مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص طرح ویژه حفاظت و احیاء بافت تاریخی شهر اردبیل

- 1 - جمعیت پیشنهادی 50400 نفری مصوب کمیسیون ماده 5 و شورای برنامه ریزی استان در بافت تاریخی در افق طرح سال 1413، با توجه به نرخ رشد جمعیت در سال های گذشته، متوسط نرخ نوسازی در منطقه و شهر، تدقیق ضوابط و مقررات طرح براساس الزامات حفاظت و احیاء بافت و ظرفیت بافت در تأمین خدمات عمومی، مجدد محاسبه و تدقیق شده و مبنای تأمین سرانه ها و سطوح خدماتی قرار گیرد.

- 1 - با توجه به سطح عملکردی بافت در مقیاس ناحیه شهری، تأمین خدمات عمومی در سطح محله و ناحیه، با تأکید بر تامین شعاع دسترسی مناسب برای خدمات عمومی الزامی است. تعیین سرانه و سطوح کاربری های مذکور با رعایت الزامات حفاظت از بافت تاریخی صورت پذیرد.

- 2 - به منظور تداوم سرزندگی و رونق بازار اردبیل و ممانعت از خروج فعالیتهای بازار اردبیل به خارج از بازار، پهنه های مختلط فعالیتی وضع موجود در پیرامون بازار، در قالب پهنه مختلط به فعالیت ادامه داده و تعیین کاربری ها و فعالیت ها در پهنه های مذکور، بر مبنای تداوم سکونت، فعالیت های فرهنگی هم پیوند با فعالیتهای اقتصادی بازار و تجاری متناسب تعیین گردد. احداث مجتمع های تجاری جدید بزرگ مقیاس پیرامون بازار که به هر نحو، موجب تهدید بافت شود، ممنوع است.

- 3 - نقشه کاربری پیشنهادی طرح، بر مبنای نقشه پهنه بندی اصلاح شده، تهیه و ضوابط فعالیت ها و ساخت و ساز مربوط به هرکدام از کاربری ها ارائه شود. در این راستا، بهره برداری از بناهای واجد ارزش، به منظور تامین بخشی از خدمات عمومی مورد نیاز و فعالیت های مرتبط با گردشگری، با پیش بینی مشوق های لازم، مورد تأکید است.

- 1 - پوسته پیشنهادی معابر، بر اساس موارد ذیل، بر روی نقشه به روز رسانی شده وضع موجود، اصلاح و تکمیل گردد: 1. حفظ کلیه بناهای ارزشمند (اعم از ثبت شده یا ثبت نشده در فهرست آثار ملی) الزامی است 2. صرفا حقوق مکتسبه قانونی پلاک های همجوار معبر ملاک عمل است 3. ادامه انجام تعریض صرفا در معابری که بیش از 80 درصد از معبر بر اساس طرح ملاک عمل پیشین تعریض شده امکان پذیر است 4. تعیین عرض متغیر برای پوسته (پذیرش حدودی از تغییرات در عرض) مجاز است.

- 2 - پوسته کلیه معابر که بنابر طول معبر، امکان پذیرش عرض بیش از 6 متر را دارند، در نقشه شبکه معابر ترسیم شده و صرفاً معابر محلی با عرض کمتر از 6 متر، در قالب ضوابط و مقررات تعیین تکلیف گردند.

- 3 - در مورد گذر اوچ دکان، با توجه به تعریض اجرا شده وفق طرح تفصیلی قبلی شهر (مصوب 1384/4/12 و اصلاحیه 1389) و طرح تفصیلی بافت کهن، طرح مصوب شورای برنامه ریزی استان در مورد اتصال گذر مذکور به خیابان آیت اله طالقانی، در صورت انجام مطالعات خردنگر و عارضه سنجی ترافیکی، توسط شهرداری اردبیل و تصویب آن در شورای هماهنگی ترافیک استان مورد تأیید است.

- 4 - در مورد گذر پیرزرگر، با توجه به سابقه وجود بازار تاریخی پیرزرگر و تعریض انجام شده وفق طرح تفصیلی شهر و طرح تفصیلی بافت کهن، تصمیم گیری در مورد ضرورت تعریض ادامه گذر و اتصال آن به خیابان آیت اله کاشانی از طریق مطالعات نیازسنجی و امکان سنجی، که توسط شهرداری اردبیل انجام شده و به تصویب کمیسیون ماده پنج می رسد، تعیین تکلیف شود.

- 5 - در خصوص پیشنهاد طرح در مورد پیاده راه سازی خیابانهای امام خمینی و کاشانی در اطراف بازار تاریخی شهر، به سبب ایجاد زمینه های انتقال ترافیک مرکز شهر به بافت پیرامون، تاثیر نامطلوب بر رونق فعالیت های مجاور خیابان ها و عدم تحقق پیاده راه های مذکور (از زمان طرح جامع 1389 تاکنون)، با توجه به عدم احراز ضرورت پیاده راه سازی خیابانهای مذکور، مقرر شد انجام تهمیدات مدیریتی به منظور روان سازی و آرام سازی ترافیک در خیابان های یاد شده، صورت پذیرد. همچنین ضروری است راهکارهای عملیاتی به منظور ارتقاء کیفیت فضای شهری پیاده راه اسفریس ارائه گردد.

- 6 - راهکارها و ضوابط و مقررات به منظور احیاء پیوستگی شبکه گذرهای تاریخی و ارزشمند بافت و تجهیز آنها برای حضور مشترک و ایمن پیاده و سواره، ارائه شود. مسیر پیشنهادی به منظور اتصال جمعه مسجد تا بقعه شیخ صفی نیز در همین چهارچوب است.

- 7 - نقشه سلسله مراتب شبکه معابر، باید مطابق آیین نامه طراحی راههای شهری مصوب 1399 شورای عالی اصلاح و تکمیل شود.

- 1 - نظر به تصویب طرح حفاظت و ساماندهی بافت پیرامون بقعه شیخ صفی توسط وزارت میراث فرهنگی (ابلاغی طی نامه شماره 992500/1929 مورخ 1399/2/14 به استاندار اردبیل)، طرح های موضعی در محدوده مشخص شده بر روی نقشه پیوست، با رویکرد مرمت شهری، در چهارچوب ظرفیت بافت و ملاحظات بحران و پدافند غیرعامل در تعیین فعالیت ها و دسترسی ها، رعایت ضوابط و مقررات حرایم اثر ثبت جهانی بقعه شیخ صفی، به همراه پیوست تحقق پذیری و اجرای طرح، با همکاری وزارت میراث فرهنگی و شهرداری اردبیل و مشارکت دستگاههای استانی، ظرف مدت 3 ماه تهیه شود. هرگونه اقدام اجرایی در محدوده مذکور، پس از ابلاغ طرح ها توسط وزارت میراث فرهنگی، امکان پذیر است. هماهنگی و پیگیری لازم در خصوص تحقق این امر توسط استانداری می باید انجام شود.

- 2 - در مورد سایر پلاک ها و معابر واقع در حریم بقعه شیخ صفی (خارج از محدوده پیشنهادی طرح های ویژه، موضوع بند ( 4ـ1 ) مصوبه حاضر)، طرح حفاظت و ساماندهی بافت پیرامون بقعه، ملاک عمل قرار گیرد.

- 1 - تعداد طبقات در محدوده بافت کهن حداکثر 3 طبقه (روی زمین) و در محدوده خارج از بافت کهن تا خط محدوده بافت تاریخی حداکثر 6 طبقه (روی زمین) تعیین می گردد. بدیهی است رعایت ضوابط حرایم اختصاصی و عمومی آثار ثبتی مقدم بر این ضوابط است. تغییر تعداد طبقات در محدوده بافت کهن، و تغییر حداکثر طبقات در محدوده خارج از بافت کهن، مصداق مغایرت اساسی است.

- 2 - برخورداری از ضوابط تشویقی مربوط به افزایش یک طبقه، در محدوده خارج از بافت کهن و حرایم آثار تاریخی، در معابر بالای 16 متر، منوط به رعایت حداکثر 7 طبقه است.

- 3 - حداقل اندازه مساحت قطعه برای برخورداری از حداکثر طبقات در پهنه مسکونی، 200 مترمربع و در پهنه مختلط و فعالیت 300مترمربع تعیین می گردد. برخورداری از سطح اشغال 100% در کاربریهای تجاری، صرفاً در یک طبقه با حداکثر اندازه قطعه 50 مترمربع امکان پذیر است. حداکثر سطح اشغال در پهنه های سبز درون بافتی، 5% برای فعالیتهای پشتیبان فضای سبز تعیین می گردد.

- 4 - در خصوص الگوی توده گذاری، ترکیب توده و فضا در دو دسته شامل بناهای با طبقات یک و دو و سایر ابنیه، به صورت مجزا ارائه شود. در مورد بناهای موجود که دارای توده گذاری ارزشمند مبتنی بر معماری بومی هستند، احداث بنای جدید با حفظ منطق توده گذاری ارزشمند موجود انجام شود. در خصوص حرایم آثار تاریخی، چهارچوب کلی توده گذاری و معماری ابنیه واقع در حریم ارائه شود.

- 5 - چهارچوب اقدامات و کلیه ضوابط مربوط به نحوه اقدام در بافت تاریخی، در ضوابط و مقررات طرح حاضر به صورت شفاف تعیین تکلیف شده و ارجاع به ضوابط سایر طرح ها (طرح تفصیلی، طرح بافت فرسوده و ....) و طرح های بعدی فاقد وجاهت قانونی می باشد.

- 6 - ضروری است ضوابط و مقررات نمای بناهای شهری به صورت کامل، شفاف مطابق مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری مورخ 1402/12/21 ارائه و ملاک عمل کمیته نمای شهری اردبیل قرار گیرد.

- 7 - در خصوص روشهای جبران محدودیت های توسعه، راهکارهای تشویقی عام مندرج در مصوبه مورخ 1403/5/1 شورای عالی در مورد «راهکارهای تشویقی با هدف احیاء و تقویت سکونت در محدوده بافتهای تاریخی ـ فرهنگی کشور» در قالب ضوابط و مقررات طرح حاضر تدقیق و ارائه گردد.

- 8 - در تعیین اساس طرح و آستانه های مغایرت اساسی این موارد لحاظ شوند: تغییر در عرض و پوسته، نقش و عملکرد شبکه معابر طرح، تغییر کاربری های خدمات عمومی، تغییر در طبقات و ارتفاع ابنیه در محدوده بافت کهن، تغییر در حداکثر طبقات و ارتفاع محدوده خارج از بافت کهن، تغییر در طرح محدوده بافت پیرامون بقعه شیخ صفی.

- 9 - پروژه های طراحی فضای شهری، همراه با شناسنامه طرح، دستگاه تهیه کننده و همکار، شیوه های تامین مالی مورد نیاز و سایر چهارچوب های محتوایی و فرایندی، بر اساس اولویت بندی مسائل کلیدی و عاجل بافت ارائه شده و بر روی نقشه مشخص گردد.

- 10 - در اسناد نهایی راهکارهای موثر و عملیاتی در خصوص مدیریت بحران و پدافند غیرعامل ارائه گردد.