ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای کشاورزی

مرجع تصویب: شورای عالی حفاظت محیط زیست نوع قانون: مقرره - تاریخ تصویب: 1389/01/29

نوع قانون

مقرره -

مرجع تصويب

شورای عالی حفاظت محیط زیست

تاریخ سند تصويب

-

شماره ابلاغ

43379/112060

مرجع ابلاغ

معاون اول رئیس جمهور

شماره روزنامه رسمي

نامعلوم

آخرین وضعیت

معتبر

طبقه بندی

ندارد

تاريخ تصويب

1389/01/29

شماره سند تصویب

-

تاریخ ابلاغ

1389/05/22

تاريخ اجرا

-

تاریخ روزنامه رسمي

-

تاریخ انتشار

-

متن کامل قانون

مقدمه

شورای عالی حفاظت محیط زیست در جلسه مورخ 1389/1/29 کمیسیون امور زیر بنایی، صنعت و محیط زیست بنا به پیشنهاد شماره 44245-1 ‏مورخ 1388/7/23‏ سازمان حفاظت محیط زیست و به استناد ماده (11) قانون مدیریت پسماندها- مصوب 1383- ، ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای کشاورزی را به شرح زیر موافقت نمود:

ماده 1

- واژه ها و اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

الف- قانون : قانون مدیریت پسماندها - مصوب 1383-.

‏ب - سازمان : سازمان حفاظت محیط زیست.

‏پ - ضوابط پسماند پزشکی: ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته موضوع تصویبنامه شماره 15871/ت38459 ‏ک مورخ 1387/2/8.

‏ت - پسماند عادی کشاورزی: پسماندهایی که به صورت معمول از فعالیت های کشاورزی و صنایع وابسته به آن در شهرها و روستاها تولید می شود.

‏ث- پسماندهای ویژه کشاورزی : پسماندهای کشاورزی که دارای یکی از خواص خطرناک از قبیل سمی بودن، بیماری زایی، قابلیت انفجار یا اشتعال، خورندگی و مشابه آن باشند و یا نیاز به مدیریت خاص دارند.

‏ج – بی خطرسازی : اقداماتی که ویژگی خطرناک بودن پسماندهای کشاورزی را رفع نماید.

چ- تفکیک پسماند کشاورزی: جدا سازی بخش قابل استفاده پسماند جهت بازیافت.

‏ح - تولیدکننده پسماند: افراد حقیقی و حقوقی که در نتیجه فعالیت های آنان پسماندهای ‏عادی و ویژه کشاورزی ایجاد می شود.

تبصره

- سایر تعاریف مندرج در این ضوابط همان تعاریف قانون و آیین نامه اجرایی آن موضوع تصویبنامه شماره 28488/ت32561هـ مورخ 1384/5/1 ‏می باشد.

ماده 2

- وزارت جهاد کشاورزی موظف است با رعایت قوانین و مقررات مربوط نسبت به اجرای موارد زیر اقدام نماید:

بند الف

- ترویج و آموزش تولیدکنندگان و روستائیان در راستای کاهش پسماند کشاورزی با همکاری مدیریت اجرایی پسماند موضوع ماده (7) قانون و با استفاده از خدمات فنی بخش خصوصی و تعاونی.

بند ب

- تدوین و ابلاغ دستورالعمل حمل و نقل (شرایط نگهداری بهداشتی و پیش سرمادهی) انواع محصولات کشاورزی جهت کاهش تولید پسماند مربوط به حمل و نقل محصولات کشاورزی با همکاری وزارتخانه های راه و ترابری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.

بند پ

- تدوین استانداردهای بسته بندی محصولات کشاورزی با همکاری مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران.

تبصره

- نحوه نگهداری محصولات کشاورزی باید در برچسب های بسته بندی به صورت نوشتاری و تصویری درج شود.

بند ت

- تدوین، اجرا و نظارت بر برنامه جامع اصلاح روش ها و شرایط نگهداری محصولات کشاورزی.

بند ث

- پیش بینی راهکار در مرحله تولید محصولات کشاورزی درجهت تولید محصولات با قابلیت نگهداری و عمر مفید بیشتر و کاهش تولید پسماند.

بند ج

- راه اندازی نظام تضمین کیفیت محصولات کشاورزی با همکاری وزارت بهداشت، درمان و ‏آموزش پزشکی و مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به منظور کاهش تولید پسماند.

بند چ

- برنامه ریزی لازم جهت خرید و مصرف کردهای کمپوست حاصله.

بند ح

- نظارت بر اجرای ضوابط و روش های مصوب.

ماده 3

- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است به منظور کاهش تولید پسماند نسبت به تدوین نظام ارتقای دانش تغذیه و اصلاح الگوی مصرف محصولات کشاورزی اقدام نماید.

ماده 4

- وزارت بازرگانی موظف است با همکاری وزارتخانه های جهاد کشاورزی و صنایع و معادن در راستای کاهش تولید پسماند کشاورزی، سیاست ها و راهکارهای اجرایی زیر را اجرا نماید:

الف - توسعه امکانات ذخیره سازی، قیمت گذاری خدمات ذخیره سازی و ایجاد ظرفیت بهینه برای صنعت ذخیره سازی از جمله سردخانه برای محصولات فساد پذیر و سیلو برای محصولات کمتر فساد پذیر.

‏ب - بسترسازی برای ایجاد تشکل های خصوصی و تعاونی در زمینه خدمات فنی، پشتیبانی، تأمین وعرضه نهاده ها، بازار یابی، بازار رسانی در راستای یک جریان مکانیزه و تعریف شده به صورت زنجیره ای پس از برداشت تا مصرف با رویکرد کاهش تولید پسماند.

‏پ - همکاری در راه اندازی پایانه های روستایی حمل و نقل محصولات کشاورزی با تشکل های بخش خصوصی و دستگاه های اجرایی مربوط.

‏ت - اندازه گیری و تعیین سهم هر یک از نقاط زنجیره عملیات پس از برداشت در تولید پسماند به تفکیک محصول و اجرای برنامه اصلاح آن.

‏ث - حمایت از گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی به منظور افزایش درصد محصولات فرآوری شده و کاهش تولید پسماند.

ماده 5

- مدیریت اجرایی پسماندهای عادی و ویژه موظف است با توجه به شرایط آب و هوایی نسبت به تهیه دستورالعمل های تفکیک پسماندهای عادی و ویژه بر اساس خصوصیات تجزیه پذیری فیزیکی و شیمیایی و قابلیت های تبدیل آنها اقدام نماید و خصوصیات پسماند عادی کشاورزی را به تأیید وزارت جهاد کشاورزی و خصوصیات پسماند ویژه کشاورزی را به تأیید سازمان برساند.

ماده 6

- تولیدکنندگان، مدیریت اجرایی پسماندهای کشاورزی و اشخاص ‏حقیقی و حقوقی موضوع تبصره ماده (7) قانون موظفند نسبت به تفکیک پسماندهای عادی و ویژه، جداسازی پسماندهای بازیافتی (فسادپذیر، خشک، ویژه) از پسماندهای غیر بازیافتی و دفنی اقدام نمایند.

ماده 7

- تولید کننده پسماندهای ویژه کشاورزی در بخش های پسماند عفونی، پسماند تیز و برنده و پسماند شیمیایی و دارویی موظف است از ضوابط پسماندهای پزشکی به منظور مدیریت این پسماندها استفاده نماید.

تبصره 1

- نظارت بر حسن اجرای این ماده حسب مورد به عهده سازمان های مربوط در وزارت جهاد کشاورزی می باشد و باید به صورت سالانه به سازمان گزارش دهند.

تبصره 2

- برنامه مدیریت اجرایی پسماندهای موضوع این ماده باید به تأیید وزارت جهاد کشاورزی برسد.

ماده 8

- تولید کننده محصولات بازیافتی و کمپوست حاصل از پسماندهای عادی کشاورزی قبل از ارایه به بازار مصرف باید به تأیید اداره کل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان برسد.

ماده 9

- هر روش تبدیل پسماند ویژه کشاورزی به عادی از طریق تدوین دستورالعمل های مرتبط با هر پسماند توسط تولید کننده در چارچوب قوانین و مقررات مربوط و تأیید سازمان مشخص و تعیین می گردد.

ماده 10

- مدیریت اجرایی پسماند و اشخاص حقیقی و حقوقی دارای مجوز استقرار سیستم دفع پسماند ویژه، موظفند ضمن دریافت مجوز از سازمان، ملاحظات زیست محیطی را رعایت نمایند.

ماده 11

- واحدهای کوچک دامپروری و آبزی پروری موظفند مطابق ضوابط پسماندهای پزشکی عمل نمایند و گزارش مدیریت پسماندهای ویژه را هرسال به ادارات کل محیط زیست و جهاد کشاورزی استان ارائه نمایند.

ماده 12

- تولید کنندگان و وارد کنندگان کود و سم موظفند :

الف- جنس ظروف مورد استفاده را به گونه ای انتخاب نمایند که با روش تصفیه یا امحائی که ا‏ز سوی وزارت جهاد کشاورزی با همکاری سازمان تهیه و اعلام می گردد مطابقت داشته باشد.

‏ب - از طریق ساز وکارهای تشویقی و یا دریافت ودیعه نسبت به برگرداندن ظروف سم و کود مصرف شده و یا کود و سم های سنواتی و تاریخ گذشته اقدام نموده و نسبت به امحاء علمی متناسب با نوع پسماند مطابق ضوابط زیست محیطی اقدام نمایند.

تبصره 1

- مصرف کنندگان و کشاورزان موظفند نسبت به تحویل ظروف سم و کود مصرف شده و کود و سم های مصرف نشده تاریخ گذشته و یا فاسد شده به توزیع کننده یا فروشنده و یا عاملین آنها اقدام نمایند.

تبصره 2

- وزارت جهاد کشاورزی موظف است در پایان هر سال مقادیر سموم فاسد و سنواتی که به عنوان پسماند ویژه محسوب می گردند، به سازمان اعلام نماید.

ماده 13

- مراجع قضایی به موجب شکایت وزارت جهاد کشاورزی، سازمان و مدعی العموم در مورد تخلفات مرتبط به مدیریت پسماند کشاورزی موضوع این آیین نامه بر اساس گزارشات تسلیمی دستگاه های مذکور در جرایم مشهود رسیدگی می نمایند.

ماده 14

- ‏مدیریت اجرایی پسماند و سازمان مکلفند نسبت به ارایه گزارش تخلفات مرتبط با مدیریت پسماند کشاورزی به دادستانی محل وقوع اقدام نمایند و پس از دریافت مجوز قضایی با همکاری نیروی انتظامی نسبت به پیشگیری از ادامه تخلف اقدام و با هزینه متخلف آثار تخریبی بوجود آمده را برطرف نمایند. درصورت انجام نشدن اقدامات اصلاحی، مدیریت اجرایی پسماند و سازمان می توا نند رأساً اصلاحات لازم را انجام و هزینه های مترتب را با نظر کارشناس رسمی دادگستری از متخلف وصول نمایند.

ماده 15

- مدیریت اجرایی پسماندهای کشاورزی موظف است با رعایت قوانین و مقررات مربوط نسبت به اجرای موارد زیر اقدام نماید:

بند الف

- انتخاب یک یا تلفیقی از روش های تصفیه، دفع و امحای پسماندهای ویژه کشاورزی و اجرای آن پس از تأیید سازمان.

بند ب

- تدوین سالانه برنامه مدیریت اجرایی و برنامه آموزشی براساس آمار پسماند تولیدی و ارایه آن به نمایندگان سازمان یا وزارت جهاد کشاورزی.

تبصره 1

- سازمان بنادر و دریانوردی و مدیران صنایع مرتبط با بخش کشاورزی موظفند با همکاری دستگاه های ذی ربط آمار پسماند عادی را به مدیریت اجرایی ارایه نموده و برنامه عملیاتی مدیریت پسماند ویژه را به تأیید اداره کل محیط زیست استان رسانده و مطابق آن اقدام نمایند.

تبصره 2

- برنامه آموزشی پسماند عادی باید به تأیید سازمان جهاد کشاورزی استان و پسماند ویژه به تأیید سازمان برسد.

بند پ

- تدوین و اجرای برنامه های حمایتی تشویقی کشاورزان جهت همکاری در مدیریت پسماند کشاورزی با همکاری سازمان جهاد کشاورزی استان.

بند ت

- ارائه گزارش عملکرد مجموعه تحت مدیریت خود به اداره کل حفاظت محیط زیست و سازمان جهاد کشاورزی استان در پایان هر سال.

بند ث

- شناسایی ابزارها و فناوری های جدید که باعث تفکیک بهینه پسماند از مبدأ خواهد شد.

بند ج

- آموزش جداسازی پسماندهای عادی و ویژه در بخش کشاورزی با همکاری وزارت جهاد کشاورزی.

بند چ

- احداث واحدهای پردازش پسماند با تأکید بر تفکیک مفید و با توجه .به امکان سنجی و رعایت اصول زیست محیطی به منظور کاهش حجم فیزیکی پسماند غیر بازیافتی و دفنی

بند ح

- برچسب گذاری پسماندهای ویژه کشاورزی با رعایت موارد زیر:

1- هیچ پسماندی نباید بدون داشتن برچسب و تعیین نوع محتوای کیسه و یا ظروف از محل تولید خارج شود.

2- ‏برچسب ها با اندازه قابل خواندن باید بر روی ظرف یا کیسه چسبانده و یا به صورت چاپی ‏درج شوند.

3- ‏برچسب در اثر تماس یا حمل، نباید به آسانی جدا یا پاک شود.

4- برچسب باید از هر طرف قابل مشاهده باشد.

5 - بر روی برچسب باید مشخصات زیر ذکر گردد :

‏نام، نشانی و شماره تماس تولید کننده / وارد کننده، تاریخ تحویل، نوع ماده شیمیایی (حداقل مقادیر تضمین شده)، احتیاط، کمک های اولیه، روش های مدیریت پسماند (مورد تأیید سازمان)

ماده 16

- اشخاص حقیقی و حقوقی دارای مجوز از سازمان موظفند برای حمل و نقل و نگهداری پسماندهای ویژه مطابق ضوابط پسماند پزشکی عمل نمایند.

تبصره

- حمل و نقل فرامرزی پسماند ویژه، تابع قوانین و ضوابط کنوانسیون بازل می باشد.

ماده 17

- پس از بی خطر سازی پسماندهای ویژه کشاورزی، پسماند مورد نظر مشمول ‏مقررات پسماندهای عادی خواهد بود.

تبصره

- تشخیص تبدیل پسماند ویژه به پسماند عادی با تأیید اداره کل حفاظت محیط زیست استان و با هزینه تولید کننده خواهد بود.

ماده 18

- دستگاه های اجرایی موظفند به منظور توسعه فعالیت ها و تشویق بخش غیر دولتی در امر آموزش و ترویج، شناسایی، اصلاح مدیریت پسماند، زمینه های لازم برای سرمایه گذاری این بخش را در برنامه های توسعه پنج ساله پیش بینی نمایند.

ماده 19

- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و رسانه های اطلاع رسانی وابسته به دستگاه های دولتی موظفند نسبت به تهیه و پخش برنامه های آموزشی موضوع این آیین نامه با نظارت سازمان و وزارت جهاد کشاورزی اقدام نمایند.

تبصره

- سازمان و وزارتخانه های صنایع و معادن، علوم و تحقیقات فناوری، جهاد کشاورزی، کشور و آموزش و پرورش موظفند نسبت به اجرای آموزش های مورد نیاز به منظور مدیریت پسماند ‏کشاورزی، اقدامات لازم را به عمل أورند.

ماده 20

- وزارت جهاد کشاورزی موظف است سالانه گزارش اقدامات انجام شده در اجرای این ضوابط را به سازمان ارائه دهد.

ماده 21

- مدیریت اجرایی پسماند، سازمان و وزارت جهاد کشاورزی موظفند دستورالعمل های نحوه اجرا و مراحل عملیاتی پسماندهای بخش کشاورزی مرتبط با وظایف سازمانی خود را ظرف شش ماه پس از ابلاغ این مصوبه تهیه و ابلاغ نمایند.

تبصره

- وزارت نیرو موظف است به منظور تدوین دستورالعمل های مربوط، اطلاعات مربوط به حساسیت و آسیب پذیری منابع آب (اسامی، موقعیت و پراکنش کلیه منابع آب زیرزمینی و سطحی) را به اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع این ماده ارائه نماید.

ماده 22

- وزارتخانه های کشور و جهاد کشاورزی و سازمان و سایر دستگاه های ذی ربط اعتبارات مورد نیاز اجرای این ضوابط و روش های اجرایی را در لوایح بودجه سنواتی پیش بینی نمایند.‏

امضاء

معاون اول رییس جمهور ـ محمدرضا رحیمی

اسناد مرتبط

قوانین مرتبط

دستگاه‌های مجری

وزارت جهاد کشاورزی وزارت کشور وزارت راه و ترابری وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی وزارت نیرو سازمان حفاظت محیط زیست

گیرندگان رونوشت

اداره کل حقوقی اداره کل قوانین و مقررات کشور دفتر رئیس جمهور دفتر معاون اول رئیس جمهور دفتر مقام معظم رهبری دفتر هیأت دولت

کدهای موضوعی

حفاظت محیط زیست کشاورزی و روستایی وظایف سازمان حفاظت محیط زیست وظایف وزارت جهاد کشاورزی بودجه وظایف کشور وظایف نیرو وظایف صنایع و معادن وظایف فرهنگ و آموزش عالی سازمانهای دولتی مطبوعات و وسایل ارتباط جمعی وظایف سازمان صدا و سیما برنامه های عمرانی نهادهای انقلاب اسلامی و نهادهای عمومی غیر دولتی نظام صنفی وظایف راه و ترابری آیین دادرسی کیفری کارشناسان رسمی و مترجمان صنایع واردات و صادرات دام و طیور شکار و صید وشیلات بهداشت و درمان راه و ترابری وظایف بازرگانی وظایف بهداشت درمان و آموزش پزشکی

شبکه ارتباطات