامل ۲
: بالا بودن هزینه های فرزندآوری در جامعهزیرجزء 1
راهبرد 1: کاهش هزینه های فرزندآوری
اهم اقدامات:
1. کاهش هزینه های دوره مراقبت های بارداری و زایمان و تأمین سبد غذایی مادر و کودک برای همه اقشار جامعه از آغاز بارداری تا شش سالگی بر اساس استانداردهای فقر غذایی، با مشارکت نهادهای مردمی و همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره)، سازمان بهزیستی و سایر نهادهای حمایتی (میان مدت – وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت کشور).
2. راه اندازی و تأسیس مهدهای کودک با استفاده از ظرفیت نهادهای دینی، نظیر مساجد، بقاع متبرکه و هیئات مذهبی، و به کارگیری دانش آموختگان حوزه های علمیه خواهران (میان مدت – وزارت آموزش و پرورش، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی).
3. همکاری با ستاد کل نیروهای مسلح به منظور تسهیل خدمت سربازی متأهلان، با اِعمال کسری ویژه خدمت هریک از فرزندان خانواده های دو فرزند به بالا، افزایش مدت کسر زمان سربازی به ازای داشتن هر فرزند و اختصاص امریه و سربازمعلم، با اولویت مشمولان متأهل و دارای فرزند (میان مدت – وزارت کشور، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری).
4. اولویت دهی در ارائه تسهیلات معیشتی و رفاهی در قالب اعطای تصاعدی کمک هزینه تولد و معیشت به ازای هر فرزند و اولویت دهی به خانواده های دارای دو فرزند به بالا در طرح های حمایتی مسکن[پاورقی 98] با پیشنهاد قوانین لازم (میان مدت – سازمان برنامه و بودجه، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، معاونت حقوقی ریاست جمهوری).
پاورقی 98
۹۸]) ر ک: مبحث «مسکن و شهرسازی» در سند تحول.
جزء 3
عامل ۳
: افزایش میزان ناباروریزیرجزء 1
راهبرد 1: تأمین هزینه های درمان ناباروری
اهم اقدامات:
1. تمرکز بر زوج های نابارور بدون نیاز به درمان های پیشرفته، با اجرای طرح ملی غربالگری سلامت پیشرفته، آمایش کشوری مراکز ناباروری، تقویت مراکز مشاوره ای و طراحی دستورالعمل تخصصی هماهنگ کشوری برای تشخیص و درمان ناباروری (میان مدت – وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری).
2. بیمه زوج های نابارور و پوشش بیمه ای تمامی خدمات درمان ناباروری متناسب با دهک های درآمدی و فعال سازی ظرفیت های دینی از قبیل وقف برای مشارکت در درمان ناباروری با همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره)، سازمان بهزیستی و سایر نهادهای حمایتی (کوتاه مدت – وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی).
3. سرمایه گذاری برای خودکفایی در تولید داروهای ناباروری، تنوع بخشی راه های درمان ناباروری در کشور و ایجاد ساز و کار صدور مجوز برای تأسیس مراکز معتبر مرتبط (میان مدت – وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری).
جزء 4
عامل ۴
: میزان بالای سقط جنین در کشورزیرجزء 1
راهبرد 1: کنترل سقط های غیرقانونی در کشور
اهم اقدامات:
1. حمایت از تولید و نشر محصولات فرهنگی و رسانه ای برای ترویج قبح سقط جنین و عقیم سازی در رسانه ها، بویژه رسانه های جمعی، با اولویت شبکه های اجتماعی و سامانه های نمایش درخواستی و همکاری سازمان صدا و سیما، حوزه های علمیه، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، سازمان تبلیغات اسلامی و سایر نهادهای فرهنگی، تبلیغی و رسانه ای (میان مدت – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری).
2. ایجاد ساز و کارهای رصد و کنترل مراکز غیرقانونی سقط و عقیم سازی (کوتاه مدت – وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت دادگستری، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری).
جزء 5
عامل ۵
: نگرانی های تربیتی و ضعف نظام حقوقی کودکانزیرجزء 1
راهبرد 1: تقویت زیرساخت های تربیتی و حقوقی مرتبط با کودکان
اهم اقدامات:
1. حمایت از حقوق کودکان در سطوح مختلف سیاست گذاری با محوریت رفع خلأهای قانونی و اجرای سند ملی حقوق کودک و نوجوان، با استفاده از ظرفیت های قانونی موجود و پیشنهاد قوانین لازم (بلندمدت – معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، وزارت آموزش و پرورش، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت دادگستری، معاونت حقوقی ریاست جمهوری).
2. ایجاد و تقویت نظام حمایتی از کودکان، نظیر توسعه نهادهای مردمی حامی کودک و اورژانس حمایتی کودکان با همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره)، سازمان بهزیستی و سایر نهادهای حمایتی (میان مدت – وزارت کشور، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، وزارت دادگستری).
3. حمایت از تولید و نشر محصولات فرهنگی و رسانه ای برای تقویت مهارت های والدگری با تمرکز بر نقش پدری در خانواده در رسانه ها، بویژه رسانه های جمعی، با اولویت شبکه های اجتماعی و سامانه های نمایش درخواستی و همکاری سازمان صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه های علمیه، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها و سایر نهادهای فرهنگی، تبلیغی و رسانه ای (میان مدت – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری).
4. تقویت مهارت های والدگری با تمرکز بر نقش پدری در خانواده از طریق تولید محصولات فرهنگ ساز با اولویت بازی های دیجیتال، پویانمایی، واقعیت گسترده، مستند، فیلم داستانی، و توسعه پارک های آموزشی کودکان و نوجوانان، و نقش آفرینی مؤثر مساجد، بقاع متبرکه، هیئات مذهبی و سایر نهادهای مردمی، با همکاری سازمان صدا و سیما، شهرداری ها، سازمان تبلیغات اسلامی و سایر نهادهای فرهنگی، تبلیغی و رسانه ای (میان مدت – معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی).
5. آموزش مهارت های والدگری با تمرکز بر نقش پدری در خانواده از طریق تدوین محتواهای مناسب، اصلاح کتب درسی، حذف محتواهای مغایر و به کارگیری ابزارهای نوین آموزشی (میان مدت – وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری).