قانون تجدید نظر در مقاوله‌ نامه‌های بین‌المللی حمل بار و مسافر توسط راه ‌آهن

مرجع تصویب: مجلس شورای ملی نوع قانون: قانون - تاریخ تصویب: 1350/03/10

نوع قانون

قانون -

مرجع تصويب

مجلس شورای ملی

تاریخ سند تصويب

شماره ابلاغ

7244

مرجع ابلاغ

نخست وزیر

شماره روزنامه رسمي

7735

آخرین وضعیت

ساختار الحاقی 1351/09/13

طبقه بندی

ندارد

تاريخ تصويب

1350/03/10

شماره سند تصویب

تاریخ ابلاغ

1350/04/09

تاريخ اجرا

تاریخ روزنامه رسمي

1350/05/28

تاریخ انتشار

متن کامل قانون

ماده واحده

بدولت شاهنشاهی ایران اجازه داده میشود که کلیه اقدامات لازم را برای الحاق بمتون تجدید نظر شده مقاوله ‌نامه‌های بین‌المللی ‌حمل بار و مسافرCIM) و (CIV و ضمائم آن بعمل آورده و قراردادهای لازم را امضاء نماید.

موخره

قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن مقاوله‌ نامه‌های ضمیمه پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز یک شنبه 23ر12ر1349 در جلسه روز ‌دوشنبه دهم خرداد ماه یکهزار و سیصد و پنجاه شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.

امضاء

رئیس مجلس سنا - جعفر شریف ‌امامی

متن مقاوله‌ نامه بین‌المللی1

مقاوله‌ نامه بین‌المللی مربوط به حمل و نقل مسافر و توشه با راه ‌آهن

‌نمایندگان تام‌الاختیار امضاء کنندگان زیر که تجدید نظر در مقاوله ‌نامه بین‌المللی مربوط بحمل و نقل مسافر و توشه با راه ‌آهن را لازم دانسته‌اند (‌مصوب ‌برن 25 فوریه 1961) طبق مادة 68 مقاوله‌ نامه نامبرده تصمیم به تهیه و تنظیم مقاوله ‌نامه جدید گرفتند و بدین منظور نسبت بمواد زیر توافق نمودند:

قسمت اول

- موضوع مقاوله ‌نامه

بند 2

- هر گاه مقام صلاحیتداری تصمیم بگیرد که سرویس حمل و نقل کاملاً یا قسمتی حذف و یا معلق گردد لازم است تصمیمات متخذه بدون درنگ ‌باطلاع عموم و راه ‌آهنها رسیده و راه ‌آهنها نیز موظفند مراتب را جهت انتشار و آگهی عمومی براه ‌آهنهای کشورهای دیگر اعلام دارند.

بند 3

- هر راه آهنی که مقررات این ماده را نقض کند برای جبران خسارت ناشیه علیه آن اقامه دعوا خواهد شد.

قسمت دوم

- قرارداد حمل و نقل

فصل اول

- حمل و نقل مسافر

ماده چهار

- مجوز مسافرت:

‌مسافر از بدو مسافرت خود (‌باستثنای مواردیکه در تعرفه‌های بین‌المللی پیش‌ بینی شده) ملزم است که دارای بلیط معتبر بوده و موظف است که آنرا‌ در تمام طول مسافرت نگهداری نماید و در صورت مطالبه آنرا بمامور موظف کنترل بلیط ارائه نماید و پایان مسافرت نیز آنرا تسلیم کند.

ماده پنج

- بلیط‌ ها:

بند 1

- بلیط‌ هائیکه برای مسافرت بین‌المللی مربوط باین مقاوله ‌نامه تسلیم مسافر میگردد باید دارای علامت مشخصه C باشد.

بند 2

- اطلاعات زیر باید حتماً روی بلیط‌ها قید گردد (‌جز موارد استثنائی پیش ‌بینی شده در تعرفه‌های بین‌المللی):

‌الف - نام ایستگاههای مبداء و مقصد.

ب - مسیر - و اگر استفاده از مسیرها یا وسایل نقلیه مختلف مجاز باشد این امر بایستی روی بلیط قید گردد.

ج - نوع قطار و درجه سالن مسافری.

‌د - کرایه مسافرت.

ھ - روز شروع اعتبار بلیط.

‌ز - مدت اعتبار بلیط.

بند 3

- تعرفه‌های بین‌المللی یا موافقتنامه بین راه ‌آهنها زبانیکه بلیط باید بآن زبان چاپ بشود و همچنین شکل و مندرجات بلیط را تعیین مینمایند.

بند 4

- دفترجه‌های [دفترچه‌های] بلیط بصورت کوپن که بر اساس تعرفه بین‌المللی تنظیم و تحویل میشود از نظر این مقاوله ‌نامه عنوان یک بلیط واحد بین‌المللی ‌را خواهد داشت.

بند 5

- بلیط قابل انتقال بغیر نمیباشد (‌جز در موارد استثنائی پیش ‌بینی شده در تعرفه‌های بین‌المللی) مگر اینکه بلیط اصولاً بدون نام بوده و ‌مسافرت با آن شروع نشده باشد.

بند 6

- مسافر موظف است موقع دریافت بلیط اطمینان حاصل کند که بلیط دریافتی مطابق مشخصات مسافرت او میباشد.

ماده 6

- تخفیف قیمت بلیط اطفال:

بند 1

- اطفال تا پنج سال تمام بدون بلیط و بطور رایگان مسافرت میکنند بشرط آنکه برای آنان جای مشخصی خواسته نشود.

بند 2

- برای اطفال بزرگتر از پنج سال تا ده سال تمام و اطفال کوچکتر که برای آنان جای مشخص خواسته شود بلیط های با تخفیف صادر میشود ‌میزان تخفیف باید بنحوی باشد که کرایه دریافتی از نصف کرایه اشخاص بزرگ تجاوز ننماید اضافه قیمتهای مربوط به استفاده از بعضی سالنها یا‌ بعضی قطارها و همچنین مبلغی که طبق مقررات راه ‌آهنها در محاسبه قیمت‌ها برای رساندن قیمت به عد [عدد] کامل اخذ میشود شامل تخفیف نمیشوند.‌ در مورد بلیط هائی که از طریق دیگری بدریافت تخفیف نائل شده‌اند اجرای تخفیف مندرج در این بند اجباری نیست.

بند 3

- تعرفه‌های بین‌المللی میتوانند حدود سنهای مختلفی را برای استفاده از تخفیف یا مسافرت مجانی مصرح در بندهای 1 و 2 تعیین نمایند بشرط آنکه حدود سن برای مسافرت مجانی موضوع بند 1 از چهار سال تمام و در موارد اجرای بند 2 در مورد تخفیف قیمت از ده سال تمام کمتر نباشد.

ماده هفتم

- مدت اعتبار بلیط‌ها - توقف در ایستگاههای بین راه - استفاده از جا:

‌تعرفه‌های بین‌المللی مدت اعتبار بلیط‌ها و توقف در ایستگاههای طول مسیر را تعیین مینمایند. ‌تعرفه‌ها و مقررات راه‌ آهن ها نحوه اشغال و ذخیره جا در قطارها را تعیین مینمایند.

ماده هشتم

- تغییر درجه بلیط یا قطار:

‌مسافر میتواند در شرایط تعیین شده در تعرفه‌های بین‌المللی از درجه بالاتر استفاده نموده و یا بقطار نوع بالاتر از قطاریکه روی بلیط آن قید شده ‌سوار شود و یا مسیر خود را تغییر دهد.

ماده نهم

- مسافر بدون بلیط معتبر:

بند 1

- مسافریکه نتواند بلیط با اعتبار ارائه نماید باید علاوه بر کرایه مسافرت مبلغی هم اضافه بپردازد این اضافه کرایه طبق مقررات تعرفه راه ‌آهن‌ محاسبه خواهد شد که این عمل در حدود شبکه آن انجام میشود.

بند 2

- بلیطهائیکه بطور غیر قانونی تغییری در آن داده شده باشد بدون اعتبار تلقی و توسط مامور مربوطه اخذ خواهد شد.

بند 3

- مسافری که کرایه مسافرت و یا اضافه کرایه مربوطه را فوراً نپردازد از ادامه مسافرت ممنوع خواهد شد.

‌مسافری که از ادامه مسافرت ممنوع میگردد نمیتواند تقاضای تحویل توشه خود را در ایستگاهی غیر از ایستگاه مقصد بنماید.

ماده دهم

- اشخاصیکه از قطار طرد میشوند و یا تحت شرایطی پذیرفته میشوند.

بند 1

- اشخاص زیر از مسافرت با قطارها ممنوع و اگر در قطار باشند پیاده خواهند شد.

الف - اشخاص مست و نیز کسانیکه رفتار ناشایسته در قطار از خود ظاهر سازند و قوانین و نظامات قطار را رعایت نکنند این اشخاص حق ادعای ‌استرداد بهای بلیط و همچنین کرایه حمل توشه را ندارند.

ب - اشخاصیکه بعلت بیماری یا علل دیگر مسافرین همجوار خود را ناراحت مینمایند و برای این قبیل اشخاص قبلاً کوپه دربست خریداری نشده‌ و یا امکان واگذاری کوپه در مقابل دریافت کرایه نباشد. معذالک مسافرینی که بین راه مریض میشوند باید تا ایستگاهی که وسایل مداوا و مراقبت آنان‌موجود باشد مسافرت خود را ادامه دهند. ضمناً قیمت بلیط این قبیل مسافرین طبق شرایط ماده 23 پس از کسر کرایه مسافت استفاده شده مسترد ‌خواهد شد و در صورت لزوم در مورد حمل توشه هم بهمین نحو عمل خواهد شد.

بند 2

- حمل و نقل اشخاص مبتلا بامراض ساریه تابع قراردادها و مقررات بین‌المللی و در صورت نبودن آن تابع قوانین و مقررات جاریه هر کشور ‌خواهد شد.

ماده 11

- آوردن بسته‌های دستی و حیوانات در واگن مسافری.

بند 1

- مسافرین مجازند همراه خود اشیائی که حمل آنها آسان است مانند بسته‌های دستی بطور مجانی در واگن مسافری حمل نمایند. هر مسافر‌برای اینقبیل بسته‌ها فقط میتواند سطح بالای سر و پائین پای صندلی اختصاصی خود را اشغال نماید.

در واگنهای مخصوص هم بهمین نحو عمل ‌میشود. مخصوصاً واگنهائیکه جایگاه معین برای توشه دارند.

بند 2

- اشیاء زیر نباید در سالن مسافری آورده شوند:

جزء الف

- مواد و اشیائیکه بموجب ماده 15 ردیف ج از حمل و نقل بعنوان توشه ممنوع گردیده است مگر در موارد استثنائی مذکور در تعرفه‌ها ‌معذالک مسافرینی که در حین انجام وظیفه محوله یا باستناد اجازه قانونی یا اداری مجازند با خود اسلحه گرم حمل نمایند میتوانند با خود تجهیزات ‌و لوازم مربوطه را بمیزان حداقل مقرره در سرزمین مربوطه همراه داشته باشند. همچنین محافظین زندانیانیکه با آنان در سالن و یا کوپه مخصوص‌ مسافرت مینمایند مجازند اسلحه گرم پر با خود حمل نمایند.

جزء ب

- اشیائیکه جنس آنها ایجاد مزاحمت یا ناراحتی برای مسافرینی مینماید و یا موجب خسارت میگردند.

جزء ج

- اشیائی که مقررات گمرکی یا سایر مقامات اداری ورود آنها را بواگن منع کرده‌اند.

جزء د

- حیوانات زنده - سگها در صورتیکه روی زانو حمل شوند و یا در کف سالن با پوزه‌بند و افسار از نزدیک نگهداری شوند بنحویکه موجب خطر ‌برای اطرافیان نگردد و همچنین سایر حیوانات کوچک در صورتیکه در قفس، صندوق، سبد یا سایر بسته ‌بندیهای مخصوص بوده بنحویکه نتوانند ‌موجب جراحت و آلودگی مسافرین و خسارت و آلودگی سالنهای مسافری و بسته‌های دستی موجود در واگن بشوند برای حمل قبول میشوند ‌مشروط بر اینکه این بسته‌ها را بتوان روی زانو حمل نمود و یا مثل بسته‌های دستی در کف سالن مسافری قرار داد.

‌بعلاوه سگها و سایر حیوانات کوچک در صورتی برای حمل قبول میشوند که بوی بد و صدای آنها موجب ناراحتی مسافرین نشده و همچنین قوانین ‌و مقررات کشورهای مختلف مخالف آن نبوده و مسافری هم به آن اعتراض ننماید.

‌تعرفه‌ها و برنامه حرکت قطارها ممکن است قبول حیوانات را در بعضی از سالنهای مسافری یا بعضی قطارها مجاز دانسته و یا آنرا ممنوع نماید و‌ همچنین تعرفه‌ها تعیین مینمایند که در چه صورت و برای چه حیواناتی بایستی کرایه حمل دریافت شود.

بند 3

- تعرفه‌ها تعیین مینمایند در صورتیکه مسافر بر خلاف مقررات بندهای 1 و 2 ردیف ب اشیاء یا حیوانات را با خود به سالن مسافری بیاورند در ‌چه شرایطی این اشیاء و حیوانات را میتوان بعنوان توشه یا بسته دستی حمل نمود.

بند 4

- مأمورین راه ‌آهن حق دارند با حضور مسافر بسته‌های موجود در واگن را از لحاظ اطمینان از نوع اشیاء بازدید نمایند و در صورتیکه جهات ‌قطعی برای احتمال تخلف از مقررات بند 2 وجود داشته باشد به استثناء مواردیکه مربوط بحرف ج از بند 2 میباشد. اگر صاحب اینقبیل اشیاء‌ شناخته نشود راه‌ آهن با حضور دو نفر گواه غیر راه ‌آهنی رسیدگی را بعمل خواهد آورد.

بند 5

- مواظبت از اشیاء و حیواناتیکه مسافر با خود در واگن دارد بر عهده خود او است مگر در مواردیکه مسافر نتواند عمل مواظبت را انجام دهد،‌ مانند اینکه توشه در واگنهای سری مخصوص در جایگاه معین قرار گرفته باشد بشرحی که در بند 1 پیش ‌بینی شده است.

‌مسافر مسئول کلیه خساراتیست که از اشیاء و حیوانات که با خود حمل مینماید وارد شود. مگر اینکه ثابت شود که خسارت وارده مربوط بخطای ‌راه ‌آهن بوده است.

ماده 12

- قطارها - برنامه حرکت قطارها:

بند 1

- قطارهای دائمی پیش ‌بینی شده در برنامه حرکت قطارها و همچنین قطارهای مخصوصی که بر حسب احتیاج اعزام میگردند برای حمل و نقل ‌اختصاص داده میشوند.

بند 2

- راه ‌آهنها موظفند برنامه حرکت قطارها را بنحو خاصی به اطلاع عموم برسانند.

بند 3

- برنامه حرکت قطارها یا تعرفه‌ها باید محدودیت‌هائی را که در مورد استفاده از بعضی قطارها یا بعضی از درجات میباشد تعیین نمایند.

ماده 13

- مبادلات انجام نشده - حذف قطارها:

‌هر گاه در اثر تاخیر یک قطار مبادله با قطار دیگر ممکن نگردد یا اگر قطاری کلاً یا در قسمتی از مسیر خود حذف گردد و مسافر بخواهد مسافرت خود را‌ ادامه دهد راه‌ آهن موظف است مسافر و توشه او را بوسایل ممکنه و بدون دریافت وجه اضافی بمقصد برساند چه بوسیله قطاریکه از همان خط‌سیر به مقصد حرکت میکند و یا توسط خط دیگریکه اداره‌ کنندگان مسیر اولیه مسافرت از آن بهره ‌برداری میکنند بنحوی که مسافر با حداقل تأخیر به‌ مقصد خود برسد.

‌رئیس ایستگاه مربوطه در صورت لزوم باید روی بلیط مسافر گواهی نماید که مبادله غیر ممکن یا قطار حذف شده و اعتبار بلیط او را برای مدت لازمه ‌تمدید نماید و همچنین اعتبار بلیط را برای خط سیر جدید با درجه بالاتر یا با قطاری با نرخ بالاتر تأیید نماید.

‌راه آهن در هر صورت میتواند نامبرده را از استفاده از بعضی قطارها طبق مقررات تعرفه یا برنامه منع نماید.

فصل دوم

- حمل و نقل توشه

ماده 14

- اشیائیکه برای حمل قبول میشوند:

بند 1

- اشیاء زیر بعنوان توشه پذیرفته میشوند:

‌اشیاء محتوی در صندوق ها، سبدها، جامه ‌دانها، کیف‌های مسافرت، جعبه‌های مخصوص کلاه، و سایر بسته بندی‌هائی از این قبیل و همچنین خود ‌وسایل بسته ‌بندی.

بند 2

- تعرفه‌های بین‌المللی میتوانند تحت بعضی شرایط حمل و نقل سایر اشیاء و حیوانات را بعنوان توشه مجاز بدانند.

بند 3

- راه آهن حق دارد که از قبول و حمل توشه در بعضی قطارها و یا بعضی از انواع قطارها خودداری و یا آنرا محدود نماید.

ماده 15

- اشیاء ممنوع از حمل و نقل:

‌اشیاء زیر برای حمل و نقل بعنوان توشه پذیرفته نمیشود.

‌الف - اشیائیکه حمل و نقل آنها مخصوص اداره پست است ولو آنکه در یک قسمت از مسیر برای حمل توشه باشد.

ب - اشیائیکه حمل و نقل آنها ممنوع است ولو آنکه در یک قسمت از مسیر برای حمل توشه باشد.

ج - مواد و اشیاء خطرناک مخصوصاً صلاح‌های [سلاح‌های] پر و مواد و اشیاء قابل انفجار و اشتعال مواد سوختی سمی، رادیواکتیو، خورنده همچنین مواد ‌نفرت ‌انگیز یا مستعد برای تولید عفونت و مرض.

تعرفه‌های بین‌المللی میتوانند در شرایط معین بعضی از مواد اشیاء مذکوره در ردیف ج را برای حمل ‌و نقل بعنوان توشه بپذیرند.

ماده 16

- مسئولیت مسافر نسبت به توشه خود - اضافه کرایه:

بند 1

- دارنده قبض توشه مسئول مراعات مقررات مواد 14 و 15 میباشد ضمناً عواقب هر گونه تخلف از مقررات مزبور بعهده او است.

بند 2

- اگر قوانین مقررات کشور محل اجرا خلاف منعی نداشته باشد راه آهن مجاز است در صورت وجود احتمال قوی بر تخلف از مقررات محتوی ‌بسته‌های توشه را از نظر مطابقت با مقررات مربوطه رسیدگی نماید. دارنده قبض توشه برای حضور و شرکت در رسیدگی دعوت میشود چنانچه ‌دارنده قبض حضور نیابد یا دسترسی باو ممکن نباشد و در صورت نبودن قانون و مقررات دیگری در آن کشور باید عمل رسیدگی با حضور دو نفر‌شاهد غیر راه آهنی انجام پذیرد و اگر تخلفی اثبات گردد هزینه‌ای که عمل رسیدگی موجب آن شده از طرف دارنده قبض توشه باید پرداخت شود.

بند 3

- در صورت وجود تخلف از مقررات مواد 14 و 15 دارنده قبض توشه باید بر طبق تعرفه‌های بین‌المللی اضافه کرایه‌ای بپردازد بدیهی است در‌صورت ایجاب اضافه کرایه مسافرت یا غرامت ناشی از خسارت وارده را نیز باید جداگانه بپردازد.

ماده 17

- شرایط بسته ‌بندی و علامت‌ گذاری توشه.

بند 1

- بسته‌های توشه که وضع شرایط آنها ناقص بوده یا بسته ‌بندی آنها غیر کافی باشد یا علائم آسیب ‌دیدگی بطور آشکار در آنها دیده شود ممکن ‌است از طرف راه آهن برای حمل و نقل قبول نگردد. با وجود این اگر راه آهن چنین اشیائی را قبول نماید حق دارد در قبض توشه مراتب را قید نماید و ‌قبول چنین قبضی از طرف صاحب توشه دلیل آنست که نکته مزبور صحیح بوده و مورد تأیید نامبرده است.

بند 2

- مسافر موظف است که روی هر بسته و در محلی کاملاً مرئی نام و آدرس خود و ایستگاه و کشور و مقصد را در شرایطی باندازه کافی ثابت و ‌بنحوی روشن و پاک نشدنی و بدون هیچ ابهامی قید نماید راه آهن حق دارد بسته‌هائی را که فاقد مشخصات مزبور باشند برای حمل نپذیرد.

‌مشخصات سابق بسته‌ها باید بوسیله مسافر پاک شده و یا بصورت ناخوانا درآید.

ماده 18

- ثبت توشه و حمل و نقل آن:

بند 1

- ثبت توشه فقط در مقابل ارائه بلیطی که حداقل تا مقصد توشه معتبر باشد و در مسیری که روی بلیط قید شده بعمل میآید.

‌اگر بلیط برای مسیرهای متعددی ارزنده باشد یا در محل مقصد توشه چندین ایستگاه وجود داشته باشد مسافر باید بطور دقیق خطر سیر و نام ایستگاه‌ مقصد را برای ثبت معین نماید و اگر مسافر این مقررات را رعایت ننماید راه آهن نتایج و عواقب حاصله را بر عهده نمیگیرد چنانچه در تعرفه‌ها‌ پیش بینی و قید شده باشد مسافر میتواند در مدت اعتبار بلیط خود چه برای تمام طول مسیر از مبداء تا مقصد چه برای قسمتی از مسیر توشه‌ها را به ‌ثبت برساند.

‌تعرفه‌ها تعیین مینمایند که در تحت چه شرایطی میتوان توشه را برای حمل و در مسیری غیر از مسیر قید شده روی بلیط پذیرفت و یا توشه را بدون ‌ارائه بلیط قبول نمود.

‌در صورتیکه تعرفه‌ها قبول توشه بدون ارائه بلیط را برای حمل پیش‌ بینی کرده باشند مقررات این مقاوله ‌نامه که حقوق و تعهدات مسافر را نسبت بتوشه‌ای که در معیت او حمل میشود تعیین مینماید درباره فرستنده توشه بدون ارائه بلیط نیز اجرا خواهد شد.

بند 2

- کرایه حمل توشه باید در موقع صدور قبض توشه پرداخت شود.

بند 3

- علاوه بر آنچه که ذکر شده تشریفات ثبت توشه بموجب قوانین و مقررات جاریه ایستگاه مبداء تعیین خواهد شد.

بند 4

- مسافر میتواند طبق شرایط مورد عمل در ایستگاه مبداء قطاری را که توشه او با آن باید فرستاده شود معین نماید و اگر مسافر قطاری را تعیین‌ نکند توشه با اولین قطار مربوطه حمل خواهد شد.

‌اگر توشه باید در یک ایستگاه مبادله از قطاری بقطار دیگر منتقل شود با توجه بشرایط مقررات داخل آن کشور باید با اولین قطاری که دارای سرویس ‌معمولی توشه میباشد بمقصد حمل گردد ارسال توشه در شرایط نامبرده بالا فقط هنگامی اجرا میشود که مقررات گمرکی در مبداء و یا در طول راه که ‌بوسیله گمرکات و سایر مقامات اداری انجام میگیرد با آن مخالفتی نداشته باشد.

ماده 19

- قبض توشه:

بند 1

- در موقع ثبت توشه یک قبض بمسافر داده میشود.

بند 2

- قبوض توشه که برای حمل و نقل بین‌المللی بموجب مقررات این مقاوله ‌نامه صادر میشوند بایستی دارای علامت C بوده و جز در موارد ‌استثنائی پیش ‌بینی شده در تعرفه‌های بین‌المللی باید حاوی اطلاعات زیرین باشند:

‌الف - مشخصات ایستگاههای مبداء و مقصد.

ب - خط سیر.

ج - روز تحویل و قطاری را که برای ارسال توشه در نظر گرفته شده است.

‌د - تعداد بلیطها مگر اینکه توشه بدون ارائه بلیط تحویل شده باشد.

ھ - تعداد و وزن بسته‌های توشه.

- تشریفاتی که بوسیله گمرکات و سایر مقامات اداری انجام میشود:

مسافر ملزم است بمقرراتی که وسیله گمرکات یا سایر مقامات اداری ‌ابلاغ میشود در مورد شخص خود یا در مورد بازدید توشه او و یا بسته‌های دستی تبعیت نماید. مسافر باید در بازدید توشه و بسته‌ها حضور پیدا کند‌مگر در موارد استثنایی که وسیله قانون و مقررات تعیین شده باشد اگر مسافر مقررات مربوطه را رعایت ننماید راه آهن در برابر مسافر هیچگونه ‌مسئولیتی بعهده نمیگیرد.

ماده 23

- استردادها و پرداختهای اضافی:

بند 1

- کرایه های حمل و نقل کلاً یا جزئاً در موارد زیر مسترد می ‌گردد:

‌الف - در صورتیکه بلیط استفاده نشده یا در قسمتی از مسیر استفاده شده باشد.

- صاحب حق میتواند بدون احتیاج بتحقیق دیگری بسته‌هائی را که از تاریخ تقاضای تحویل آنها طبق ماده 20 بند 2 پس از انقضای مدت ‌چهارده روز تحویل و یا در اختیار او گذارده نشود گم شده تلقی نماید.

بند 2

- اگر بسته‌ای که گم شده تلقی شده است در مدت یکسال از تاریخ تقاضای تحویل پیدا شود راه آهن موظف است مراتب را بصاحب بسته در ‌صورتیکه منزل او شناخته و یا امکان یافتن آن باشد اطلاع دهد.

‌صاحب بسته میتواند در مدت سی روز از تاریخ دریافت اعلامیه بخواهد که بسته را در یکی از ایستگاههای مسیر در مقابل پرداخت کرایه حمل از ‌ایستگاه مبداء تا ایستگاهی که بسته تحویل میشود و استرداد غرامتی که از بابت بسته مزبور دریافت داشته باو تحویل نمایند از مبلغ این استرداد ‌مخارج احتمالی که در مورد این غرامت متحمل شده است کسر میشود ضمناً کلیه حقوق ناشیه از تأخیر موضوع ماده 32 برای صاحب بسته محفوظ ‌است. ‌اگر بسته پیدا شده در ظرف مهلت سی روز پیش‌ بینی شده مطالبه نشود یا بسته گم شده پس از یکسال از تاریخ تقاضای تحویل پیدا شود راه آهن در ‌مورد بسته مزبور طبق مقررات قانونی کشور متبوع رفتار خواهد نمود.

ماده 30

- مبلغ غرامت در صورت گم شدن توشه:

‌وقتی که بموجب مقررات این مقاوله ‌نامه غرامتی برای از بین رفتن تمام یا قسمتی از توشه بعهده راه آهن تعلق بگیرد ممکنست بشرح زیر‌ پرداخت شود:

‌الف - چنانچه مبلغ غرامت اثبات شده باشد، مبلغی برابر با رقم اثبات شده پرداخت خواهد شد بدون اینکه مبلغ مزبور برای هر کیلوگرم وزن غیر ‌خالص از بین رفته از چهل فرانک تجاوز کند.

ب - اگر مبلغ غرامت اثبات نشده باشد مبلغی بطور مقطوع برای هر کیلوگرم وزن غیر خالص محموله از دست رفته بیست فرانک پرداخت خواهد ‌شد. ‌علاوه بر مبلغ غرامت باید کرایه حمل حقوق گمرکی و سایر مبالغ پرداختی بابت حمل و نقل توشه گم شده نیز پرداخت گردد بدون در نظر گرفتن ‌زیانهای ناشی از عدم‌النفع.

ماده 31

- مبلغ غرامت در صورت معیوب شدن توشه:

‌در صورت معیوب شدن توشه راه آهن باید مبلغ کاهش قیمت وارده بتوشه را بدون سایر عدم‌النفع ها بپردازد در هر صورت مبلغ غرامت نباید از مبالغ ‌نامبرده زیر تجاوز کند:

‌الف - اگر بر اثر معیوب شدن توشه تمام آن کاهش قیمت پیدا کند نبایستی مبلغ غرامت از مبلغی که در صورت فقدان توشه پرداخت میشود تجاوز‌نماید.

ب - اگر فقط قسمتی از توشه معیوب شود مبلغ غرامت پرداختی نباید از مبلغی که در صورت فقدان آن قسمت معیوب توشه پرداخت میشود تجاوز‌نماید.

ماده 32

- مبلغ غرامت در مورد تأخیر در تحویل توشه:

بند 1

- در صورت تأخیر در تحویل توشه اگر ذیحق اثبات نکند که خساراتی از تأخیر در تحویل ناشی شده راه آهن موظف است غرامتی بمیزان 20‌ سانتیم برای هر کیلوگرم وزن غیر خالص توشه که در تحویل آن تأخیر شده در هر 24 ساعت کامل و برای مدت تأخیر از تاریخ تقاضای تحویل توشه ‌حداکثر برای مدت چهارده روز بپردازد.

بند 2

- اگر اثبات شود که از تأخیر در تحویل توشه خسارتی ناشی شده است بابت این خسارت غرامتی که حداکثر از چهار برابر غرامت مقطوع‌ پیش ‌بینی شده در بند 1 تجاوز نکند پرداخت میشود.

بند 3

- غرامتهای پیش ‌بینی شده در بندهای 1 و 2 با غرامت مربوط بفقدان کل توشه توأماً پرداخت نمیشود و در صورت فقدان قسمتی از توشه ‌غرامتهای بندهای 1 و 2 در صورت لزوم فقط برای قسمت مفقود نشده پرداخت می‌گردد و در صورت معیوب شدن توشه غرامتهای بندهای 1 و 2 در‌صورت لزوم با غرامت پیش‌ بینی شده در ماده 31 تواماً پرداخت میگردد. ‌در هر حال توأم شدن غرامتهای پیش ‌بینی شده در بندهای 1 و 2 با غرامتهای پیش ‌بینی شده در مواد 30 و 31 نباید موجب پرداخت غرامتی بیش از‌غرامت گم شدن کل توشه گردد.

بند 4

- در صورت تأخیر در تحویل اتومبیل یدک‌ کش موتور سیکلت با سایدکار که بطور توشه حمل و نقل شده‌اند راه آهن موظف بپرداخت ‌غرامت نیست مگر اینکه خسارت وارده اثبات شود و در اینصورت حداکثر غرامت معادل کرایه دریافتی خواهد بود.

ماده 33

- مبلغ غرامت در صورت وجود تدلیس یا خطای فاحش منسوب به راه آهن در تمام مواردی که تأخیر در تحویل توشه فقدان کل یا قسمتی از ‌توشه یا معیوب شدن آن بسبب تدلیس یا خطای فاحش منسوب به راه آهن پیش آید راه آهن باید غرامت کامل صاحب حق را بجبران خسارات اثبات شده بپردازد معهذا در صورت خطای فاحش مسئولیت راه آهن محدود به دو برابر حداکثر پیش ‌بینی شده در مواد 30 و 31 و 32 خواهد بود.

ماده 34

- بهره غرامت - پس دادن غرامت:

بند 1

- صاحب حق میتواند بهره غرامت را مطالبه نماید میزان این بهره که پنج درصد در سال محسوب میگردد فقط در صورتی پرداخت میشود که‌ مبلغ غرامت از ده فرانک برای هر قبض توشه تجاوز نماید. بهره غرامت از تاریخ روز تسلیم شکایت اداری پیش ‌بینی شده در ماده 37 و در صورت نبودن ‌شکایت اداری از روز تسلیم تقاضا بدادگستری محسوب میشود. اگر ذیحق در ظرف مهلتی که برای او تعیین شده مدارک مبتنی بر دلایل لازمه را برای ‌تصفیه حساب قطعی مبلغ مورد ادعای خود به راه آهن تسلیم ننماید بهره بمدت زمان بین انقضای مهلت تعیین شده و زمان تسلیم مدارک مزبور تعلق ‌نمیگیرد.

بند 2

- هر گونه غرامت که من غیر حق دریافت شده باشد باید مسترد گردد.

ماده 35

- مسئولیت راه آهن در مورد مامورین خود:

‌راه آهن مسئول عملیات مأمورین خود و یا اشخاص دیگری است که برای اجرای امر حمل و نقل که بر عهده دارد بخدمت میگمارد معذالک اگر بنا بر‌تقاضای مسافرین مأمورین راه آهن خدماتی انجام دهند که مربوط براه آهن نباشد نامبردگان عاملین مسافرینی که برای آنان خدمتی انجام میدهند تلقی ‌میگردند.

ماده 36

- اقامه دعاوی خارج از قرارداد:

‌در تمام موارد قید شده در این مقاوله‌ نامه هر دعوا مربوط بمسئولیت به هر عنوان که باشد فقط در شرایط و حدود پیش ‌بینی شده در این مقاوله ‌نامه علیه ‌راه آهن مؤثر خواهد بود و بهمین طریق است هر دعوا که علیه اشخاص اقامه شود که راه آهن بموجب ماده 35 جوابگوی آنان میباشد.

فصل دوم

شکایات اداری - دعاوی قضائی - آئین دادرسی

و مرور زمان

ماده 37

- دعاوی اداری:

بند 1

- شکایات اداری مربوط بقرارداد حمل و نقل باید کتباً براه آهنی که در ماده 39 تعیین شده فرستاده شود.

بند 2

- حق اقامه دعوی متعلق بکسانی است که حق تعقیب قضائی راه آهن را مطابق ماده 38 دارند.

بند 3

- باید اصل یا رونوشت بلیط‌ ها و قبوض توشه و سایر اوراقی که صاحب حق انضمام آنها را بادعانامه مفید میداند ارائه نماید و در صورت ‌تقاضای راه آهن رونوشت‌ها باید مصدق باشد.

‌هنگام تصفیه حساب مربوط بشکایت راه آهن میتواند تقاضا کند که بلیط ‌ها و قبوض توشه را مسترد دارند.

ماده 38

- اشخاصیکه میتوانند بر علیه راه آهن اقامه دعاوی حقوق بنمایند:

‌اقامه دعوای حقوقی علیه راه آهنی که از قرارداد حمل و نقل ناشی میشود فقط مربوط بکسی است که بلیط یا قبض توشه را در دست دارد و یا در ‌صورت نبودن کسیکه از لحاظ حقوقی جانشینی نامبرده را مدلل سازد.

ماده 39

- راه آهن هائیکه علیه آنها میتوان اقامه دعوای حقوقی نمود:

بند 1

- دعوای حقوقی در مورد استرداد مبلغ پرداخت شده بموجب قرارداد حمل و نقل ممکن است علیه راه آهنی که وجه را دریافت کرده و یا‌ راه آهنی که وجه بنفع آن دریافت شده اقامه گردد.

بند 2

- سایر دعاوی حقوقی که ناشی از قرارداد حمل و نقل باشد ممکن است منحصراً علیه راه آهن مبداء یا راه آهن مقصد و یا راه آهنی که موضوع ‌دعوای حقوقی در خط آن اتفاق افتاده اقامه شوند.

‌علیه راه آهن مقصد میتوان حتی اگر توشه را دریافت نکرده باشد اقامه دعوا نمود.

بند 3

- چنانچه اقامه ‌کننده دعوی که بین چند راه آهن اختیار اقامه دعوی داشته باشد بمحض اینکه علیه یکی از آنها اقامه دعوی نمود حق انتخاب او‌ نسبت بسایرین ساقط میشود.

بند 4

- دعوای حقوقی ممکنست علیه راه آهنی غیر از راه آهنهای مندرجه در بندهای 1 و 2 اقامه شود بشرط اینکه این دعوی عنوان دعوای متقابل ‌را داشته و یا بعنوان اعتراض شخص ثالث نسبت بدعوای مربوط بتقاضای اصلی که بر مبنای همان قرارداد حمل و نقل اقامه گردیده بوده باشد.

ماده 40

- صلاحیت:

‌طرح دعاوی حقوقی بر اساس این مقاوله ‌نامه مورد اقدام قرار نمیگیرد مگر در محضر دادرس صلاحیتدار کشوری که راه آهن مشتکی‌عنه در قلمرو او‌قرار دارد. مگر آنکه بر طبق موافقتنامه بین کشورها و یا پیمانهای امتیازی دیگر بین آنها تصمیم دیگری اتخاذ شده باشد و هر گاه مؤسسه‌ای از ‌شبکه‌های مستقلی در کشورهای مختلف بهره‌ برداری کند هر یک از این شبکه‌ها از نظر اجراء این ماده مانند یک راه آهن مستقل تلقی میشود.

ماده 41

- تسجیل فقدان قسمتی از توشه یا معیوب شدن آن:

بند 1

- هر گاه یک کسری یا معیوب شدن توشه وسیله راه آهن کشف یا قبول شود یا صاحب حق وجود آنرا اثبات کند راه آهن موظف است بلافاصله و‌ در صورت امکان با حضور ذیحق یک صورتمجلس مستدل مبتنی بر خسارت و وضع توشه و وزن آن و در حدود امکان اهمیت خسارت و علت آن ‌و زمانی که خسارت بوجود آمده تنظیم نماید.

‌یک رونوشت از این صورتمجلس بطور رایگان بایستی بصاحب حق داده شود.

بند 2

- وقتی که صاحب حق تحقیقات مندرج در صورتمجلس را نپذیرد میتواند تقاضای تحقیق قضائی نسبت بوضع، وزن توشه همچنین نسبت ‌بعلل و مبلغ خسارت وارده بنماید و اقامه دعوی در اینمورد تابع قوانین و مقررات کشوری است که تحقیق قضائی در آنجا انجام میشود.

بند 3

- در صورت مفقود شدن بسته‌ها صاحب حق موظف است برای تسهیل امر جستجو توسط راه آهن حتی‌المقدور مشخصات صحیح بسته گم‌ شده را بدهد.

ماده 42

- منتفی شدن دعوای اقامه شده علیه راه آهن ناشی از قرارداد حمل توشه:

بند 1

- دریافت توشه وسیله دارنده حق هر گونه دعوای ناشی از قرارداد حمل و نقل را علیه راه آهن در مورد تأخیر در تحویل کسری یا معیوب بودن ‌توشه منتفی میسازد.

بند 2

- در موارد زیر دعوی اقامه شده علیه راه آهن منتفی نمیگردد.

جزء الف

- اگر صاحب حق اثبات کند که خسارت در اثر تقلب یا خطای فاحش منصوب [منسوب] به راه آهن ایجاد گردیده است.

جزء ب

- در صورت اعتراض نسبت بتأخیر در تحویل توشه از طرف ذیحق بیکی از راه آهنهای تعیین شده در ماده 39 بند 2 در ظرف مهلتی که از 21 روز ‌تجاوز نکند.

روز دریافت توشه از طرف دارنده حق جزء مهلت محسوب نمیشود.

جزء ج

- در مورد اعتراض نسبت به کسری یا معیوب بودن توشه بشرح زیر:

‌اولاً - چنانچه کسری یا معیوب بودن توشه قبل از دریافت آن وسیله صاحب حق اثبات شده باشد (‌طبق ماده 41)

‌ثانیاً چنانچه رسیدگی که بر طبق ماده 41 بایستی صورت گیرد فقط بعلت قصور راه آهن انجام نشده باشد.

جزء د

- در مورد اعتراض نسبت بخسارت غیر مشهود که پس از دریافت توشه بوسیله صاحب حق اثبات شود باستثنای دو مورد زیر اقامه دعوی ‌منتفی است:

‌اولاً باید بلافاصله پس از کشف خسارت و حداکثر در ظرف سه روز از تاریخ دریافت توشه مطابق مادة 41 بوسیله ذیحق تقاضای رسیدگی شود و اگر ‌روز انقضای این مهلت با روز یکشنبه یا روز تعطیل رسمی مصادف باشد انقضای مهلت به اولین روز اداری بعد تمدید میشود.

‌ثانیاً باید صاحب حق اثبات نماید که خسارت در فاصله بین قبول توشه برای حمل و زمان تحویل آن وارد شده است.

ماده 43

- مرور زمان در مورد دعوی ناشی از قرارداد حمل و نقل:

بند 1

- دعوای ناشی از قرارداد حمل و نقل بعد از یکسال مشمول مرور زمان میگردد معذالک اگر دعوا مربوط بموارد زیر باشد مدت مرور زمان دو ‌سال است:

‌الف - دعوا بر اساس خسارت ناشی از تدلیس باشد.

ب - دعوا بر اساس قاچاق باشد.

بند 2

- مدت مرور زمان بشرح زیر شروع میشود:

جزء الف

- برای دعاوی مربوط بغرامات تأخیر در تحویل کسری یا معیوب بودن از روزی که توشه تحویل شده است.

جزء ب

- برای دعاوی مربوط بغرامات مفقود شدن تمام توشه از روز چهاردهم پس از انقضاء مهلتی که در ماده 20 بند 2 پیش ‌بینی شده است.

جزء ج

- برای دعاوی مربوط بپرداخت یا استرداد کرایه حمل و مخارج فرعی و اضافی دیگر همچنین برای دعاوی مربوط برسیدگی به بدی اجراء تعرفه ‌یا اشتباه در محاسبه از روز پرداخت و اگر پرداختی نشده باشد از روزی که میبایستی این پرداخت بعمل آمده باشد.

جزء د

- برای دعاوی مربوط بپرداخت حقوق گمرکی اضافی که بوسیله گمرک یا سایر مقامات اداری ادعا میشود از روز مطالبه گمرک و یا این مقامات.

جزء و

- برای سایر دعاوی مربوط به حمل و نقل مسافر از روز انقضاء مدت اعتبار بلیط و روزی که بعنوان شروع مدت مرور زمان تعیین شده است جزء‌ مهلت منظور نمیشود.

بند 3

- در مورد اعتراض اداری که برای راه آهن طبق ماده 37 ارسال شده باشد مرور زمان تا روزی که راه آهن ادعا نامه را کتباً رد نکرده و ضمائم ملحقه‌ آنرا مسترد ننموده است معلق میماند. در صورت پذیرش قسمتی از اعتراض مرور زمان فقط شامل قسمت باقیمانده که مورد اختلاف است میشود.

‌اثبات وصول ادعا نامه و یا جواب آن و یا استرداد ضمائم آن بعهده طرفی است که ادعا نامه را تعقیب مینماید.

‌ادعا نامه‌های بعدی مربوط بهمان موضوع مرور زمان را معلق نمیکند.

بند 4

- دعوای مشمول مرور زمان دیگر قابل تعقیب نمیباشد حتی بصورت دعوای متقابل یا اعتراض شخص ثالث.

بند 5

- با رعایت مقررات فوق‌الذکر تعلیق یا قطع مرور زمان تابع قوانین و مقررات کشوری است که دعوا در آنجا مورد رسیدگی قرار میگیرد.

فصل سوم

واریز حسابها - دعوای راه آهنها بین خود

ماده 44

- واریز حسابها بین راه آهنها.

‌هر راه آهن ملزم است که سهمیه راه آهنهای ذینفع دیگر را از مبلغ کرایه حملی که دریافت نموده و یا میبایستی دریافت نماید بپردازد.

ماده 45

- دعاوی راه آهنها در مورد پرداخت غرامت برای فقدان و یا معیوب شدن توشه:

بند 1

- راه آهنی که غرامت گم شدن یا کسری یا معیوب شدن توشه را بموجب مقررات این مقاوله ‌نامه پرداخت میکند حق دارد طبق مقررات علیه ‌راه آهنهای دیگری که در این حمل و نقل شرکت داشته‌اند اقامه دعوی نماید:

‌الف - راه آهنی که خسارت صرفاً از عملیات آن ناشی شده است تنها مسئول تأدیه خسارت میباشد.

ب - اگر خسارت در اثر عملیات چند راه آهن ناشی شده باشد هر یک از آنها جوابگوی خسارتی میباشد که موجب شده است و اگر تشخیص نوع ‌خسارت ممکن نباشد پرداخت مبلغ غرامتها با رعایت اصول مندرجه در حرف ج بین راه آهنها تقسیم میشود.

ج - اگر اثبات خسارت بوسیله عمل یک یا چند راه آهن ممکن نباشد مبلغ غرامت حاصله بین راه آهنهائی که در حمل و نقل شرکت داشته‌اند تقسیم‌ میشود مگر راه آهنهائی که بتوانند ثابت کنند که خسارت در خطوط آنها ایجاد نگردیده است تقسیم غرامت بنسبت تعداد کیلومتر مسافات اجرائی ‌تعرفه‌ها میباشد.

بند 2

- در موردی که یکی از راه آهنها قادر بپرداخت سهم متعلقه بخود نباشد سهم متعلقه باو که پرداخت نگردیده بین سایر راه آهنهائی که در حمل ‌و نقل شرکت داشته‌اند بنسبت تعداد کیلومتر مسافات مورد اجرای تعرفه‌ها تقسیم میشود.

ماده 46

- اقامه دعوی در مورد غرامت تأخیر در تحویل:

‌مقررات مذکور در ماده 45 در مورد پرداخت غرامت تأخیر در تحویل قابل اجرا است. ‌اگر علت تأخیر در تحویل بی ‌نظمی‌های مدلل شده در چند راه آهن باشد مبلغ غرامت بین آنها به نسبت مدت تأخیری که روی شبکه‌های مربوط صورت ‌گرفته است تقسیم خواهد شد.

ماده 47

- آئین دادرسی:

بند 1

- راه آهنی که علیه او یکی از دعاوی مندرج در مواد 45 و 46 اعمال شود حق اعتراض بپرداخت انجام شده توسط راه آهنی که اقامه دعوا را‌ نموده است در صورتیکه غرامت وسیله یک مقام قضائی تعیین شده باشد ندارد مشروط بر اینکه مبلغ غرامت توسط یک مقام قضائی تثبیت و ابلاغ‌ اقامه دعوی بطریق صحیحی انجام گرفته و مقام مزبور از مجرای قانونی در این دعوا مداخله کرده باشد.

‌دادرسی دادگاه که دعوای اصلی نزد او مطرح است بر حسب اوضاع و احوال مهلت های مربوط بابلاغ و ورود بدعوا را تعیین میکند.

بند 2

- راه آهنی که میخواهد اقامه دعوا کند باید تقاضای خود را فقط در یک ادعا نامه بر علیه همه راه آهنهای مربوطه که با آنها مصالحه نکرده تنظیم ‌نماید وگرنه ادعای او علیه سایر راه آهنهائی که بمحاکمه دعوت نشده‌اند منتفی میشود.

بند 3

- دادرس باید رأی خود را در مورد کلیه دعاوی که باو احاله شده فقط در یک حکم صادر نماید.

بند 4

- راه آهنهائی که علیه آنها اقامه دعوی شده حق هیچگونه دعوای بعدی را ندارند.

بند 5

- در ادعا نامه‌های تنظیمی برای دعاوی اصلی مربوط بغرامت نبایستی دعاوی تضمینی را وارد نمود.

ماده 48

- صلاحیت برای اقامه دعوی:

بند 1

- دادرسی قلمرو راه آهنی که علیه آن راه آهن اقامه دعوا میشود منحصراً صلاحیت رسیدگی بتمام دعاوی مطروحه را دارد.

بند 2

- اگر دعوی بر علیه چند راه آهن باید اقامه شود راه آهن تقاضا کننده حق دارد از بین دادرسان صلاحیتدار بموجب بند 1 دادرسی را که دعوای ‌خود را پیش او طرح می ‌کند انتخاب کند.

ماده 49

- موافقت در موضوع دعاوی راه آهنها:

‌راه آهنها میتوانند بموجب موافقت ‌نامه‌های خاصی از مقررات مربوط باقامه دعوای متقابل علیه یکدیگر که در فصل سوم بیان شده است عدول ‌نمایند.

قسمت چهارم

مقررات مختلف

ماده 50

- اجرای حقوق ملی:

‌در صورتیکه مندرجات این مقاوله‌ نامه و مقررات تکمیلی و تعرفه‌های بین‌المللی نسبت بامور حمل و نقل مواردی را پیش ‌بینی نکرده باشد قوانین و ‌مقررات ملی خاص هر کشور در امور حمل و نقل قابل اجرا میباشد.

ماده 51

- قواعد عمومی آئین دادرسی:

‌برای تمام اختلافات ناشی از حمل و نقل‌های تابعه این مقاوله ‌نامه آئین دادرسی مربوط بقاضی صلاحیتدار قابل اجراست باستثنای موارد مغایری که ‌در این مقاوله ‌نامه قید شده است.

ماده 52

- اجرای حکم دادرسی - توقیف و تضمین:

بند 1

- وقتی که بموجب مقررات این مقاوله ‌نامه احکام صادره وسیله قاضی صلاحیتدار اعم از حضوری و یا غیابی صادر و طبق مستند لازم ‌الاجرا‌ شد این احکام در هر یک از کشورهای عضو مقاوله ‌نامه بلافاصله پس از انجام تشریفات مربوطه بآن کشور نیز لازم‌ الاجراء میباشد و تجدید نظر در‌اساس موضوع پذیرفته نمیشود.

‌این مقررات شامل احکامی که بطور موقت لازم ‌الاجراست و همچنین در مورد محکومیتهای عدم ‌النفع که احکام آن علاوه بر هزینه دادرسی بر علیه‌ خواهانی که بملاحظه رد داد خواستش صادر گردیده نمیباشد.

بند 2

- مطالباتی که در اثر یک حمل و نقل بین‌المللی بنفع یک راه آهن عهده راه آهن دیگری که از یک کشور تبعیت نمیکنند بوجود میآید ‌نمیتوانند مورد توقیف قرار گیرند مگر بموجب حکم صادره از قوه قضائیه کشوری که راه آهن بستانکار و خواستار توقیف از آن تبعیت میکند.

بند 3

- کلیه وسائل نقلیه راه آهن همچنین اشیاء مختلفی که برای حمل و نقل بکار میرود و متعلق به راه آهن است مانند آوندها و لوازم بارگیری‌ پوشش واگنها و غیره نمیتواند مورد توقیف قرار گیرد مگر در کشوری که راه آهن مالک این اشیاء در آن کشور بوده و بموجب حکم صادره از قوه‌ قضائی کشور راه آهن مالک.

- معهذا اگر اختلاف بین دولتها باشد رعایت مقررات مندرج در ضمیمه شماره 3 برای طرفین که میتوانند دادگاه حکمیت و طرز عمل آن را‌ انتخاب نمایند الزامی نیست.

بند 3

- بنا تقاضای طرفین اختلاف ممکن است داوری حکمیت بشرح زیر متوقف بماند.

جزء الف

- بدون اینکه بحل اختلاف از طریق مقررات قانونی دیگر لطمه‌ای وارد شود.

‌اولاً در مورد اختلافات بین دولتهای عضو مقاوله ‌نامه.

‌ثانیاً در مورد اختلافات بین دولتهای عضو قرارداد از یکطرف و دولتهائیکه عضو قرارداد نیستند از طرف دیگر.

‌ثالثاً - در مورد اختلافات بین دولتهائیکه عضو مقاوله‌ نامه نمیباشند.

‌بشرط آنکه در دو مورد اخیرالذکر این مقاوله ‌نامه مانند یک قانون ملی یا بعنوان حقوق توافقی قابل اجرا باشد.

جزء ب

- در مورد اختلافات بین موسسات حمل و نقل.

جزء ج

- در مورد اختلافات بین موسسات حمل و نقل و مشتریان.

جزء د

- در مورد اختلافات بین مشتریان.

بند 4

- اقدام بدادرسی از طریق حکمیت در مورد تعلیق و قطع مرور زمان مربوط بمطالبه مورد اختلاف همان اثر را دارد که اقامه دعوی در دادگاه‌ عادی دارا میباشد.

بند 5

- احکام صادره از دادگاههای حکمیت درباره موسسات حمل و نقل یا مشتریان در هر یک از کشورهای عضو قرارداد بلا فاصله پس از انجام ‌تشریفات خاص آنکشور لازم‌الاجرا میگردد.

قسمت پنجم

- مقررات استثنائی

ماده 58

- مسئولیت در مورد حمل و نقل (‌راه آهن - دریا)

بند 1

- در مورد حمل و نقلهای (راه آهن - دریا) که از خطوط مندرجه در ماده 2 بند 1 استفاده میشود هر کشوری میتواند ضمن تقاضای اینکه تذکرات ‌لازم در لیست خطوط تابعه مقاوله‌ نامه منظور شود بخواهد که کلیه علل معافیت مشروحه زیر بمقررات ماده 27 علاوه شود.

‌حمل و نقل‌ کننده نمیتواند از علل معافیت استفاده نماید مگر اینکه ثابت کند که تاخیر در تحویل فقدان یا معیوب شدن توشه در مسیر کشتیرانی از ‌زمان بارگیری توشه در کشتی تا زمان تخلیه آن از کشتی پیش آمده است این علل معافیت بشرح زیر میباشد.

‌الف - اقدامات مسامحه کاری یا قصور ناخدا ملوان و راهنمای کشتی و یا مراجعین حمل کالا در امر کشتیرانی یا در اداره امور کشتی.

ب - عدم قابلیت کشتی برای دریا نوردی بشرط اینکه حمل و نقل ‌کننده ثابت کند که این پیش آمد مربوط بعدم دقت لازم از طرف او نبوده و ‌مراقبتهای لازم برای اینکه کشتی جهت دریا نوردی آماده باشد انجام داده است و کشتی را با وسائل لازم و سوخت و تدارک کافی مجهز نموده است و‌تمام قسمت های کشتی را برای بارگیری توشه آماده و در وضع مناسبی قرار داده است. بطوری که تمام قسمت‌های کشتی برای قبول توشه و حفاظت آن ‌آماده بوده است.

ج - آتش ‌سوزی بشرط آنکه حمل و نقل ‌کننده ثابت کند که آتش ‌سوزی بسبب عمل یا خطای او و همچنین عمل یا خطای ناخدا ملوان راهنمای ‌کشتی و یا مامورین دیگر اتخاذ نشده است.

‌د - مخاطرات - خطرات یا سوانح دریا یا سایر آبهای قابل کشتیرانی.

ھ - عملیات یا کوشش برای نجات جان و یا مال در دریا.

‌علل معافیت مشروحه فوق تعهدات کلی حمل و نقل ‌کننده را کم و یا از بین نمیبرد و مخصوصاً او متعهد است که توجه خاص نسبت بآماده کردن ‌کشتی برای کشتیرانی از هر جهت مبذول دارد و نیز تجهیزات و ذخیره مناسب کشتی را تامین کند و کلیه محلهای کشتی را که در آن محلها توشه ‌بارگیری میشوند بنحویکه مناسب برای پذیرش و حمل و حفظ و حراست توشه باشد آماده سازد.

‌هر گاه حمل و نقل‌ کننده از علل معافیت مشروحه فوق استفاده کند مسئولیت او بقوه خود باقی خواهد بود. زمانیکه صاحب حق ثابت کند که تاخیر ‌در تحویل فقدان یا معیوب شدن معلول یک خطای حمل و نقل ‌کننده ناخدا ملوان راهنمای کشتی یا مأمورین حمل و نقل بوده است و این خطا غیر از‌خطاهای مذکوره در حرف الف میباشد.

بند 2

- هر گاه مسیر واحد دریائی توسط چند موسسه حمل و نقل که در فهرست مذکوره در ماده یک ثبت شده بهره‌ برداری گردد مسئولیت‌هائیکه‌ حمل و نقل این مسیر در بر دارد در مورد کلیه موسسات حمل و نقل این مسیر بطور یکسان قابل اجرا میباشد بعلاوه وقتیکه در اثر تقاضای چندین‌ دولت اینگونه موسسات حمل و نقل در فهرست ثبت و منظور شوند بایستی مسئولیت‌های مربوطه طبق یک موافقتنامه قبلی بین این دول روشن گردد.

بند 3

- تصمیماتی که باستناد این ماده اتخاذ میشود بدفتر مرکزی اعلام میگردد این تصمیمات پس از سی روز از تاریخ نامه‌ایکه بموجب آن دفتر ‌مرکزی تصمیمات متخذه را بکشورها ابلاغ میکند قابل اجرا خواهد شد و توشه‌هائیکه در این مدت در جریان حمل و نقل هستند مشمول تصمیمات ‌مزبور نمیگردند.

ماده 59

- مسئولیت در صورت وقوع سانحه ناشی از انفجار نیروی هسته‌ای:

‌راه آهن از مسئولیتی که بموجب این مقاوله‌ نامه دارد مبری میشود هر گاه خسارت بعلت یک سانحه نیروی هسته‌ای بوده و باستناد مقررات ‌مخصوص جاری در یکی از دول عضو مقاوله‌ نامه ناظر بر مسئولیت در زمینه انرژی اتمی موسسه بهره‌ برداری ‌کننده از یک دستگاه هسته‌ای یا جانشین او ‌مسئول این خسارت باشد.

قسمت ششم

- مقررات نهائی

ماده 60

- امضاء

‌این مقاوله ‌نامه که ضمائم مربوطه آن قسمت تکمیلی آن را تشکیل میدهد تا سی‌ام آوریل 1970 برای امضاء کشورهای عضو پیشین و کشورهائیکه به ‌کنفرانس عادی تجدید نظر دعوت شده‌اند باز میماند.

ماده 61

- تصویب و بمورد اجرا گذاردن.

‌این مقاوله ‌نامه بتصویب خواهد رسید و اسناد آن هر چه زودتر نزد دولت سویس تودیع خواهد شد وقتیکه مقاوله ‌نامه از طرف پانزده کشور مورد‌ تصویب قرار گرفت یا حداکثر یکسال پس از امضاء آن دولت سویس یا دولتهای ذینفع موضوع امکان بمورد اجرا گذاردن مقاوله‌ نامه را در میان خواهد ‌گذاشت.

ماده 62

- الحاق به مقاوله ‌نامه.

بند 1

- هر کشوری که این مقاوله ‌نامه را امضا نکرده است و بخواهد بآن ملحق شود تقاضای خود را بدولت سویس ارسال میدارد و دولت سویس ‌این تقاضا را بکشورهای عضو مقاوله‌ نامه با یک اطلاعیه از طرف دفتر مرکزی درباره مشخصات راه آهنهای کشور تقاضا کننده برای مطالعه از لحاظ‌ حمل و نقل بین‌المللی ارسال میدارد.

بند 2

- اگر در ظرف ششماه از تاریخ اعلامیه مزبور حداقل دو کشور مخالفت خود را بدولت سویس اطلاع ندهند تقاضای عضویت پذیرفته تلقی ‌میشود و اعلامیه آن از طرف دولت سویس بکشور تقاضا کننده و کشورهای عضو مقاوله ‌نامه فرستاده میشود. و در صورت عکس دولت سویس بکشور تقاضا کننده و کشورهای عضو مقاوله ‌نامه اطلاع میدهد که تقاضا معوق میماند.

بند 3

- هر پذیرش عضویتی یکماه بعد از تاریخ ارسال اعلامیه از طرف دولت سویس رسمیت پیدا میکند و یا اگر در انقضاء این مهلت هنوز‌ مقاوله‌ نامه بموقع اجرا گذارده نشده باشد از تاریخ اجراء مقاوله‌ نامه خواهد بود.

ماده 63

- مدت تعهد کشورهای عضو مقاوله‌ نامه.

بند 1

- مدت این مقاوله ‌نامه نامحدود است ولی هر کشور عضو میتواند با توجه بشرایط زیر از عضویت مقاوله ‌نامه خارج شود.

‌مقاوله ‌نامه برای هر کشور عضو تا 31 دسامبر پنجمین سال از تاریخ اجراء اعتبار دارد. ‌هر کشوری که بخواهد در خاتمه این دوره خود را از عضویت مقاوله ‌نامه خارج نماید باید تصمیم خود را حداقل یکسال قبل از خاتمه دوره مذکور بدولت سویس اعلام دارد تا دولت نامبرده مراتب را بتمام دول عضو مقاوله ‌نامه اطلاع دهد.

‌در صورت عدم اطلاعیه در مدت مذکوره فوق تعهدات ناشی از مقاوله ‌نامه برای مدت سه سال قوت قانونی خواهد داشت و نیز در صورت عدم اطلاع‌ حداقل یکسال قبل از 31 دسامبر آخرین سال یکدوره سه‌ ساله تعهدات مقاوله ‌نامه سه سال بسه سال تمدید خواهد شد.

بند 2

- کشورهائیکه در خلال دوره پنجساله یا یکی از دوره‌های سه‌ ساله برای شرکت در مقاوله ‌نامه قبول شوند تا انتهای آن دوره متعهد مقاوله ‌نامه ‌خواهند بود و همچنین تعهدات آنها تا آخر هر یک از دوره‌های سه ‌ساله بعدی چنانچه یکسال قبل از خاتمه دوره سه ‌ساله مقاوله ‌نامه خروج خود را از ‌آن اعلام ننمایند پا بر جاست.

ماده 64

- تجدید نظر در مقاوله ‌نامه.

بند 1

- نمایندگان کشورهای عضو مقاوله ‌نامه برای تجدید نظر در مقاوله ‌نامه بموجب دعوت دولت سویس حداکثر بعد از پنجسال از تاریخ اجراء این ‌مقاوله ‌نامه تشکیل جلسه خواهند داد.

‌قبل از این تاریخ چنانچه حداقل ثلث دول عضو امضاء کننده مقاوله ‌نامه تقاضای تشکیل جلسه بنمایند کنفرانس تشکیل خواهد شد.

‌با موافقت اکثریت کشورهای عضو مقاوله ‌نامه دولت سویس از کشورهای غیر عضو نیز دعوت مینمایند.

‌با موافقت اکثریت دولتهای عضو مقاوله ‌نامه دفتر مرکزی برای شرکت در کنفرانس از نمایندگان زیر دعوت بعمل میآورد.

‌الف - از سازمانهای بین‌المللی دولتی که در امر حمل و نقل صلاحیت دارند.

ب - از سازمانهای بین‌المللی غیر دولتی که بامر حمل و نقل اشتغال دارند.

‌ترتیب شرکت نمایندگان دولتهای غیر عضو و همچنین نمایندگان سازمانهای بین‌المللی قید شده در بند بالا در مذاکرات برای هر کنفرانس در آئیننامه‌ مربوطه پیش ‌بینی خواهد شد.

‌با موافقت اکثریت دولتهای عضو مقاوله‌ نامه دفتر مرکزی میتواند قبل از تشکیل کنفرانس تجدید نظر معمولی یا فوق‌العاده کمیسیونهای مقدماتی را‌ دعوت نماید که پیشنهادات رسیده در مورد تجدید نظر را قبلاً بررسی نمایند.

‌مقررات ضمیمه شماره 2 متشابهاً در این کمیسیونها قابل اجرا میباشد.

بند 2

- بمورد اجرا گذاردن مقاوله ‌نامه جدیدی که کنفرانس تجدید نظر تدوین نموده شامل فسخ مقاوله ‌نامه قبلی و ضمائم آن حتی در مورد دولتهای ‌عضوی که این مقاوله‌ نامه جدید را تصویب نکرده‌اند میباشد.

بند 3

- در فاصله کنفرانسهای تجدید نظر مواد 4 - 5 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 17 - 18 - 19 - 20 - 22 - 23 - 24- 29 - 37 - 44 45 - 46 - 49 - و ضمیمه 3 را میتوان در یک کمیسیون تجدید نظر اصلاح نمود.

‌سازمان و طرز کار این کمیسیون در ضمیمه شماره 2 این مقاوله ‌نامه ذکر شده است.

‌تصمیمات متخذه کمیسیون تجدید نظر بلافاصله بدولتهای کشورهای عضو مقاوله ‌نامه توسط دفتر مرکزی اعلام خواهد شد.

چنانچه در ظرف چهار ماه از تاریخ اعلام این تصمیمات حداقل پنج دولت عضو مقاوله‌ نامه اعتراضی ننمایند تصویب شده تلقی میشود.

‌این تصمیمات از روز اول هشتمین ماه بعد از ماهیکه در ظرف آن دفتر مرکزی پذیرش آنها را باطلاع کشورهای عضو مقاوله ‌نامه رسانده قابل اجرا‌ میباشند. دفتر مرکزی روز اجرا را در اعلام پذیرش تعیین میکند.

ماده 65

- متون مقاوله ‌نامه - ترجمه‌های رسمی.

‌این مقاوله ‌نامه طبق معمول دیپلماسی بزبان فرانسه مورد توافق قرار گرفته و امضاء شده است.

‌به متن فرانسه نیز یک متن بزبان آلمانی یک متن بزبان انگلیسی و یک متن بزبان ایتالیائی و یک متن بزبان عربی ضمیمه است که اعتبار ‌ترجمه رسمی را دارند و در صورت اختلاف متن فرانسه معتبر است.

‌با اعتقاد کامل نمایندگان مختار زیرین با داشتن اختیار تام که کامل و معتبر بوده مقاوله‌ نامه حاضر را امضاء کرده‌اند.

‌-امضاء شده در برن بتاریخ هفتم فوریه یکهزار و نهصد و هفتاد در یک نسخه فقط که در آرشیو کنفدراسیون سویس تودیع شده و از آن یک نسخه ‌رسمی هر یک از اعضاء تحویل میشود.

‌از طرف دولت از طرف دولت

‌الجزایر بلژیک

‌اتریش بلغارستان

‌دانمارک اسپانیا

‌فنلاند فرانسه

‌یونان هنگری (‌مجارستان)

‌عراق ایران

‌ایرلند ایتالیا

‌لبنان لیختن‌اشتاین

‌لوکزامبورگ مغرب

‌نروژ هلند

‌لهستان پرتغال

‌رومانی پادشاهی انگلستان و ایرلند شمالی

‌سوئد سویس

‌سوریه چکوسلواکی

‌تونس ترکیه

‌یوگسلاوی

متن مقاوله نامه بین المللی2

مقاوله ‌نامه بین‌المللی مربوط به حمل و نقل کالا با راه آهن

‌نمایندگان تام‌الاختیار امضاء کنندگان زیر که تجدید نظر در مقاوله‌ نامه بین‌المللی مربوط به حمل و نقل کالا با راه آهن (‌مصوب 25 فوریه 1961 در برن) را‌ لازم دانسته‌اند طبق ماده 69 مقاوله‌ نامه نامبرده تصمیم به تهیه و تنظیم مقاوله ‌نامه جدیدی گرفته و در نتیجه در موارد زیر توافق نموده‌اند:

قسمت اول

موضوع مقاوله‌ نامه و موارد شمول آن

ماده اول

- راه آهن ها و حمل و نقل‌هائیکه این مقاوله‌ نامه در مورد آنها اجرا میشود:

بند 1

- این مقاوله ‌نامه باستثنای موارد پیش ‌بینی شده در زیر در مورد حمل کلیه کالاهائیکه با یک بارنامه برای حمل مستقیم در مسیریکه ‌حداقل از سرزمین دو کشور عضو مقاوله ‌نامه عبور کند و منحصراً از خطوط مندرج در لیست تهیه شده طبق ماده 59 استفاده شود اعمال میگردد.

بند 2

- محموله‌هائیکه ایستگاه مبداء و مقصد آنها در سرزمین یک کشور واقع میباشد و از سرزمین دیگری فقط بعنوان ترانزیت عبور مینماید ‌مشمول این مقاوله نامه نخواهند بود مشروط بر اینکه:

‌الف - خطوط استفاده شده منحصراً بوسیله راه آهن دولت مبداء بهره ‌برداری شود.

ب - خطوط استفاده شده بعنوان ترانزیت منحصراً بوسیله راه آهن مبداء بهره‌ برداری نشود اما کشورها یا راه آهنهای ذینفع موافقتنامه‌ای منعقد نموده ‌باشند که بموجب آن این قبیل حمل و نقل ها بین‌المللی تلقی نگردد.

بند 3

- محموله‌هائیکه بین ایستگاههای دو کشور مجاور یا بین ایستگاههای دو کشوریکه از سرزمین کشور سومی بطور ترانزیت استفاده میکنند ‌مبادله میشوند یا اگر خطوطی که حمل و نقل روی آنها انجام میگیرد منحصراً توسط یکی از این سه کشور بهره‌ برداری گردد تابع مقررات داخلی این ‌کشور خواهند بود بشرط آنکه فرستنده هنگام تنظیم بارنامه تقاضا نماید که مقررات جاری در آن کشور در مورد او اجرا گردد ضمناً قوانین و مقررات‌ هیچ یک از کشورهای ذینفع با آن درخواست مخالفتی نداشته باشند.

ماده دوم

- مقررات مربوط به حمل و نقلهای مختلط:

بند 1

- در فهرست پیش ‌بینی شده در ماده اول علاوه بر خطوط راه آهن میتوان خطوط منظم سرویس های اتومبیل رانی و یا کشتیرانی را که مکمل خط ‌سیر راه آهن هستند و روی آنها حمل و نقلهای بین‌المللی انجام میگیرد درج نمود و در صورتیکه این خطوط حداقل دو کشور عضو مقاوله ‌نامه را بهم ‌مربوط سازد درج آنها در فهرست مربوطه موکول بموافقت دو کشور ذیربط میباشد.

بند 2

- مؤسساتیکه از این خطوط بهره‌ برداری میکنند تایع [تابع] کلیه تعهدات مقرره بوده و نیز از کلیه حقوقی که برای راه آهنها بموجب این مقاوله ‌نامه ‌شناخته شده است بهره‌مند میگردند باستثنای مواردیکه شرایط مختلف حمل و نقل ایجاب میکند در هر حال مقررات مربوط به مسئولیت ناشی از ‌این مقاوله ‌نامه غیر قابل تغییر است.

بند 3

- هر دولتی که بخواهد یکی از خطوط مندرجه در بند 1 را در فهرست ثبت نماید بایستی اقداماتی بعمل آورد که موارد استثنائی پیش ‌بینی شده ‌در بند 2 را بهمان صورتیکه تعرفه‌ها انتشار مییابند در دسترس عامه قرار دهد.

بند 4

- برای حمل و نقلهای بین‌المللی که در عین حال از خطوط راه آهن و سرویس‌های حمل و نقل غیر از آنچه که در بند 1 مشخص شده است ‌استفاده میشود راه آهنها میتوانند با همکاری مؤسسات حمل و نقل مربوطه و بمنظور رعایت کلیه موارد مختلف و خصوصیات هر نوع حمل و نقل‌ مشترکاً مقررات تعرفه‌ای مخصوصی با جنبه حقوقی دیگری غیر از مفاد این مقاوله‌ نامه وضع نموده و نوع دیگری بارنامه غیر از آنچه که بموجب بند 1‌از ماده 6 این مقاوله ‌نامه معین شده است پیش ‌بینی و مورد اجرا گذارند.

ماده سوم

- اشیائی که حمل و نقل آنها ممنوع است.

‌اشیاء زیر برای حمل و نقل پذیرفته نمیشوند:

‌الف - اشیائیکه حمل آنها مخصوص اداره پست است حتی اگر این امتیاز مربوط به یکی از سرزمینهائی باشد که خط بین‌المللی از آن عبور مینماید.

ب - اشیائیکه از حیث ابعاد، وزن و یا سایر شرایط خاص آنها با توجه به تأسیسات و وسایل نقلیه راه آهنهای مسیر برای حمل و نقل مورد نظر مناسب ‌نیستند حتی اگر در مورد یکی از راه آهنهای مسیر بوده باشد.

ج - اشیائیکه حمل و نقل آنها منع شده است ولو آنکه این ممنوعیت برای یکی از سرزمینهای مسیر بوده باشد.

‌د - مواد و اشیائیکه بموجب ضمیمه شماره 1 این مقاوله ‌نامه از حمل و نقل ممنوع شده‌اند مگر در موارد پیش ‌بینی شده در بند 2 ماده 4.

ماده چهارم

- اشیائیکه تحت شرایط خاص برای حمل و نقل پذیرفته میشوند:

بند 1

- اشیاء نامبرده زیر تحت شرایط مخصوص برای حمل پذیرفته میشوند.

جزء الف

- مواد و اشیائیکه تحت شرایط مندرج در ضمیمه شماره 1 این مقاوله ‌نامه یا موافقتنامه‌ها و قراردادهای تعرفه‌ای پیش ‌بینی شده در بند 2 حمل ‌گردند.

جزء ب -

- حمل جنازه تحت شرایط زیر پذیرفته میشود.

‌اولاً - حمل جنازه با قطار سریع‌السیر.

‌ثانیاً - پرداخت هزینه حمل توسط فرستنده باید انجام شود.

‌ثالثاً - استرداد بها و علی‌الحساب پذیرفته نمیشود.

‌رابعاً - قید عبارت «‌ایستگاه - دفتر امانات» در بارنامه مجاز نیست.

‌خامساً - حمل جنازه تابع قوانین و مقررات هر یک از کشورها میباشد مگر آنکه بین چند کشور مقاوله ‌نامه‌های خاصی در این مورد منعقد شده باشد.

‌مشایعت جنازه توسط یکنفر ضرورت ندارد بشرط آنکه فرستنده در بارنامه تعهد نماید که در مهلت پیش‌بینی شده در کشور مقصد آن را خارج نماید.

جزء ج -

- وسایط نقلیه راه آهن که بتوانند با چرخهای خود روی ریل حرکت نمایند پذیرفته میشوند بشرط آنکه یک مؤسسه راه آهنی تأیید کند که وسایط ‌مزبور بدون عیب بوده و میتواند در روی خطوط راه آهن حرکت کنند و این نظریه را ضمن نوشته‌ای که روی این قبیل وسایط نصب میشود اعلام ‌نماید یا اینکه ضمن گواهی نامه مخصوص نظریه خود را اعلام دارد. لکوموتیوها تندروها و اتوموتوریس‌ها باید علاوه بر واجد بودن شرایط مزبور یکنفر ‌مأمور مطلع برای تأمین روغنکاری همراه داشته باشند.

‌سایر وسایط نقلیه راه آهن که میتوانند روی ریل حرکت کنند ممکن است یکنفر برای روغنکاری همراه داشته باشند بشرط آنکه فرستنده تمایل خود ‌را برای استفاده از اینموضوع در بارنامه قید کند.

جزء د

- حیوانات زنده با شرایط زیر پذیرفته میشود.

‌اولاً - باید با یکنفر مراقب از طرف فرستنده همراه باشند مگر اینکه

- حیواناتیکه از لحاظ جسمی کوچک بوده و در قفس مناسبی باشند.

- در صورتیکه در تعرفه‌های بین‌المللی پیش‌ بینی شده باشد.

- در صورتیکه بر حسب تقاضای فرستنده راه آهنهای مربوطه از همراهی مراقب صرف نطر [نظر] نموده باشند در اینصورت راه آهن در مورد فقدان یا آسیبی که‌در صورت همراه بودن مراقب ممکن بود پیش نیاید هیچگونه مسئولیتی نخواهد داشت مگر اینکه قرار دیگری بین راه آهن و فرستنده گذارده شود.

‌فرستنده ملزم است تعداد مراقبی که همراه حیوانات میفرستد در بارنامه قید نماید و در صورتیکه مراقبی همراه حیوانات نباشد عنوان «‌بدون مراقب» ‌در بارنامه قید شود.

‌ثانیاً - فرستنده حیوانات باید مقررات دامپزشکی کشورهای مبداء و مقصد و عبوری را رعایت نموده و طبق آن حمل نماید.

- بارنامه‌ها باید در دو یا احتمالاً سه زبان چاپ بشوند که یکی از آنها باید از بین زبانهای فرانسه، آلمانی، ایتالیائی انتخاب شود.

‌تعرفه‌های بین‌المللی میتوانند زبانی را که با آن فرستنده باید قسمت مربوط بخود را تکمیل نماید تعیین نمایند و در صورت فقدان مقررات خاصی در‌اینمورد فرستنده بایستی مطالب خود را با یکی از زبانهای رسمی کشور مبداء تکمیل نموده و با آن یک ترجمه بزبان فرانسه، آلمانی و یا ایطالیائی‌ ضمیمه نماید مگر آنکه مواد قید شده در بارنامه بیکی از این زبانها باشد.

‌راه آهن میتواند از فرستنده بخواهد اظهارات و اطلاعات خود را در روی بارنامه و ضمائم آن با حروف لاتین بنویسد.

بند 3

- انتخاب بارنامه سفید رنگ و یا بارنامه با حاشیه قرمز رنگ نشانه آنست که بار باید با قطار عادی یا سریع حمل شود. تقاضای حمل بار در‌قسمتی بوسیله سریع‌السیر و در قسمت دیگر از مسیر با سرعت عادی پذیرفته نمیشود مگر اینکه در این مورد موافقتنامه‌ای بین راه آهنها وجود‌ داشته باشد.

بند 4

- تذکرات مندرج در روی بارنامه بایستی با حروف چاپی و یا حروف پاک نشدنی نوشته شود بارنامه‌هائی که کلمات آنها روی یکدیگر نوشته شده ‌و یا تراشیدگی داشته باشد و یا قطعات کاغذ روی آنها چسبانیده شده باشد قبول نمیشود. ولی در مورد قلم خوردگی و اصلاح اعداد مربوطه بمقدار‌وزن و تعداد بسته‌ها در صورتیکه فرستنده با امضای خود آنها را تأیید و گواهی نماید پذیرفته خواهد شد.

بند 5

- نکات زیر باید حتماً در بارنامه ذکر گردد.

جزء الف

- تعیین ایستگاه مقصد با ذکر مشخصات لازم برای اجتناب از هر گونه اشتباهی بین ایستگاههای مختلف اعم از اینکه مربوط بیک محل یا بمحلهای مختلفی که دارای یک اسم یا اسامی مشابهی باشند.

جزء ب

- نام و آدرس گیرنده - گیرنده باید یک شخص حقیقی یا شخصیت حقوقی داشته باشد.

‌تعیین ایستگاه یا مأمور ایستگاه بعنوان گیرنده کالا پذیرفته نمیشود مگر اینکه تعرفه صراحتاً آن را اجازه داده باشد. آدرسهائی که نام گیرنده در آن ‌تعیین نشده باشد و عباراتی از قبیل «‌بحواله... و یا به آورنده نسخه ثانی بارنامه» در آن ذکر شده باشد قابل قبول نیستند.

جزء ج

- تعیین نوع کالا - فرستنده باید کلیه کالاهائی را که در ضمیمه شماره 1 این مقاوله ‌نامه تحت شرایط مخصوص حمل میشوند بر طبق ماده 4 بند 1‌ردیف الف و بند 2 بهمان نام که برایشان معین شده است در بارنامه ذکر نماید و کالاهای دیگر بر حسب نوع معینه در تعرفه‌ایکه کالاهای مزبور بر‌اساس آن حمل میگردند باید نام برده شوند و در سایر موارد باید بعنوانی ذکر گردند که در بازرگانی کشور مبداء معمول میباشد.

جزء د

- تعیین وزن کالا و در صورت عدم امکان اطلاعات مشابهی طبق مقررات راه آهن فرستنده در صورتیکه قوانین یا مقررات کشور مبداء اجازه دهد که ‌فرستنده کالای خود را بدون تعیین وزن با اطلاعات مشابهی برای حمل بدهد وزن و اطلاعات مورد لزوم باید وسیله راه آهن فرستنده ذکر گردد.

جزء ھ

- برای محمولات خورده ‌بار و جزئی - تعداد بسته‌ها و مشخصات بسته ‌بندی آنها. همچنین باید در بارنامه مربوط بواگنهای کاملی که حامل یک یا‌ چند بسته هستند که باید با راه آهن و کشتی حمل گردند و از راه آهن بکشتی یا بالعکس انتقال مییابند مشخصات مذکور قید گردد.

جزء و

- ذکر جزئیات اوراقیکه برای مقامات گمرکی و اداری لازم است و ضمیمه بارنامه هستند یا در اختیار کدام ایستگاه معین راه آهن یا دفتر گمرک یا هر ‌مقام اداری دیگر میباشند ضروری است.

جزء ز

- در بارنامه همچنین باید نام و آدرس فرستنده و در صورت لزوم آدرس تلفونی یا تلگرافی او قید گردد.

‌یک شخصیت حقیقی و یا حقوقی بایستی بعنوان فرستنده در بارنامه قید شود. اگر مقررات ایستگاه فرستنده اقتضا نماید فرستنده باید نمونه امضاء‌ دستی یا چاپی یا مهر خود را بنام و آدرس خویش اضافه نماید در اینصورت لازم میاید که بارنامه عنوان «‌امضاء» داشته باشد.

بند 6

- بارنامه باید بعلاوه حاوی نکات پیش‌ بینی شده در این مقاوله ‌نامه و بخصوص مواد مذکور زیر باشد.

جزء الف

- ذکر کلماتی از قبیل «ایستگاه» (‌دفتر امانات)«و یا» ‌قابل تحویل در محل سکونت» بشرط آنکه تحویل در ایستگاه مقصد بدین نحو معمول ‌باشد. در صورتیکه فرستنده‌ای بخواهد که محموله روی خط انشعابی گیرنده تحویل شود باید در بارنامه بعد از نام و آدرس گیرنده عنوان مربوطه را ذکر‌نماید.

جزء ب

- ذکر نوع تعرفه اجرا شده بخصوص تعرفه‌های اختصاصی یا استثنائی پیش ‌بینی شده در ماده 11 بند 4 ردیف ج و ماده 35.

جزء ج

- ذکر مبلغ با رقم با توجه بسود تحویل که اظهار شده طبق ماده 20.

جزء د

- هزینه‌هائیکه فرستنده طبق مفاد ماده 17 بعهده میگیرد.

جزء ھ

- ذکر مبلغ قابل استرداد با رقم و همچنین مبلغ پیش پرداخت با رقم طبق ماده 19.

جزء و

- ذکر مسیری که محموله باید طی کند طبق بند 1 ماده 10 و تعیین ایستگاه‌هائیکه در آنجا باید عملیات گمرکی با اقدامات سایر مقامات اداری اجرا‌ شود.

جزء ز

- اطلاعات مربوط به تشریفات گمرکی و اداری که طبق ردیف 2 بند 1 از ماده 15 باید صورت بگیرد.

جزء ح

- ذکر اینکه گیرنده کالا حق تغییر قرارداد حمل و نقل را ندارند. این جمله باید در ستون اظهارنامه بصورت زیر قید شود. «‌گیرنده مجاز بدادن ‌دستورات بعدی نیست»

جزء ط

- ذکر تعداد همراهان یا قید جمله «‌بدون همراه» بر طبق مفاد ماده 4 بند 1 ردیف د قسمت اولاً.

بند 7

- اگر مقدار جائی که در بارنامه برای اظهارات فرستنده معلوم شده کافی نباشد میتوان به بارنامه برگهائی اضافه نمود این برگها جزء بارنامه بوده ‌و باید بهمان صورت بارنامه و بهمان تعداد نسخه کپی تهیه شده و توسط فرستنده امضاء گردد.

در بارنامه باید وجود برگهای اضافی ذکر گردد و اگر‌وزن کلیه محموله نیز تعیین شده است باید روی بارنامه ذکر شود.

بند 8

- ذکر اظهارات دیگری روی بارنامه مجاز نیست مگر مطالبی که قوانین و مقررات یک کشور و یا تعرفه‌ها مقرر داشته است و مخالفت با مقاوله ‌نامه ‌فعلی نیز نباشد.

‌جانشین کردن بارنامه با اوراق دیگری ممنوع است و نیز اضافه کردن اسناد دیگری سوای آنچه را که بموجب این مقاوله ‌نامه و یا تعرفه مقرر شده است ‌مجاز نمیباشد.

بند 9

- برای هر محموله باید یک بارنامه تنظیم گردد و در هر صورت تحت عنوان یک بارنامه نباید کالاهای زیر برای حمل تحویل شود.

‌الف کالاهائیکه بعلت جنس آنها نمیتوان با کالاهای دیگر بدون اشکال بارگیری نمود.

ب - کالاهائیکه بارگیری آنها قسمتی بعهده راه آهن و قسمتی بعهده فرستنده میباشد.

ج - کالاهائیکه بارگیری آن ها با هم با مقررات گمرکی یا سایر مقامات اداری مغایر باشد.

‌د - کالاهائیکه تحت شرایط خاصی برای حمل قبول شده است و شامل مواد و اشیائی باشند که بارگیری آنها توام با سایر کالاها طبق ضمیمه شماره 1‌این مقاوله نامه با موافقتنامه‌ها و مواد تعرفه‌ای پیش ‌بینی شده در ماده 1 بند 2 ممنوعه اعلام شده است.

بند 10

- یک بارنامه فقط باید شامل محمولات یک واگون باشد ولی در بعضی مواد میتوان کالاهای زیر را با یک بارنامه حمل نمود.

‌الف - موقعیکه کالا از توده‌های غیر قابل تقسیم و یا اشیاء با ابعاد استثنائی تشکیل شده باشد و بارگیری آنها وجود بیش از یک واگن را ایجاب نماید.

ب - وقتیکه مقررات مخصوص حمل و نقل و تعرفه‌های بین‌المللی یا موافقت نامه‌های منعقده بین راه آهن‌های ذینفع اجازه دهد محمولات بارگیری‌ شده در چندین واگن برای کلیه مسیر پذیرفته شود.

بند 11

- فرستنده مجاز است در متن بارنامه در محل مخصوص و فقط بمنظور آگاهی گیرنده اطلاعات مختصری در بارنامه درباره محموله طبق نمونه‌ زیر بنویسد بدون آنکه هیچگونه تعهد و مسئولیتی برای راه آهن ایجاد نماید.

«محموله فلان...» «‌بنا بدستور فلان... «‌در اختیار فلان...»

«‌برای ارسال مجدد به فلان...» «‌بیمه شده نزد فلان...» «‌برای خط کشتیرانی فلان...»

«برای کشتی فلان...» «‌برای خط سرویس اتومبیل رانی فلان...»

«‌رسیده از خط سرویس اتومبیل رانی فلان...» «‌برای خط هوائی فلان...»

«‌رسیده از خط هوائی فلان...» «‌رسیده از خط کشتیرانی فلان...»

«‌یا از کشتی فلان...» «برای صدور بمقصد فلان...»

ماده هفتم

- مسئولیت مربوط بمندرجات بارنامه - اضافه کرایه - اقدامات لازمه در مورد اضافه بار:

بند 1

- فرستنده مسئول صحت اظهارات و اطلاعاتی خواهد بود که در متن برنامه درج مینماید کلیه نتایج حاصله از مندرجات نامنظم غلط و ناقص ‌در بارنامه و همچنین نوشته شده در محلی غیر از محل مخصوص متوجه او خواهد بود و چنانچه در محل مربوطه برای درج کلیه مطالب جای کافی ‌نباشد بقیه مطالب باید در محل دیگری از بارنامه با گذاردن علامت مشخصی در محل اولیه درج گردد.

بند 2

- راه آهن همیشه حق دارد رسیدگی نماید که محمول با مندرجات بارنامه مطابقت دارد یا خیر و آیا مقرراتی که در مورد قبول حمل بعضی کالاها ‌تحت شرایط خاصی تعیین گشته رعایت شده است یا نه؟ چنانچه بازرسی خود محموله ضروری بنظر برسد باید در ایستگاه مبداء با حضور فرستنده و ‌در ایستگاه مقصد با حضور گیرنده انجام گیرد. اگر شخص ذینفع در رسیدگی حضور پیدا نکند یا اگر رسیدگی در بین راه بعمل آید چنانچه دستورات ‌قانونی یا مقررات دیگری در کشور محل رسیدگی مورد اجرا نباشد عمل رسیدگی باید در حضور دو شاهد غیر راه آهنی انجام شود.

‌بهر حال راه آهن نمیتواند به چنین بازرسی در طول خط مبادرت ورزد مگر آنکه ضرورت بهره‌ برداری و مقررات گمرکی و یا اداری انجام آن را ایجاب ‌نماید.

‌نتیجه رسیدگی بمندرجات بارنامه باید در بارنامه قید شود و در صورتیکه این عمل در ایستگاه مبداء انجام گردد باید در نسخه دوم بارنامه واگن نیز اگر‌ در دسترس راه آهن باشد ذکر شود.

‌در صورت وجود اختلاف بین محموله و مندرجات بارنامه و در صورت عدم رعایت مقررات مربوط بحمل و نقل کالاهای مشروط هزینه‌های بازرسی ‌چنانچه فوراً پرداخت نشود بکرایه حمل و نقل اضافه میگردد.

بند 3

- قوانین و مقررات هر کشور معین میکند که راه آهن در چه شرایطی موظف است وزن و تعداد بسته‌های کالا و همچنین وزن حقیقی واگنها را‌ معلوم دارد.

‌راه آهن موظف است نتیجه رسیدگی بوزن و تعداد بسته‌های کالا و همچنین وزن واگن را در بارنامه مشخص کند.

بند 4

- در مورد توزین با قپان خطی وزن محمولات بارگیری شده پس از کسر وزن خود واگن که در بدنه‌اش نوشته شده است از وزن کل تعیین شده‌ وسیله قپان بدست میآید.

‌مگر اینکه مقدار دیگری برای وزن واگن خالی از طریق خاصی بدست آمده باشد.

‌توزینی که توسط قپانهای خطی خصوصی انجام میشود با توزین روی قپانهای خطی راه آهن در صورتیکه شرایط مقرره راه آهن برای توزین انجام شده ‌باشد یکسان تلقی خواهد شد.

بند 5

- چنانچه در نتیجه توزین محمولات پس از انعقاد قرارداد حمل اختلاف وزنی مشاهده شود وزن تعیین شده وسیله ایستگاه مبداء و در صورت ‌فقدان آن وزن تعیین شده وسیله خود فرستنده در موارد زیر مبنای محاسبه بهای حمل قرار میگیرد.

‌الف - در صورتیکه اختلاف موجود بطور وضوح مربوط بجنس و کالا و یا در نتیجه تأثیرات جوی بوجود آمده باشد.

ب - در صورتیکه اختلاف حاصله از توزین محمولات که پس از انعقاد قرارداد حمل و روی قپان خطی معلوم میگردد از دو درصد (2 %) وزن تعیین شده وسیله ایستگاه مبداء و با وزن اعلام شده توسط فرستنده تجاوز ننماید.

بند 6

- برای محمولاتی که بارگیری آن بعهده فرستنده است فرستنده باید حد بارگیری را رعایت نماید. مقرراتیکه حدود بارگیری را تعیین میکند و ‌باید رعایت نمود مانند تعرفه‌های [تعرفه‌ها]و بهمان شکل توسط راه آهن انتشار مییابند و در صورت درخواست فرستنده راه آهن حد بارگیری که باید رعایت شود ‌تعیین مینماید.

بند 7

- راه آهن غیر از اختلاف بهای حمل و یا غرامت برای خسارت احتمالی راه آهن میتواند در شرایط و موارد زیر اضافه کرایه دریافت نماید.

جزء الف

- در موارد زیر برای هر کیلوگرم وزن غیر خالص هر بسته دو فرانک.

‌اولاً - چنانچه درباره مواد و اشیائیکه طبق ضمیمه شماره 1 این مقاوله‌ نامه از حمل ممنوع میباشند. یا مشخصات نامنظم غلط و یا ناقص اظهار شده‌ باشد.

‌ثانیاً - چنانچه درباره مواد و اشیائیکه تحت بعضی از شرایط مندرج در ضمیمه شماره 1 برای حمل قبول میشوند مشخصات نامنظم غلط و یا ناقص ‌ذکر گردیده یا اینکه شرایط مزبور رعایت نشده باشد.

جزء ب

- برای هر صد کیلوگرم وزن اضافه بر حد بارگیری پانزده فرانک (‌در صورتیکه واگن توسط فرستنده بارگیری شده باشد).

جزء ج

- در موارد زیر دو برابر اختلاف کرایه‌ای که از ایستگاه مبداء تا ایستگاه مقصد بایستی پرداخت شود و کرایه‌ای که حساب شده است دریافت خواهد ‌شد:

‌اولاً - در صورتیکه کالاهائی غیر از آنچه که در ردیف الف این بند ذکر شده برای حمل ارائه شود ولی در مدارک حمل بطریق نامرتب و غلط یا ناقص ‌تعیین شده باشد و یا به ترتیبی که از تعرفه‌های ارزان‌تر از تعرفه‌های معموله استفاده گردد.

‌در صورتیکه محموله از کالاهائی تشکیل شده باشد که برای حمل آنها از قیمتهای مختلف میبایست استفاده شود وزن هر یک از اجزاء محموله را‌ بدون اشکال بتوان تعیین کرد. اضافه کرایه‌ایکه بهر یک از اجزاء محموله فوق‌الذکر تعلق میگیرد بطریقی حساب میشود که کرایه کمتری دریافت‌ گردد.

‌ثانیاً - در صورتیکه وزن کالا کمتر از وزن حقیقی آن تعیین شده باشد.

جزء د

- اگر در یک واگن کالائی با وزن بیشتر از ظرفیت بارگیری شده باشد و ضمناً در بارنامه وزن کمتری مرقوم رفته باشد. اضافه کرایه هر دو خلاف ‌دریافت خواهد شد.

بند 8

- اضافه کرایه‌ایکه مطابق بند 7 وصول میشود بکرایه حمل کالاهای محموله اضافه میگردد و محلی که در آن پرداخت اضافه کرایه لازم‌ تشخیص داده شده است در این امر تاثیری ندارد.

بند 9

- مبلغ اضافه کرایه و علل وصول آن در بارنامه باید ذکر شود.

بند 10

- در موارد زیر اضافه کرایه تعلق نمیگیرد.

جزء الف

- در صورت تعیین وزن غلط هنگامی که توزین کالا بموجب مقررات جاری در ایستگاه مبداء برای راه آهن اجباری باشد.

جزء ب

- تعیین وزن غلط و یا اضافه بارگیری در صورتیکه فرستنده در بارنامه قید نموده باشد که توزین بوسیله راه آهن انجام شود.

جزء ج

- در صورت وجود اضافی بار بعلت تاثیرات جوی که در جریان حمل و نقل بوجود میآید در صورتیکه ثابت شود که واگن در ایستگاه مبداء ‌بیش از حد مجاز بارگیری نشده است.

جزء د

- در مورد افزایش وزن کالا در حین حمل در صورتیکه ثابت شود که افزایش وزن مزبور در اثر عوامل جوی بوجود آمده است.

جزء ھ

- در موردی که وزن کالا بغلظ [بغلط] مرقوم رفته ولی اضافه بارگیری نشده باشد چنانچه اختلاف وزن تعیین شده در بارنامه و وزن بدست آمده از سه ‌درصد وزنی که اعلام گردیده است تجاوز ننماید.

‌در مورد اضافه بارگیری واگن مشروط بر اینکه راه آهن حد بارگیری را برای فرستنده معین ننموده و میزان آن را نیز انتشار نداده باشد.

بند 11

- چنانچه وجود اضافه بار از طرف ایستگاه مبداء و یا یکی از ایستگاههای بین راه تأیید شود حتی اگر اضافه کرایه هم بآن تعلق نگیرد باید مازاد ‌بار از واگن تخلیه شود و در صورت امکان باید فرستنده را نیز بدون تاخیر دعوت نمود که در مورد استفاده از مازاد نظر خود را ابراز دارد. در بعضی‌اوقات نیز باید گیرنده‌ای را که قرارداد حمل را طبق ماده 22 تغییر داده است مطلع ساخته و از او دعوت کرد که دستورات لازم را در مورد اضافه بار ‌بدهد.

‌کرایه حمل اضافه بار برای مسافتی که پیموده است بر حسب نرخ حمل کالای اصلی و در صورت ایجاب با توجه باضافه‌های پیش ‌بینی شده در بند 7‌ تعیین میگردد و در صورت تخلیه هزینه آن نیز بر اساس تعرفه‌های مربوط بمخارج متفرقه راه آهنی که تخلیه را انجام میدهد تعیین و دریافت میشود.

‌چنانچه شخص ذینفع تقاضا نماید که اضافه بار بمقصد ایستگاهی که بار عمده حمل میشود یا بمقصد دیگر فرستاده شود و یا بایستگاه مبداء اعاده ‌گردد درباره آن مانند کالای جداگانه رفتار خواهد شد.

ماده هشتم

- انعقاد قرارداد حمل و نقل نسخه دوم بارنامه.

بند 1

- بمحض آنکه ایستگاه فرستنده کالای تجاری را همراه با بارنامه پذیرفت انعقاد قرارداد حمل رسمیت پیدا میکند و قبول آن با ممهور نمودن ‌بارنامه بمهر تاریخ ‌دار ایستگاه تأیید میشود.

بند 2

- مهر ایستگاه باید بلافاصله پس از قبول تمام محموله مذکوره در بارنامه و بر حسب مقررات جاری در آن ایستگاه پس از دریافت هزینه‌هائی که ‌فرستنده بعهده گرفته است با اخذ برگ تضمین مطابق بند 7 ماده 17 روی بارنامه و اوراق مکمل آن اگر داشته باشد زده شود. و با درخواست فرستنده‌ این عمل باید در حضور او انجام گیرد.

بند 3

- بارنامه ممهور بمهر ایستگاه عنوان مدرک قرارداد حمل را خواهد داشت.

بند 4

- در مواقعی که طبق مقررات تعرفه‌ها و یا بنا بر قراردادهای منعقده بین فرستنده کالا و ایستگاه مجاز بانعقاد چنین قراردادها بارگیری کالا بعهده ‌فرستنده واگذار شده باشد چنانچه راه آهن تحقیقات لازم را در مورد وزن و بسته‌های محمولات مزبور بعمل نیاورد و در بارنامه قید نکرده باشد از‌لحاظ مندرجات بارنامه هیچگونه مسئولیتی متوجه راه آهن نخواهد بود.

‌اما در صورت لزوم برای رسیدگی بوزن کالا و تعداد بسته‌هائی که در بارنامه ذکر شده راه آهن میتواند بنحوی که صلاح بداند اقدام نماید بدون آنکه ‌در بارنامه قید کند: وقتی که مسلم شود تفاوت فاحشی بین مندرجات بارنامه با وزن کالا و تعداد بسته‌ها وجود ندارد راه آهن هیچگونه مسئولیتی‌ نخواهد داشت.

بند 5

- با زدن مهر تاریخ ‌دار روی رونوشت بارنامه واگن قبول کالا و تاریخ تحویل آن برای حمل قبل از واگذاری رونوشت بفرستنده توسط راه آهن ‌اعلام میگردد این رونوشت ارزش بارنامه‌ای که با محموله فرستاده میشود و همچنین ارزش یک رسید را ندارد.

ماده نهم

- تعرفه‌ها - موافقتنامه‌های خصوصی.

بند 1

- کرایه حمل و هزینه‌های فرعی مربوط به آن حتی در صورتیکه جداگانه و در قسمتهای مختلف خط سیر محاسبه شود طبق تعرفه‌های قانونی‌ معمول و منتشره در هر کشور که در موقع انعقاد قرارداد حمل نیز معتبر باشند محاسبه گردد با وجود این انتشار تعرفه‌های بین‌المللی فقط در کشورهائی ‌که بعنوان شبکه‌های مبداء و مقصد در تعرفه‌های نامبرده شرکت میکنند اجباری میباشد. ترقی نرخ و تعرفه‌های بین‌المللی و مقررات دیگری که باعث ‌تشدید شرایط حمل پیش ‌بینی شده در تعرفه‌های مزبور گردند حداقل پانزده روز پس از انتشار دارای اعتبار قانونی خواهند بود مگر در موارد زیر:

جزء الف

- چنانچه تعرفه بین‌المللی اجرای یک تعرفه داخلی را در مجموع خط سیر پیش‌بینی نموده باشد در اینصورت از لحاظ مدت انتشار تابع مقررات ‌تعرفه داخلی مزبور خواهد بود.

جزء ب

- اگر ترقی قیمتهای یک تعرفه بین‌المللی متعاقب بالا رفتن سطح قیمتهای تعرفه‌های یک راه آهن سهیم در حمل و نقل بین‌المللی بعمل آمده ‌است بلافاصله در روز بعد از انتشار دارای اعتبار قانونی خواهد بود بشرط آنکه تطبیق قیمتهای تعرفه بین‌المللی که در اثر ترقی تعرفه داخلی بهای ‌مورد بحث بوجود آمده است پانزده روز قبل اعلام شده باشد و در این مورد باید باین نکته توجه داشت که تاریخ اعلام مزبور نمیتواند مقدم بر‌انتشار ترقی بهای تعرفه‌های داخلی مذکور در فوق باشد. اجرای تعرفه‌ها و اصلاحیه‌ها از طرف راه آهن بعد از انتشار رسمی آنها بعمل خواهد آمد.

جزء ج

- چنانچه موقعیت باربری و هزینه‌های پیش‌بینی شده در تعرفه‌های بین‌المللی باید با توجه به نوسانات قیمت‌ها تغییر نموده و یا چنانچه اشتباهات ‌واضحی باید تصحیح گردند این تغییرات و این تصحیحات فردای روز انتشار آنها قوت قانونی خواهند داشت تعرفه‌ها باید شامل تمام اطلاعات لازم ‌مربوط به محاسبه قیمتهای حمل و نقل و همچنین هزینه‌های فرعی بوده و در صورت لزوم کلیه شرایط مربوط به در نظر گرفتن مسائل ارزی را‌ مشخص نماید.

بند 2

- در تعرفه‌ها باید کلیه شرایط خاص حمل و نقلهای مختلف و مخصوصاً سرعتهائی که در اینگونه موارد اجرا میگردد مشخص شود اگر راه آهن‌ برای تمام کالاها و یا بعضی از آنها و یا در بعضی از مسیرهای خود تعرفه‌ای فقط با یک نوع سرعت داشته باشد تعرفه مزبور میتواند در مورد کالاهای ‌سریع‌السیر که با بارنامه حاشیه قرمز و کارهای [کالاهای] بطی‌السیر که با بارنامه‌های سفید حمل میگردد اجرا شود بشرط آنکه مدت تحویل مربوط به هر یک از ‌بارنامه مزبور طبق مقررات بند 3 از ماده 6 و ماده 11 انجام گیرد. ‌شرایط مندرج در تعرفه‌ها در صورتیکه مخالف با این مقاوله ‌نامه نباشد معتبر خواهد بود و الا منتفی شده و باطل تلقی خواهد شد.

‌ممکن است از تعرفه‌های داخلی صرفنظر نموده و اجرای تعرفه‌های بین‌المللی را در حمل و نقل بین‌المللی اجباری اعلام نمود. بشرط آنکه کرایه‌های‌ حساب شده با این تعرفه بطور متوسط خیلی بیش از کرایه‌هائی که از پیوند تعرفه‌های داخلی نتیجه میشود نباشد. اجرای یک تعرفه بین‌المللی‌ مستلزم درخواست صریح آن در بارنامه میباشد.

بند 3

- 3 تعرفه‌ها باید درباره عموم یکسان اجرا شود.

‌راه آهنها میتوانند بشرط موافقت دولتهای متبوع خود و تا حدی که در شرایط مشابه با سایر مشتریان اقدام نموده‌اند در مورد تخفیفها و سایر ‌تسهیلات موافقت ‌نامه‌های خصوصی منعقد نمایند.

‌ممکن است تخفیف نرخ برای خدمات راه آهن و موسسات دولتی و یا برای امور خیریه منظور نمود انتشار تصمیمات متخذه در این موارد اجباری‌ نیست.

بند 4

- علاوه بر کرایه و مخارج فرعی پیش‌بینی شده در تعرفه‌ها وجهی بنفع راه آهن دریافت نمیشود مگر هزینه‌هائیکه مستقیماً از طرف راه آهنها‌ صورت گرفته است از قبیل حقوق گمرکی و عوارض و حقوق پلیس و همچنین مخارج حمل کالا از ایستگاهی به ایستگاه دیگر توسط کامیون که در‌تعرفه پیش‌ بینی نشده است و نیز مخارج ترمیم لفاف خارجی و داخلی کالا که برای حفاظت آن ضروری باشد و سایر هزینه‌های مشابه صورت ریز این‌ مخارج حتماً باید روی بارنامه قید شده و همچنین مدارک مثبته مخارج ضمیمه بارنامه گردد.

‌هر گاه پرداخت این مخارج با فرستنده باشد مدارک مثبته همراه بارنامه به گیرنده تحویل نمیگردد بلکه آنها بانضمام صورت حساب هزینه‌های انجام شده طبق ماده 17 بند 7 بفرستنده کالا تحویل میشود.

ماده دهم

- مسیرها و تعرفه‌های مورد اجرا

بند 1

- فرستنده میتواند مسیری را که کالا باید طی کند با ذکر نقاط یا ایستگاه‌های مرزی و در صورت لزوم ایستگاه‌های ترانزیتی بین راه آهنها در بارنامه‌ مشخص نماید.

‌فرستنده باید فقط نقاط یا ایستگاههای مرزی که برای حمل و نقل بین‌المللی بار اعلام شده‌اند ذکر نماید.

بند 2

- ایستگاههای نامبرده زیر را میتوان نقاط مربوط به سیر محسوب داشت.

‌الف - تعیین ایستگاههائیکه باید در آنجا تشریفات گمرکی و اداری انجام شود همچنین ایستگاههائیکه در آنجا باید محمولات تحت مراقبت‌های ‌خاص قرار گیرد (‌مراقبت مربوط به حیوانات خنک نمودن و غیره).

ب - تعیین تعرفه‌های قابل اجرا در مورد کالای حمل شده به نحویکه بتوان ایستگاههائی را که بین آنها تعرفه‌های مزبور اجرا میگردد تشخیص داد.

ج - تعیین مبلغ کلی هزینه‌ها تا نقطه (نقطه محل پیوند تعرفه‌های کشورهای هم مرز را مشخص مینماید.

بند 3

- راه آهن نمیتواند غیر از موارد مندرج در بندهای 4 و 5 ماده 5 و بند 1 ماده 24 حمل کالا را بر خلاف مسیری که بوسیله فرستنده تعیین شده ‌اصت [است] انجام بدهد مگر اینکه شرایط دو گانه زیر موجود باشد.

‌الف - در صورتیکه تشریفات گمرکی یا مقامات دیگر اداری و همچنین مراقبت‌های معموله درباره محمولات (‌حیوانات سرد نمودن کالا و غیره) باید‌ در همان ایستگاه‌هائی انجام پذیرد که فرستنده در خط سیر تعیین کرده است.

ب - در صورتیکه هزینه‌ها و مدت تحویل محمولات در مسیر جدید بیش از هزینه‌ها و مدت‌های تحویل مربوط بمسیر تعیین شده از طرف فرستنده نباشد.

بند 4

- با رعایت مقررات بند 3 هزینه‌ها و مدت تحویل را باید بر اساس مسیر تعیین شده توسط فرستنده و در صورت غیر طبق مسیریکه راه آهن ‌انتخاب نموده است محاسبه نمود.

بند 5

- فرستنده میتواند تعرفه‌هائیکه باید درباره کالای او اجرا شود در بارنامه قید نماید. ‌راه آهن موظف است در صورتیکه وجود شرایط لازم این تعرفه را اجرا نماید.

بند 6

- چنانچه اطلاعاتیکه در مورد مسیر و نوع تعرفه از طرف فرستنده داده شده است برای تعیین مسیر و یا نوع تعرفه کافی نباشد و یا اصولاً بعضی ‌از این اطلاعات با هم وفق ندهد راه آهن باید مسیر و تعرفه‌ای را انتخاب نماید که بیشتر بسود فرستنده بداند راه آهن مسئول خسارت منتج از این ‌انتخاب نخواهد بود مگر در مواردیکه تقلب یا خطای بزرگی رخ دهد.

بند 7

- اگر بین ایستگاه مبداء تا مقصد یک تعرفه بین‌المللی وجود داشته باشد و راه آهن بعلت در دست نداشتن مشخصات کافی از طرف فرستنده این ‌تعرفه را اجرا نماید در صورتیکه ذیحق درخواست کند راه آهن موطف [موظف] است تفاوت احتمالی بین کرایه حساب شده و کرایه‌ای که ممکن بود روی همین‌ مسیر در اثر پیوند تعرفه‌های دیگر پرداخت شود باو مسترد دارد بشرط آنکه این اختلاف برای هر بارنامه از ده فرانک تجاوز نماید.

ماده 76

- مهلت تحویل

بند 1

- مهلت تحویل بوسیله مقررات جاری بین راه آهنهای سهیم در حمل و نقل و یا بوسیله تعرفه‌های بین‌المللی که از ایستگاه مبداء تا ایستگاه ‌مقصد کالا قابل اجرا باشند تعیین میگردند مهلت تحویلی که بر اساس موارد فوق تعیین میشود نباید از مهلت‌های تحویل طبق مقررات مذکور در ‌بندهای زیر تجاوز نماید.

بند 2

- در صورت عدم تعیین مهلت تحویل در آئین ‌نامه‌ها و یا تعرفه‌های بین‌المللی که در بند 1 پیش ‌بینی شده است و با رعایت مقررات بندهای زیر ‌مهلت تحویل چنین میباشد.

جزء الف

- برای واگنهای کامل

‌اولاً قطارهای سریع‌السیر

مهلت ارسال کالا 12 ساعت

- مهلت حمل کالا در سیصد کیلومتر اول 24 ساعت

- برای هر قطعه کامل 400 کیلومتری 24 ساعت

- ‌ثانیاً قطارهای بطی‌السیر

- مهلت ارسال کالا 24 ساعت

- مهلت حمل کالا برای دویست کیلومتر اول 24 ساعت

و بعد برای هر قطعه کامل 300 کیلومتری 24 ساعت

جزء ب

- برای محمولات خورده ‌بار

‌اولاً قطار سریع‌السیر

- مهلت ارسال 24 ساعت

- مهلت حمل برای هر قطعه کامل 300 کیلومتری 24 ساعت

ثانیاً قطار بطی‌السیر

- مهلت ارسال 24 ساعت

- مهلت برای هر قطعه 200 کیلومتری 24 ساعت

‌منظور از این مسافت‌ها فاصله‌هائی است که تعرفه‌ها اجرا میشوند.

بند 3

- مهلت حمل کالا بر اساس فاصله کلی واقع بین ایستگاه فرستنده و گیرنده کالا محاسبه میشود مهلت ارسال فقط یکبار بحساب میآید و به ‌تعداد راه آهنهائیکه مورد استفاده قرار گرفته‌اند بستگی ندارد.

بند 4

- قوانین و مقررات هر کشور تعیین میکند که تا چه حدی راه آهن‌ها اختیار دارند مهلت‌های اضافی را در موارد زیر تعیین نمایند.

جزء الف

- برای محمولاتیکه باید در خارج از ایستگاه‌ها برای حمل تحویل گرفته شوند و یا پس از رسیدن به مقصد در خارج از ایستگاه‌ها تحویل داده ‌شوند.

جزء ب

- برای حمل و نقل کالاهائیکه از مسیرهای زیر استفاده میکنند.

- خط یا شبکه‌ای که مجهز برای حمل سریع بار نیستند.

- بوسیله دریا و خطوط کشتیرانی داخلی که حمل و نقل بوسیله قایق یا کشتیهای کوچک انجام میشود.

- در جاده‌هائی که فاقد راه آهن است.

- بعضی از خطوط که راه آهنهای یک شبکه و یا شبکه‌های مختلف را بهم مربوط میسازد.

- خطوط فرعی.

- راه آهنی که خطوط آن بعرض معمولی نباشد.

جزء ج

- برای حمل و نقل‌هائیکه نرخ آنها بر اساس تعرفه‌های اختصاصی و استثنائی داخلی و با تخفیف تعیین شده است.

جزء د

- بمناسبت موقعیتهای فوق‌العاده زیر.

- توسعه بیش از اندازه حمل و نقل.

- وجود اشکالات غیر معمولی در بهره ‌برداری.

بند 5

- مهلت‌های اضافی پیش ‌بینی شده در ردیفهای الف و ب و ج بند 4 باید در تعرفه‌ها ذکر گردد. و همچنین مهلت‌های اضافی پیش ‌بینی شده در‌ردیف د از بند 4 باید انتشار یابند و قبل از انتشار قابل اجرا نخواهد بود.

بند 6

- مهلت تحویل کالا از نیمه شب بعد از قبول کالاهای مذکور در بند 1 ماده 8 برای حمل شروع میشود و با وجود این برای محمولاتیکه باید ‌سریع‌السیر حمل گردند چنانچه روز بعد از تحویل مصادف با یکشنبه و یا تعطیل رسمی بوده و در نتیجه ایستگاه فرستنده تعطیل باشد مدت تحویل از24 ساعت بعد از قبول کالا برای حمل شروع میشود.

بند 7

- مهلت تحویل کلیه کالاهائیکه انجام اقدامات زیر درباره آنها ضروری است مهلت توقفشان اضافه میگردد مگر تاخیراتی که از طرف راه آهن‌ ناشی شده باشد.

‌الف - برای رسیدگی و تحقیق طبق بندهای 2 و 3 از ماده 7 در مورد اختلافات موجود بین مندرجات بارنامه و نتیجه بازرسی.

ب - برای انجام تشریفات لازم بوسیله گمرک و مقامات دیگر اداری.

ج - برای اصلاح قرارداد حمل و نقل که طبق ماده 21 یا ماده 33 دستور داده شود.

‌د - برای انجام مراقبت‌های اختصاصی نسبت بمحموله (‌از قبیل مراقبت حیوانات سرد کردن و غیره).

ھ - تعویض واگن یا مرمت بارگیری که توسط فرستنده بعمل آمده است.

‌ز - در صورت وجود عللی که موقتاً مانع شروع یا ادامه حمل گردد.

بند 8

- مهلت تحویل در موارد زیر به تعویق میافتند.

‌الف - در مورد کالاهائیکه باید با قطار بطی‌السیر حمل بشود. یکشنبه‌ها و روزهای تعطیل رسمی.

ب - در مورد کالاهائیکه باید سریع‌السیر حمل گردند روزهای یکشنبه و بعضی از تعطیلات رسمی در صورتیکه طبق قوانین با مقررات جاریه در یک ‌کشور تحویل کالا در چنین روزهائی برای حمل و نقل داخلی تعطیل باشد.

ج - در مورد کالاهائیکه باید با سریع‌السیر یا بطی‌السیر حمل گردند روزهای شنبه وقتیکه طبق قوانین یا مقررات جاری در یک کشور تحویل کالا در ‌چنین روزهائی برای حمل و نقل داخلی تعطیل باشد.

بند 9

- علت و همچنین مدت تمدید و مهلت تعلیق در تحویل کالا پیش‌ بینی شده در بندهای 7 و 8 باید در بارنامه قید گردد و در صورت لزوم‌ تعلیق‌های مربوط مهلت تحویل ممکن است از طرق دیگری سوای آنچه که در بارنامه قید شده است اثبات گردد.

بند 10

- هر گاه مهلت تحویل بعد از ساعت بسته شدن ایستگاه مقصد خاتمه پیدا کند انقضاء مهلت تحویل به در [دو] ساعت پس از افتتاح مجدد ایستگاه ‌مزبور موکول میشود.

‌بعلاوه برای محمولات سریع‌السیر هر گاه مهلت تحویل در یکشنبه یا یک روز تعطیل بموجب (‌ردیف ب از بند 8) خاتمه پذیرد انقضاء مهلت بساعت مشابه اولین روز غیر تعطیل تمدید میشود.

بند 11

- چنانچه قبل از انقضاء مهلت تحویل شرایط زیر وجود داشته باشد مهلت تحویل بایستی رعایت گردد.

‌الف - در حالیکه محموله باید با ابلاغ قبلی آگهی ورود در ایستگاه تحویل گیرنده شود و ورود کالا به مقصد رسماً بگیرنده ابلاغ شده باشد.

ب - وقتیکه محموله باید بدون ابلاغ آگهی ورود در ایستگاه تحویل گیرنده شود.

ج - در حالتیکه بایستی محموله را خارج از ایستگاه‌ها تحویل و در اختیار گیرنده قرار داد.

ماده دوازده

- وضع کالا بسته‌ بندی و علامت ‌گذاری کالا.

بند 1

- موقعیکه راه آهن کالائی را برای حمل قبول میکند در صورت مشاهده علائمی که حاکی از آسیب ‌دیدگی کالا باشد میتواند ذکر آنرا در بارنامه‌ خواستار شود.

بند 2

- هر گاه جنس کالا وجود بسته‌ بندی را ایجاب کند فرستنده باید کالای مزبور را بنحوی بسته ‌بندی نماید که از آسیب‌ دیدگی و یا از بین رفتن ‌جزئی و کلی آن در مدت حمل جلوگیری بعمل آید و همچنین به اشخاص و یا واگن حامل و کالاهای دیگر هیچگونه خسارتی وارد نیاورد.

‌بسته ‌بندی کالا نیز باید طبق مقررات تعرفه‌ها و آئین ‌نامه‌های راه آهن فرستنده انجام گیرد.

بند 3

- چنانچه فرستنده مفاد بند 2 را رعایت ننموده باشد راه آهن میتواند از قبول کالا برای حمل خودداری نماید. مگر آنکه فرستنده فقدان بسته ‌بندی ‌و یا وضع ناقص آنرا با شرح صحیح جزئیات در بارنامه قید نماید.

بند 4

- کلیه عواقب ناشی از فقدان بسته‌ بندی کالا و یا نواقص آن متوجه فرستنده خواهد بود و چنانچه از این راه خسارتی به راه آهن وارد آید فرستنده‌ موظف است که آنرا جبران نماید و در صورتیکه در بارنامه فقدان بسته ‌بندی کالا و یا نواقص آن ذکر نشده باشد اثبات آن بعهده راه آهن خواهد بود.

بند 5

- چنانچه فرستنده یکنوع کالا را که جنس آن بسته ‌بندی لازم داشته باشد از یک ایستگاه معین بطور دائم ارسال نماید و مایل باشد که کالای ‌مزبور را بدون بسته ‌بندی و یا با بسته ‌بندی ناقص برای حمل بایستگاه تحویل نماید برای اینکه در هر دفعه محتاج نشود که مقررات بند 3 را اجرا نماید ‌باید اظهارنامه کلی مطابق نمونه پیش ‌بینی شده در ضمیمه این مقاوله ‌نامه بایستگاه مزبور تسلیم نماید و موضوع تسلیم اظهارنامه نیز باید روی بارنامه ‌قید شود.

بند 6

- فرستنده موظف است که باستثنای مواردیکه در تعرفه‌ها پیش ‌بینی شده است روی هر یک از بسته‌های محموله خورده ‌بار مشخصات لازم زیر‌را واضح و بنحویکه زایل نشود و همچنین با مندرجات بارنامه کاملاً تطبیق نماید قید کند.

‌الف - آدرس گیرنده روی بسته و یا برچسبی که مورد قبول راه آهن باشد.

ب - نام ایستگاه مقصد.

‌در صورتیکه مقررات ایستگاه فرستنده پیش ‌بینی نموده باشد نام و نشانی گیرنده را باید بطور آشکار و یا تحت برچسبی تا شدنی نوشته شود تا در‌ مواقعی که بارنامه در دسترس نباشد بتوان آنرا باز نمود و از نام و نشانی گیرنده مطلع شد.

‌مشخصات مندرج در ردیف‌های الف و ب بایستی در روی هر یک از اجزاء باز شده در واگنهای کامل قید شود تا این محمولات در حمل و نقل راه آهن و ‌دریا مورد استفاده قرار گرفته و از راه آهن بکشتی و یا بالعکس انتقال داده شوند.

‌نوشته‌ها و برچسب‌های قدیمی باید توسط فرستنده تراشیده و حک شوند.

بند 7

- باستثنای مواردیکه در تعرفه‌ بطور مؤکد تصریح گردیده است اشیاء شکستنی (مانند شیشه آلات ظروف سفالی و جینی[چینی]) و هم چنین ‌اشیائیکه در واگنهای متفرق میشوند.

(‌از قبیل میوه‌ها، گردو و امثالهم علوفه و سنگها)

‌و نیز کالاهائیکه باعث کثیف شدن و یا فاسد شدن بسته‌های دیگر میگردند.

(‌از قبیل ذغال، آهک، خاکستر، خاک های معمولی و خاک‌های رنگین)

‌باید در یک واگن جداگانه حمل گردند مگر آنکه بنحوی بسته ‌بندی و جمع‌آوری شده باشند که از خورد شدن و از بین رفتن آنها و یا کثیف و فاسد کردن ‌بسته‌های دیگر جلوگیری بعمل آید.

ماده سیزده

- مدارک لازم برای انجام تشریفات گمرکی و اداری - مهر و موم گمرکی:

بند 1

- فرستنده موظف است کلیه مدارکی که قبل از تحویل جنس بگیرنده از لحاظ انجام تشریفات گمرکی و یا برای سایر مقامات اداری لازم است به‌ بارنامه پیوست نماید مدارک مزبور باید منحصراً مربوط به کالاهای مندرج در یک بارنامه باشد مگر آنکه مقررات اداری و تعرفه ترتیب دیگری برای آن ‌تعیین نموده باشد.

‌چنانچه مدارک مزبور پیوست بارنامه نباشد (بند 1 از مادة 15) یا اینکه باید توسط گیرنده ارائه شود، فرستنده موظف است در بارنامه قید نماید در کدام‌ ایستگاه یا دفتر گمرک یا مقام اداری دیگری میتواند این مدارک را برای انجام تشریفات در اختیار راه آهن قرار دهد.

‌اگر فرستنده در موقع انجام تشریفات گمرکی یا اداری حضور مییابد یا آنکه نماینده معتبری بجای خود میفرستد کافی است که مدارک مزبور هنگام ‌اجرای تشریفات ارائه گردد.

بند 2

- راه آهن وظیفه ندارد به کامل بودن یا کفایت مدارک رسیدگی کند هر گونه خسارتی که از نبودن و عدم کفایت و یا تنظیم شدن غیر قانونی مدارک ‌فوق‌الذکر براه آهن وارد شود بعهده فرستنده خواهد بود مگر آنکه تقصیر و یا اشتباه از طرف راه آهن بوجود آمده باشد.

‌راه آهن نیز بعنوان مأمور حمل و نقل بعلت ارتکاب اشتباه در مقابل از بین رفتن، عدم استفاده یا استفاده غیر قانونی از مدارک مندرج در بارنامه که ‌ضمیمه آن بوده و براه آهن سپرده شده است مسئولیت دارد ولی در هر صورت غرامتی که باید پرداخت نماید از غرامتی که در صورت گم شدن کالا‌ تعلق میگیرد نباید بیشتر باشد.

بند 3

- فرستنده موظف است مقررات گمرکی را در مورد بسته‌ بندی و پوشش کالا رعایت نماید چنانچه فرستنده محمولات خود را بر اساس مقررات ‌گمرک بسته ‌بندی نکرده و لفاف نکشیده باشد راه آهن عمل فوق را انجام داده و هزینه‌های مربوطه را بکرایه حمل محمولات اضافه مینماید.

‌راه آهن میتواند از قبول محموله‌هائی که مهر و موم گمرکی یا سایر مقامات اداری آنها آسیب دیده یا ناقص باشد خودداری نماید.

فصل دوم

اجراء قرارداد حمل و نقل

ماده چهارده

- تحویل کالاها برای حمل و بارگیری آنها:

بند 1

- عملیات مربوط بتودیع کالا برای حمل تابع قوانین و مقررات جاری در ایستگاه فرستنده است.

بند 2

- بارگیری کالا بموجب مقررات معمول در ایستگاه فرستنده یا بعهده راه آهن و یا بعهده فرستنده خواهد بود مگر اینکه مقاوله ‌نامه فعلی طرف ‌دیگری را برای اینکار تعیین نموده باشد و یا اینکه موافقتنامه خاصی بین فرستنده و راه آهن وجود داشته باشد که در بارنامه ذکر شده و بموجب آن ‌ترتیب دیگری برای بارگیری اتخاذ گردد.

‌هر گاه بارگیری وسیله فرستنده انجام شود نامبرده مسئول تمام عواقب ناشی از بارگیری ناقص بوده و مخصوصاً موظف است خسارتی را که راه آهن از‌اینکار متحمل میشود جبران نماید اثبات بارگیری ناقص بر عهده راه آهن است.

بند 3

- کالاهای تجارتی باید بموجب تعرفه‌های بین‌المللی در واگنهای مسقف و یا سر باز و یا واگنهای مخصوص و یا واگنهای سر بازی که روی آن ‌روپوش کشیده شده باشد حمل گردند. مگر اینکه مقاوله ‌نامه فعلی مقررات دیگری در اینمورد وضع کرده باشد، در صورتیکه تعرفه‌های بین‌المللی ‌وجود نداشته و یا حاوی مقررات در این باره نباشند مقررات معمول در ایستگاه فرستنده برای تمام طول مسیر اجرا خواهد شد.

ماده پانزده

- تشریفات گمرکی و اداری.

بند 1

- در طول راه تشریفات گمرکی و اداری وسیله راه آهن انجام میشود. و راه آهن در اینمورد مختار است بمسئولیت خود انجام اینکار را بیک ‌نماینده قانونی واگذار نماید و یا خود او انجام دهد ولی در هر دو حال راه آهن کلیه وظایف یک نماینده را داراست.

‌در هر صورت فرستنده با ذکر در بارنامه و یا گیرنده که بموجب ماده 22 دستوری صادر میکند میتوانند انجام موارد زیر را بخواهند:

‌الف - شخصاً در انجام تشریفات پیش ‌بینی شده در بند بالا شرکت نموده و یا نماینده قانونی خود را برای ارائه کلیه مدارک لازمه و اداء توضیحات مفید ‌معرفی نماید.

ب - در مواردیکه قوانین و مقررات کشورهائی که تشریفات گمرکی یا سایر مقامات اداری در آنجا انجام میشود اجازه دهد تشریفات مزبور را شخصاً‌ یا وسیله یک نماینده خود انجام دهد.

ج - با توجه به بندهای الف و ب اقدام بپرداخت حقوق گمرکی و سایر هزینه‌ها بنماید.

در مورد فوق نه فرستنده و نه گیرنده که حق تحویل کالا را دارد‌ و همچنین نمایندگان قانونی آنها حق تصاحب کالا را ندارند.

‌چنانچه فرستنده برای انجام تشریفات گمرکی و اداری ایستگاهی را تعیین کرده باشد که مقررات جاریه اجازه انجام تشریفات مزبور را در آن ایستگاه ‌ندهد و یا برای طرز انجام تشریفات طرقی را تعیین نماید که بکار بردن آنها مقدور نباشد راه آهن میتواند بنحویکه بیشتر بسود شخص ذینفع باشد ‌تشریفات مورد بحث را انجام داده و نتیجه را باطلاع فرستنده کالا برساند.

‌اگر فرستنده در بارنامه جمله بدون مخارج گمرکی را قید نموده باشد راه آهن حق دارد که تشریفات گمرکی را بنا به تصمیم خود در طول راه یا در ایستگاه‌ مقصد رأساً انجام دهد.

بند 2

- چنانچه در ایستگاه مقصد دفتر گمرک وجود داشته باشد در بارنامه نیز انجام تشریفات گمرکی را در موقع ورود کالا بایستگاه مقصد تعیین کرده ‌باشد گیرنده کالا با رعایت مورد استثنائی مذکور در بند 1 قسمت اخیر میتواند تشریفات مزبور را در ایستگاه مقصد انجام دهد و در صورت فقدان تذکر ‌فوق در بارنامه بطریق معمول در گمرک رفتار خواهد شد در صورتی که گیرنده از حق فوق استفاده نماید باید قبلاً هزینه‌های مربوطه را بپردازد.

‌اگر در مهلت پیش ‌بینی شده در مقررات جاریه در ایستگاه مقصد گیرنده برای اخذ بارنامه محمول اقدام نکند راه آهن میتواند بطوریکه در بند 1‌پیش ‌بینی شده اقدام نماید.

ماده شانزده

- تحویل:

بند 1

- راه آهن موظف است که بارنامه و کالا را در ایستگاه مقصد در مقابل مفاصاحساب و پرداخت مطالبات بگیرنده کالا تحویل نماید. قبول بارنامه ‌از طرف گیرنده کالا مشارالیه را ملزم میسازد مبالغی را که پرداخت آنها بعهده اوست براه آهن بپردازد.

بند 2

- موارد زیر بعنوان تسلیم کالا از طرف راه آهن بشخص گیرنده تلقی میشود:

‌الف - تحویل کالا بمقامات گمرکی و یا بمقامات عوارضی در محلهای ارسال و یا انبارهای آنان در صورتیکه زیر نظر راه آهن نباشد.

ب - تودیع کالا نزد راه آهن یا یک حق‌العمل کار ارسال‌ کننده در انبارهای عمومی.

بند 3

- قوانین و مقررات جاری در ایستگاه مقصد یا قراردادهای منعقده با گیرنده معین میکند که آیا راه آهن حق دارد و یا مجبور است که کالا را در محل ‌دیگری غیر از ایستگاه مقصد مثلاً یک خط انشعابی خصوصی یا محل اقامت او یا در یک انبار راه آهن تحویل نماید؟

چنانچه خود راه آهن و یا بوسیله ‌دیگری کالای تحویلی را در محلهای نامبرده تسلیم نماید عمل تحویل فقط در هنگام تسلیم کالا بمعنای واقعی انجام خواهد شد. عملیاتی را که ‌راه آهن زیر نظر و بحساب صاحب خط انشعابی انجام میدهد بحساب قرارداد حمل و نقل منظور نمیشود مگر آنکه قرارداد دیگری بین راه آهن و ‌صاحب خط انشعابی وجود داشته باشد.

بند 4

- پس از رسیدن کالا بایستگاه مقصد گیرنده حق دارد از راه آهن تقاضا کند بارنامه را باو تسلیم و کالا را تحویل نماید. و در صورت از بین رفتن ‌کالا و یا نرسیدن آن در سر رسید مهلت معینه در بند 1 مادة 30 گیرنده کالا مجاز است در مقابل راه آهن و بنام خود از حقوقی که قرارداد حمل و نقل‌ برای او تعیین نموده است استفاده نماید.

بند 5

- شخص ذیحق حتی پس از دریافت بارنامه و پرداخت هزینه‌ها میتواند تا خاتمه تحقیقات لازمه که بمنظور اثبات خسارت ادعا شده انجام‌ میشود از تحویل گرفتن کالا خود داری نماید.

بند 6

- بعلاوه عمل تحویل مطابق قوانین و مقررات کشور مقصد انجام میشود.

ماده هفده

- پرداخت هزینه‌ها:

بند 1

- هزینه‌ها (‌کرایه حمل، هزینه‌های فرعی، حقوق گمرکی و دیگر هزینه‌هائی که از تاریخ قبول کالا برای حمل تا تاریخ تحویل آن پیش میآید) باید ‌بوسیله فرستنده یا گیرنده کالا بر طبق مقررات ذیل پرداخت گردد:

‌در مورد اجرای مقررات مزبور کرایه حمل عبارت خواهد بود از کلیه حقوقی که طبق تعرفه تعلق میگیرد باضافه قیمتهای حاصله از محاسبه نرخها یا ‌قیمتهای استثنائی که هنگام محاسبه کرایه حمل معلوم میشوند.

بند 2

- فرستنده‌ای که تمام و یا قسمتی از مخارج را بعهده خود میگیرد باید در ستون مربوطه در بارنامه زیر را قید کند:

‌اولاً جمله «‌بدون کرایه حمل» در صورتیکه فرستنده فقط کرایه حمل را بعهده بگیرد.

‌ثانیاً ‌جمله «بدون کرایه حمل و...» اگر پرداخت هزینه‌ را علاوه بر کرایه حمل بعهده بگیرد با تعیین صریح چه هزینه‌هائی، از قبیل هزینه‌های فرعی، ‌هزینه‌هائی که از ابتدای قبول حمل تا تحویل کالا پیش میآید، حقوق و عوارض گمرکی یا مقامات دیگر اداری این عمل نباید موجب تقسیم‌ بندی مبلغ ‌کلی یک نوع هزینه بشود مثلاً حقوق گمرکی و عوارض گمرکی یکجا پرداخت میشود ولی عوارض روی اضافه ارزش کالا نوع دیگری از هزینه‌ها ‌محسوب میگردد.

‌ثالثاً ‌جمله بدون کرایه تا«نمایش نقطه‌ایست که در آنجا پیوند تعرفه‌های کشورهای هم ‌مرز صورت میگیرد» چنانچه فرستنده کرایه حمل را تا ‌نقطه بعهده بگیرد.

‌رابعاً جمله بدون کرایه حمل و... تا) نقطه ‌ایست که در آنجا پیوند تعرفه‌های کشورهای هم ‌مرز صورت میگیرد) چنانچه علاوه بر کرایه حمل‌ پرداخت کلیه هزینه‌ها را تا نقطه بعهده بگیرد باستثنای هر گونه هزینه‌ایکه بکشور یا راه آهن بعدی مربوط خواهد شد. فرستنده باید این قبیل‌هزینه‌ها را صریحاً قید کند. از قبیل هزینه‌های فرعی یا هزینه‌هائیکه از ابتدای قبول حمل تا نقطه پیش میآید، حقوق و عوارض گمرکی یا سایر ‌مقامات اداری و این عمل نباید موجب تقسیم ‌بندی مبلغ کلی یک نوع هزینه بشود. مثلاً حقوق و عوارض گمرکی یکجا پرداخت میشود ولی عوارض ‌روی اضافه ارزش کالا نوع دیگری از هزینه محسوب میگردد.

- چنانچه کالا کلاً یا جزئاً بدون دریافت قبلی مبلغ استرداد بگیرنده تحویل شود راه آهن موظف است خسارتی معادل مبلغ استردادی بفرستنده ‌بپردازد مگر در موردیکه برای تأمین خسارت وارد بر علیه گیرنده کالا اقدام نموده باشد.

بند 4

- ارسال محموله یا طریقه استرداد بها موجب ایجاد نرخی میگردد که توسط تعرفه‌ها تعیین خواهد شد این نرخ قابل اجراست حتی اگر استرداد‌ بها باطل شود و یا بوسیله تغییری که در قرارداد باربری حاصل شود تعدیل گردد (‌ماده 21 بند1).

بند 5

- پیش کرایه پذیرفته نمیشود مگر مطابق مقررات مورد عمل در ایستگاه مبداء.

ماده بیست

- اظهارنامه دال بر سود در تحویل:

بند 1

- هر حمل و نقل کالا ممکن است موضوع یک اظهار انتفاع در تحویل قرار گیرد و در روی بارنامه طبق مندرجات ردیف ج از بند 6 ماده 6 قید ‌شود.

‌مبلغ انتفاع اظهار شده باید به پول کشور مبداء یا فرانک طلا یا هر پول دیگریکه تعرفه‌ها مشخص میکنند تعیین گردد.

بند 2

- نرخ انتفاع در تحویل برای تمام مسیر استفاده شده مطابق تعرفه‌های راه آهن مبداء محاسبه میشود.

فصل سوم

اصلاح قرارداد باربری

ماده بیست و یک

- حقوق فرستنده کالا در مورد اصلاح قرارداد باربری:

بند 1

- فرستنده کالا حق دارد که بر اساس موارد زیر قرارداد باربری را اصلاح نماید:

جزء الف

- در مواردیکه فرستنده کالا بخواهد کالای ارسالی او در ایستگاه مبداء پس گرفته شود.

جزء ب

- در موردیکه فرستنده کالای ارسالی او در طول مسیر متوقف گردد.

جزء ج

- در موردیکه فرستنده کالا بخواهد تحویل کالا بتعویق افتد.

جزء د

- در موردیکه فرستنده کالا بخواهد کالای او بشخص دیگری غیر از آنکه در بارنامه تعیین گردیده است تحویل شود.

جزء ھ

- در موردیکه فرستنده کالا بخواهد کالای او در ایستگاه دیگری غیر از ایستگاه مقصدیکه در بارنامه قید شده است فرستاده شود و یا کالا بایستگاه ‌مبداء عودت داده شود، در این حالت فرستنده کالا میتواند بخواهد که محموله او که با قطار بطی‌السیر آغاز سیر کرده است با سریع‌السیر فرستاده شود و‌یا بالعکس بشرط آنکه ایستگاهی که در آن حمل بار متوقف است دارای دو نوع سرویس برای حمل بار باشد، فرستنده کالا هم چنین میتواند نوع‌ تعرفه و مسیری را که باید محموله از آن مسیر فرستاده شود تعیین نماید. اگر فرستنده بر طبق مفاد بند 2 از ماده 17 تا محل پیوند تعرفه‌ها مخارجی را بعهده گرفته و در نتیجه اصلاح قرارداد باربری محموله او دیگر از این محل عبور نمیکند باید مراتب را در بارنامه قید نماید اما تذکر جدید فرستنده نباید ‌موجب اصلاح تذکر معافیت اولیه او در مورد کشورهائیکه تا کنون محموله سیر کرده است بشود به استثنای اصلاحی که در ردیف ج پذیرفته میشود. ‌در صورتیکه مقررات مخالفی در تعرفه‌های راه آهن مبداء وجود نداشته باشد تقاضاهای اصلاح قرارداد باربری در موارد زیر پذیرفته میشود.

جزء 6

- در مورد طریقه استرداد بها.

جزء 7

- در مورد افزایش یا تقلیل یا انصراف از استرداد بها.

جزء 8

- در مورد تقلیل هزینه‌های مربوطه بیک محموله که هزینه‌هایش پرداخت نشده باشد یا مورد افزایش هزینه‌های قبول شده طبق موارد مذکوره در‌بند 2 از ماده 17 باستثناء موارد مذکور در بالا موارد دیگری برای استفاده از حق تغییر قرارداد باربری مجاز نخواهد بود ولی با وجود این تعرفه‌های‌ بین‌المللی میتوانند بفرستنده کالا حق بدهند که علاوه بر موارد فوق تغییرات دیگری را در قراردادهای باربری درخواست نماید.

‌دستوراتی که فرستنده کالا میدهد هیچگاه نباید موجب تقسیم محموله بشود.

بند 2

- دستورهای مذکور فوق باید طبق یک اظهار کتبی مطابق نمونه معین و منتشر شده از طرف راه آهن بعمل آید.

‌مطالب اظهارنامه باید عیناً در نسخه رونوشت بارنامه قید و بامضاء فرستنده کالا رسیده و با بارنامه براه آهن ارائه شود ایستگاه فرستنده با زدن مهر‌تاریخ دار روی نسخه رونوشت بارنامه و در ذیل مطالب درخواستی فرستنده قبول دستورات بعدی او را مورد تأیید قرار داده و رونوشت مزبور را مجدداً ‌بفرستنده کالا مسترد میدارد.

‌چنانچه راه آهنی که باید دستورات مزبور را انجام دهد نسخه رونوشت بارنامه مورد بحث را از فرستنده مطالبه ننماید در مورد کلیه خسارات حاصله از ‌این عمل در برابر گیرنده که رونوشت مزبور را از طرف فرستنده دریافت خواهد نمود مسئولیت دارد.

‌هر گاه فرستنده تقاضای افزایش یا کاهش و یا انصراف از مبلغ استردادی را بنماید باید مدرک اولیه را که باو داده شده است ارائه دهد و در صورت ‌افزایش و یا کاهش مبلغ استردادی مدرک مزبور پس از تصحیح مجدداً در اختیار نامبرده گذارده خواهد شد و در صورت انصراف از طریقه استردادی ‌مدرک اولیه از ید او خارج خواهد گردید. هر گونه دستوریکه بعداً و بصورتی غیر از آنچه که فوقاً ذکر گردیده از طرف فرستنده داده شود بدون اعتبار ‌خواهد بود.

بند 3

- راه آهن بدستورهای بعدی فرستنده ترتیب اثر نمیدهد مگر آنکه وسیله ایستگاه مبداء ابلاغ شود.

‌اگر فرستنده تقاضا نماید مراتب وسیله تلگرام یا تلفونگرام بخرج فرستنده از طرف ایستگاه مبداء بایستگاه مقصد یا ایستگاه محل توقف اطلاع داده ‌میشود و سپس با یک اعلامیه کتبی یا تلگرام ضبط شده ماشینی تأیید میگردد.

‌در مواردیکه تعرفه بین‌المللی و یا سایر موافقت ‌نامه‌های موجود بین راه آهنهای ذینفع طریقه دیگری را پیش ‌بینی ننموده باشند ایستگاه مقصد و یا ‌ایستگاه توقف بایستی دستور بعدی فرستنده را که توسط تلگرام و یا اخطار تلفونی از ایستگاه مبداء واصل میگردد بدون انتظار وصول تأیید اجرا نماید و ‌در موارد مشکوک باید صحت آنها مورد تحقیق قرار گیرد.

بند 4

- در موارد زیر حق تغییر قرارداد حتی در صورتیکه فرستنده کالا نسخه رونوشت بارنامه را نیز همراه داشته باشد از او سلب میگردد.

‌الف - موقعیکه بارنامه در اختیار گیرنده کالا گذارده شده باشد.

ب - موقعیکه گیرنده کالا را قبول کرده باشد.

ج - موقعیکه گیرنده کالا از حقوق مربوط بقرارداد باربری طبق بند 3 از ماده 16 که باو تعلق میگیرد استفاده نموده باشد.

‌د - موقعیکه گیرنده کالا طبق ماده 26 اختیار دارد بمحض ورود محمول در منطقه گمرکی کشور مقصد دستورات لازمه را صادر نماید از این لحظه ‌راه آهن موظف است که طبق دستورات گیرنده کالا عمل نماید.

ماده بیست و دو

- حقوق گیرنده کالا در مورد قرارداد باربری:

بند 1

- چنانچه فرستنده کالا مخارج مربوط بحمل و نقل محمولات در داخل کشور مقصد را بعهده نگرفته و موضوع را نیز طبق مقررات ردیف ج از ‌بند 6 از ماده 6 در بارنامه قید نکرده باشد گیرنده حق دارد که قرارداد باربری را تغییر دهد.

‌دستورات گیرنده کالا فقط وقتی قابل اجراست که محمول داخل منطقه گمرکی کشور مقصد شده باشد.

‌گیرنده کالا میتواند دستورات زیر را بدهد:

جزء الف

- کالا در بین راه متوقف شود.

جزء ب -

- تحویل کالا معوق بماند.

جزء ج

- کالا در کشور مقصد بشخص دیگری غیر از آنکه در بارنامه بعنوان گیرنده تعیین شده تحویل گردد.

جزء د

- تشریفات لازم گمرکی با سایر تشریفات مقامات اداری بر حسب یکی از ترتیبات پیش‌ بینی شده در (‌ماده 15 بند 1 قسمت دوم) اجرا گردد.

‌بعلاوه به غیر از مواردی که تعرفه‌های بین‌المللی مقررات مغایری داشته باشند گیرنده میتواند دستورات زیر را بدهد:

جزء ھ

- کالا در کشور مقصد در ایستگاهی غیر از ایستگاه قید شده در بارنامه تحویل شود. و یا آنکه حمل کالا که با بطی‌السیر شروع شده با سریع‌السیر ادامه‌ یابد و بالعکس بشرط آنکه ایستگاهی که کالا متوقف است برای هر دو نوع حمل و نقل مفتوح باشد. همچنین میتواند تعرفه مورد نظر خود و مسیر‌جدیدی را تعیین نماید.

‌دستورات دیگری غیر از آنچه شمرده شده پذیرفته نشود. تعرفه‌های بین‌المللی در هر صورت میتواند بگیرنده کالا حق دهند که علاوه بر تغییرات ‌مذکوره در بالا تغییرات دیگری را دستور دهد.

‌دستورات گیرنده کالا هرگز نباید منجر بتجزیه محمول گردد.

بند 2

- دستورات فوق‌الذکر باید بصورت اظهارنامه کتبی مطابق نمونه معین و منتشر شده از طرف راه آهن در ایستگاه مقصد و یا ایستگاه ورودی ‌کشور مقصد تسلیم گردد.

‌هر دستوری که بوسیله گیرنده کالا در نمونه دیگری غیر از آنچه که مقرر گردیده داده شود بدون اعتبار خواهد بود.

‌برای اعمال حق اصلاح قرارداد باربری ارائه نسخه رونوشت بارنامه از طرف گیرنده کالا لزومی ندارد.

بند 3

- بر حسب درخواست گیرنده کالا ایستگاهی که دستور را دریافت داشته است با خرج گیرنده کالا آن را بوسیله تلگرام یا تلفونگرام که بعداً با ‌اظهار کتبی یا تلگرام ضبط شده ماشینی تأیید میشود بایستگاهی که باید آنرا اجرا کند اعلام میدارد. این ایستگاه میتواند بدون آنکه منتظر تأیید‌ کتبی باشد دستور واصله را که توسط تلگرام یا تلفونگرام از ایستگاه ذیصلاحیت رسیده است اجرا نموده و در صورت تردید صحت آنرا تحقیق نماید.

بند 4

- حق اصلاح قرارداد باربری از طرف گیرنده در موارد زیر منتفی میگردد:

‌الف - وقتیکه بارنامه را دریافت کرده باشد.

ب - وقتیکه کالا را قبول کرده باشد.

ج - وقتیکه گیرنده کالا از حقوق ناشیه از قرارداد باربری مطابق بند 4 از ماده 16 استفاده کرده باشد.

‌د - وقتیکه نمایندة برگزیده او (‌طبق ردیف ج بند 1) بارنامه را دریافت نموده یا طبق بند 4 از ماده 16 از حقوق خود استفاده کرده باشد.

ھ - اگر گیرنده دستور تحویل کالا را بشخص دیگری داده باشد این شخص مجاز بتغییر قرارداد باربری نمیباشد.

ماده بیست و سه

- اجرای دستورهای بعدی:

بند 1

- راه آهن نمیتواند باستثناء موارد مذکور زیر از اجرای دستورهائی که مطابق ماده 21 و 22 داده شده‌اند خودداری نموده و یا در اجرای آن تأخیر‌کند.

‌الف - دستور موقعی بایستگاه موظف بانجام واصل شود که اجرای آن امکان ‌پذیر نباشد.

ب - اجرای دستور بنحوی سرویس منظم بهره‌ برداری را مختل سازد.

ج - چنانچه هدف از اجرای دستور تعویض ایستگاه مقصد بوده و انجام آن با مقررات معموله در یکی از کشورهائی که کالا باید طی نماید بخصوص‌ از نقطه نظر مقررات گمرکی و اداری مخالفت داشته باشد.

‌د - در مورد تغییرات ایستگاه مقصد موقعی میتواند این عمل انجام گیرد که ارزش کالا مخارج این تعویض ایستگاه را تأمین نماید مگر آنکه بفوریت ‌تضمین و یا پرداخت شود.

‌در موارد فوق‌الذکر کسی که دستورهای بعدی را صادر نموده است باید بلا فاصله از موانعی که اجرای دستورهایش را بتأخیر میاندازند مطلع گردد.

‌چنانچه راه آهن نیز نتوانسته باشد موانعی را که برای اجرای دستورهای نامبرده پیش آمد خواهند کرد پیش ‌بینی نماید کسی که دستورهای بعدی را صادر ‌نموده است مسئول کلیه عواقبی خواهد بود که از شروع اجرای آن دستورها حاصل خواهد گردید.

بند 2

- چنانچه دستور بعدی مبنی بر این باشد که کالا در یکی از ایستگاههای بین راه تحویل گردد کرایه حمل از ایستگاه فرستنده تا آن ایستگاه محاسبه ‌خواهد شد.

‌ولی اگر موقعی دستور رسیده باشد که کالا از ایستگاهی که برای تحویل تعیین شده است گذشته باشد کرایه حمل از ایستگاه فرستنده تا ایستگاهی که‌ کالا توقف نموده و از این ایستگاه تا ایستگاهی که برای تحویل تعیین گردیده است محاسبه میگردد.

‌اگر دستور بعدی چنین باشد که کالا مقصد دیگری تحویل شود یا اینکه بایستگاه مبداء اعاده گردد کرایه حمل از ایستگاه فرستنده تا ایستگاهی که بار‌متوقف شده و از آنجا تا مقصد جدید یا تا ایستگاه فرستنده محاسبه خواهد شد.

‌تعرفه‌هائی که در اینمورد اجرا میشود تعرفه‌هائی هستند که در طول این مسیرها هنگام انعقاد قرارداد باربری جاری بوده است.

‌مقررات مذکوره در مورد هزینه‌های فرعی و سایر هزینه‌ها نیز اجرا میگردد.

بند 3

- مخارج ناشی از اجراء دستور فرستنده یا گیرنده باستثناء آنهائی که ناشی از اشتباه راه آهن باشد بکالا تعلق خواهد گرفت.

بند 4

- باستثناء موارد مندرج در بند 1 راه آهن در صورت ارتکاب اشتباه مسئول عواقب ناشی از عدم اجراء یا اجرای نا صحیح دستورهای صادره طبق‌ مواد 21 و 22 میباشد.

‌مع‌الوصف غرامتی را که بر عهده راه آهن است هرگز از غرامتی که در ازاء فقدان کالا تعلق میگیرد تجاوز نخواهد کرد.

ماده بیست و چهار

- موانع و اشکالات در امر باربری:

بند 1

- هر گاه موانع و اشکالاتی در راه باربری کالا بوجود آید بر عهده راه آهن است که تصمیم بگیرد که بدون مشورت با فرستنده کالا را با تغییر مسیر ‌ارسال نماید یا اینکه از لحاظ نفع فرستنده نامبرده را از موضوع ضمن اطلاعات مفیدی که در اختیار دارد برای کسب دستور مستحضر دارد. کرایه باربری ‌از مسیر جدیدی که استفاده شده است با در نظر گرفتن تمام مهلت‌های مربوطه بآن بایستی براه آهن پرداخت شود ولو آنکه این مسیر طولانی ‌تر از ‌مسیر قبلی باشد.

بند 2

- چنانچه طرق دیگری برای انجام حمل کالا وجود نداشته باشد و یا بعلل دیگری ادامه حمل امکان ‌پذیر نباشد راه آهن باید از فرستنده کالا ‌کسب تکلیف نماید ولی در مورد موانع موقتی که بعلت اوضاع پیش‌ بینی شده در بند 4 از مادة 5 بوجود آمده‌اند تقاضای تعیین تکلیف از فرستنده‌ کالا برای راه آهن اجباری نیست.

بند 3

- فرستنده میتواند در بارنامه تعلیمات لازمه را برای مواردیکه با باربری در نتیجه موانع و اشکالات متوقف میگردد بدهد. چنانچه بنظر ‌راه آهن این تعلیمات قابل اجرا نباشد مجدداً از فرستنده کالا تقاضای صدور تعلیمات جدیدی مینماید.

بند 4

- فرستنده کالا پس از اطلاع از اشکالات باربری میتواند تعلیمات خود را بایستگاه فرستنده و یا ایستگاهی که کالا در آن متوقف است بدهد. ‌چنانچه فرستنده کالا نام گیرنده و یا ایستگاه مقصد را تغییر داده و یا اینکه تعلیمات خود را بایستگاه دیگری غیر از ایستگاه فرستنده صادر کند موظف ‌است تعلیمات خود را روی نسخه رونوشت بارنامه که باید ارائه دهد ثبت نماید.

‌چنانچه راه آهن به تعلیمات صادره از طرف فرستنده بدون درخواست ارائه نسخه رونوشت ترتیب اثر دهد و رونوشت بارنامه بگیرنده تسلیم شده باشد‌ راه آهن در قبال گیرنده مسئول خسارت ناشی از آن میباشد.

بند 5

- چنانچه فرستنده کالا از وجود موانع در باربری مطلع شده ولی در فاصله زمانی لازم تعلیمات قابل اجرائی صادر ننماید در این مورد بر طبق‌ مقرراتی که درباره وجود موانع در تسلیم کالا در راه آهنی که کالا در آنجا متوقف گردیده است عمل خواهد شد.

‌چنانچه کالا فروخته شده باشد حاصل فروش پس از کسر مخارج متعلقه به کالا باید در اختیار فرستنده قرار گیرد. اگر حاصل فروش از مخارج متعلقه ‌کمتر باشد فرستنده باید ما به‌التفاوت آنرا پرداخت نماید.

بند 6

- چنانچه موانع موجود در امر باربری قبل از وصول تعلیمات فرستنده در این مورد مرتفع شود کالا بمقصد خود بدون آنکه منتظر وصول ‌تعلیمات فرستنده باشد ارسال خواهد شد و جریان در اسرع وقت باطلاع فرستنده خواهد رسید.

بند 7

- چنانچه موانع مربوط بامر باربری بعد از آنکه گیرنده کالا قرارداد باربری را بموجب ماده 22 تغییر داده است بوجود آید راه آهن موظف است ‌گیرنده کالا را که مقررات بندهای 1، 2، 5 و 6 در مورد او قابل اجرا هستند مطلع سازد و گیرنده کالا موظف نیست رونوشت بارنامه را ارائه دهد.

بند 8

- مقررات ماده 23 در مورد باربری‌هائیکه مطابق با مقررات این ماده انجام میگیرد نیز قابل اجرا میباشد.

ماده بیست و پنج

- موانع و اشکالات در تحویل کالا:

بند 1

- هنگامیکه در تحویل کالا موانعی پیش آید ایستگاه مقصد باید بوسیله ایستگاه مبداء موضوع را بدون تأمل باطلاع فرستنده کالا برساند و‌ کسب دستور نماید در صورتیکه فرستنده در بارنامه تقاضا نموده باشد باید بدون وساطت ایستگاه فرستنده موضوع مستقیماً توسط نامه یا تلگراف و یا‌تلگرام ضبط شده ماشینی باطلاع او برسد و مخارج این اطلاعیه بهزینه‌های کالا افزوده خواهد شد. چنانچه موانع موجود برای تحویل کالا قبل از‌وصول تعلیمات فرستنده به ایستگاه مقصد مرتفع شود کالا تسلیم گیرنده خواهد شد و موضوع تحویل باید بلا فاصله توسط نامه سفارشی باطلاع ‌فرستنده کالا برسد. هزینه‌های مربوط باین امر بهزینه‌های مربوط به کالا اضافه خواهد شد.

‌چنانچه گیرنده کالا از قبول آن خود داری نماید فرستنده میتواند حتی اگر نسخه رونوشت بارنامه را در دست نداشته باشد تعلیمات لازم را بدهد.

‌فرستنده همچنین میتواند در بارنامه قید نماید که در صورت پیش آمد مانعی برای تحویل کالا آنرا بدون مشورت باو عودت دهند در غیر اینصورت ‌کالا بدون رضایت بعدی او اعاده نمیشود.

‌تعلیمات فرستنده کالا مگر در مواردیکه تعرفه‌ها طرق دیگری را پیش ‌بینی نمایند بوسیله ایستگاه فرستنده صادر خواهد شد.

بند 2

- در جمیع موارد مربوط باشکالات و موانع تحویل کالا سوای آنچه که در بند 1 پیش‌ بینی شده است با رعایت مفاد مادة 45 نحوه عمل بر طبق‌ قوانین و مقررات جاری در راه آهن تحویل دهنده خواهد بود.

‌اگر کالا فروخته شود پس از کسر مخارج متعلقه به کالا وجه آن در اختیار فرستنده قرار میگیرد.

‌اگر حاصل فروش کمتر از مخارج متعلقه به کالا باشد فرستنده باید ما به‌التفاوت را بپردازد.

بند 3

- اگر موانع تحویل کالا بعد از آنکه گیرنده قرارداد باربری را بموجب ماده 22 تغییر داده پیش آید راه آهن موظف است مراتب را باین گیرنده ‌اطلاع دهد. دستورات ردیف 2 از بند 2 عیناً درباره گیرنده قابل اجرا میباشد.

بند 4

- دستورهای ماده 23 در باربریهائیکه بموجب این ماده انجام شده قابل اجراست.

قسمت سوم

- مسئولیت - اقدامات قضائی

فصل 1

‌یا در صورت نبودن هیچکدام طبق ارزش معمولی.

‌کالاهائی از همان نوع و جنس که در محل و زمان قبول بار برای حمل از طرف راه آهن جاری بوده است محاسبه میشود.

‌مع‌الوصف غرامت از پنجاه فرانک برای فقدان هر یک کیلوگرم وزن غیر خالص کالا تجاوز نمیکند البته با رعایت محدودیت هائیکه در ماده 35 پیش ‌بینی شده است بعلاوه کرایه حمل و حقوق گمرکی و کلیه مبالغی که بمناسبت حمل کالا دریافت شده است بدون هیچگونه خسارت دیگری بشخص ‌ذینفع مسترد خواهد شد.

بند 2

- اگر عناصریکه بعنوان مبنای محاسبه پرداخت غرامت بکار میروند به پول کشوری که در آنجا غرامت مطالبه شده است معلوم نباشند ‌تبدیل پول بر اساس نرخهای روز در محلی که غرامت پرداخت میشود صورت خواهد گرفت.

ماده سی و دو

- تحدید مسئولیت در صورت افت کردن وزن و محمولات در موقع حمل.

بند 1

- در مورد کالاهائیکه بسبب طبیعت خاصشان معمولاً هنگام حمل و در طول مسیر افت وزن پیدا میکنند راه آهن فقط در صورتی جوابگو‌ خواهد بود که افت کالا در هر مسیری که محموله طی کند از حدود معینه زیر تجاوز نماید:

جزء الف

- دو درصد (2 %) وزن برای مایعات و کالاهای نمدار که برای باربری تحویل شده باشد و نیز برای کالاهای نامبرده زیر.

- ساقه شیرین ‌بیان - چوبهای رنگین رنده شده یا آسیا شده بصورت گرد.

- قارچ‌های تازه - ذغال سنک [سنگ] و کک.

- شاخ و سم حیوانات - یال و دم حیوانات.

- میوه‌های تازه خشک یا پخته - انواع چربی‌ها.

- انواع پشم - سبزیهای تازه.

- کندرهای تازه - استخوان درست یا آسیا شده.

- ضایعات پوست‌ها - ذغال طبیعی.

- انواع چرم - پوست درخت.

- انواع پوست - برگ تازه توتون.

- پوستهای قیمتی - ماهیهای خشک شده.

- انواع ریشه - صابون و روغن‌های غلیظ.

- نمک - موی خوک.

- ماستیک تازه - توتون بریده شده.

- رگ و پی حیوانات.

جزء ب

- یک درصد برای سایر کالاهای خشک که ممکن است در طول راه دچار افت بشوند.

بند 2

- در صورتیکه بر حسب اوضاع و احوال ثابت شود که افت کالا در اثر موجباتی که باعث افت کالا میشوند نباشد راه آهن نمیتواند از محدودیت‌ مسئولیت که در بند 1 این ماده پیش ‌بینی شده استفاده نماید.

بند 3

- هر گاه تعداد زیادی بسته بوسیله یک بارنامه حمل شود افت مربوط بطول راه برای هر بسته محسوب خواهد شد در صورتیکه وزن هر یک ‌از آنها جداگانه در بارنامه قید شده باشد و یا بتوان بطریق دیگری آنرا تعیین نمود.

بند 4

- در صورت فقدان تمام کالا برای محاسبه غرامت بعنوان افت وزن کالا در طول راه هیچگونه تقلیلی نباید بعمل آید.

بند 5

- مقررات این ماده بهیچ وجه مقررات مواد 27 و 28 را نقض نمی کند.

ماده سی و سه

- مبلغ غرامت در مورد آسیب ‌دیدگی کالا:

بند 1

- در مورد آسیب ‌دیدگی کالا راه آهن موظف به پرداخت غرامت میباشد این غرامت بر مبنای کسر ارزش کالای آسیب ‌دیده حساب خواهد شد و‌غیر از این غرامت هیچ نوع پرداخت جبران خسارت دیگری بعمل نخواهد آمد. مبلغ این غرامت با در نظر گرفتن ارزش کالا که در ماده 31 تعریف شده ‌است و درصدی که از ارزش کالا در مقصد کاسته شده است محاسبه می گردد. همچنین مخارجی که در ردیف آخر بند 1 از ماده 31 پیش ‌بینی شده است ‌بهمین نسبت مسترد می شود.

‌در هر صورت نکات زیر باید رعایت شود:

‌الف - هر گاه تمام محموله در اثر آسیب ‌دیدگی ضایع و بی‌ارزش شده باشد مبلغ غرامت پرداختی نباید از مبلغی که در صورت فقدان تمام آن پرداخت ‌می ‌شد تجاوز کند.

ب - هر گاه فقط قسمتی از محموله در اثر آسیب ‌دیدگی ضایع و بی‌ارزش شده باشد مبلغ غرامت پرداختی نباید از مبلغی که در صورت فقدان قسمت ‌آسیب دیده پرداخت میشد تجاوز نماید.

ماده سی و چهار

ماده سی و چهار . مبلغ غرامت در مورد تاخیر در تحویل کالا.

بند 1

- در صورتیکه تاخیر در تحویل کالا بیش از 48 ساعت از مهلت مقرره طول بکشد و اگر شخص ذینفع ثابت ننماید که در نتیجه آن خسارتی باو ‌وارد شده راه آهن موظف است یکدهم کرایه حمل را که حداکثر پنجاه (50) فرانک برای هر محموله خواهد شد باو مسترد دارد.

بند 2

- چنانچه ثابت شود که خسارتی در اثر تأخیر در تحویل کالا باو وارد شده است راه آهن غرامتی که حداکثر از دو برابر کرایه حمل تجاوز نکند باو پرداخت خواهد نمود.

بند 3

- غراماتیکه طبق بندهای 1 و 2 پرداخت میشود با غرامت پرداختی برای فقدان تمام کالا توأم نمیگردد.

‌در صورتیکه قسمتی از کالا از بین برود غرامت تأخیر در تحویل در صورت وقوع فقط برای قسمت باقیمانده مرسوله پرداخت می ‌شود.

‌در صورت آسیب ‌دیدگی کالا غرامت تأخیر در تحویل در صورت وقوع با غرامت پیش ‌بینی شده در ماده 33 توأم میگردد.

‌در هر حال جمع غرامت‌های پیش ‌بینی شده در بندهای 1 و 2 با غرامت‌های پیش ‌بینی شده در ماده 31 و 33 نمیتواند موجب پرداخت غرامتی بیشتر از‌ غرامت تلف شدن تمام کالا گردد.

ماده سی و پنج

- محدودیت غرامت بر اساس بعضی از تعرفه‌ها.

‌هر گاه راه آهن جهت حمل بار با شرایط باربری خاصی موافقت نماید (‌تعرفه اختصاصی یا استثنائی) و برای کرایه حمل تخفیفی بر اساس شرایط عادی ‌بپذیرد )تعرفه‌های عمومی) در این حالت راه آهن ممکن است برای پرداخت غرامت بشخص ذینفع محدودیتی قائل شود این محدودیت برای تأخیر‌در تحویل فقدان و یا آسیب ‌دیدگی کالا خواهد بود بشرط آنکه این محدودیت در تعرفه قید شده باشد هر گاه محدودیت فوق از اعمال تعرفه‌ها منتج ‌بشود که فقط در قسمتی از مسیر کالا اجرا می‌ شود تأدیه غرامت توسط راه آهن فقط برای قسمتی از مسیر که موجب این غرامت شده است بعمل خواهد آمد.

ماده سی و شش

- مبلغ غرامت در صورت اظهار انتفاع در تحویل.

‌هر گاه در موقع تحویل کالا انتفاع در تحویل تقاضا شده باشد ممکن است علاوه بر غرامات پیش‌بینی شده در ماده 31 و 33 و 34 و در صورت امکان در‌ماده 35 مطالبه غرامتی برای خسارت اضافی که تأیید گردیده است بشود مبلغ این غرامت حداکثر بمیزان مبلغی که برای انتفاع در تحویل اظهار شده ‌است میباشد.

ماده سی و هفت

- مبلغ غرامت در صورت وجود تقلب و اشتباه فاحش که مسئولیت آن بعهده راه آهن است.

‌در تمام مواردیکه تأخیر در تحویل کالا فقدان کلی و یا جزئی آن و یا آسیب ‌دیدگی آن در اثر تقلب و یا اشتباه فاحشی باشد که مسئولیت آن متوجه ‌راه آهن است. راه آهن باید به ذینفع پس از اثبات موضوع خسارت مربوطه را کاملاً جبران نماید. و در مورد اشتباه فاحش مسئولیت محدود است به دو‌برابر حداکثر مبالغی که در مواد 31 - 33 - 34 - 35 - 36 پیش ‌بینی شده است.

ماده سی و هشت

- بهرة غرامت - برگشت غرامتها.

بند 1

- شخص ذینفع میتواند تقاضای بهرة غرامت بنماید. این بهره‌ها که بر مبنای پنج درصد (5 %) در سال محاسبه میشوند فقط در مواردی قابل‌ پرداختند که غرامت از ده فرانک برای هر بارنامه تجاوز نماید. بهره‌های غرامت از تاریخ اولین روز اعتراض اداری که بموجب ماده 41 بعمل میآید و ‌در غیر اینصورت از تاریخی خواهد بود که از طریق قضائی اقدام باین کار شده باشد.

بند 2

- هر غرامتی که من غیر حق دریافت شده باشد باید مسترد گردد.

ماده سی و نه

- مسئولیت راه آهن در مورد مأمورین خود.

‌راه آهن مسئول اعمال کلیه مأمورین رسمی خود و همچنین اشخاصی که برای اجرای امر باربری اجیر شده‌اند میباشد.

‌مع‌الوصف هر گاه بنا بر تقاضای ذینفع مأمورین راه آهن بارنامه‌ها را نوشته و یا ترجمه‌هائی بنمایند و یا خدمات دیگری که بر عهده راه آهن نیست انجام ‌دهند بعنوان مأمور آن اشخاص شناخته میشوند.

ماده چهل

- اجراء دعاوی خارج از قرارداد.

‌در کلیه موارد مشمول این مقاوله ‌نامه هیچ دعوی مربوط بمسئولیت به هر عنوان که باشد علیه راه آهن اعمال نمیشود مگر در شرایط و حدود پیش ‌بینی شده در این مقاوله‌ نامه.

‌همچنین است در مورد هر دعوی که اقامه شده علیه اشخاصی که طبق ماده 39 راه آهن جوابگوی آنست.

فصل دوم

اعتراضات و دعاوی اداری - دعاوی قضائی

ائین [آئین] دادرسی و مرور زمان

ماده چهل و یک

- دعاوی اداری

بند 1

- دعاوی اداری مربوط بقرارداد باربری باید کتباً براه آهنی که طبق ماده 43 معین شده است ارسال شود.

بند 2

- حق دعوی اداری متعلق باشخاصی است که بموجب ماده 42 حق اقامه قضائی علیه راه آهن را دارند.

بند 3

- اگر اعتراض توسط فرستنده کالا بعمل آید باید نسخه رونوشت بارنامه نیز ارائه شود. در صورت غیر یا باید این عمل را با اجازه گیرنده انجام‌ دهد یا اینکه مدرکی دال بر رد کالا از طرف گیرنده ارائه نماید.

‌اگر اعتراض توسط گیرنده بعمل آید باید بارنامه را در صورت وصول ارائه نماید.

بند 4

- بارنامه - رونوشت بارنامه و اوراق دیگری که ذیحق ضمیمه کردن آنها را باعتراضات خود مفید بداند باید اصل یا رونوشت آنها پیوست شود و ‌در صورت تقاضای راه آهن رونوشت‌ها باید مصدق باشند. موقع رسیدگی باعتراض راه آهن میتواند تقاضای ارائه اصل بارنامه - رونوشت بارنامه و یا‌ قبض استرداد بها را برای منعکس نمودن نتیجه رسیدگی مطالبه نماید.

ماده چهل و دو

- اشخاصیکه میتوانند علیه راه آهن دعوی قضائی اقامه کنند:

بند 1

- اقامه دعوی قضائی برای استرداد مبلغ پرداخت شده بموجب قرارداد باربری متعلق بکسی میباشد که این مبلغ را پرداخته است.

بند 2

- اقامه دعوی قضائی مربوط باسترداد بهای پیش ‌بینی شده در ماده 19 فقط به فرستنده کالا مربوط است.

بند 3

- اقامه دعاوی دیگر قضائی علیه راه آهن که از قرارداد باربری ناشی میشود مربوط باشخاص زیر میباشد.

‌الف بفرستنده کالا تا موقعیکه گیرنده کالا بارنامه را اخذ یا کالا را قبول نموده و یا از حقوق متعلقه که بموجب بند 4 از ماده 16 و یا ماده 22‌ برخوردار است استفاده نماید.

ب - بگیرنده کالا از لحظه‌ایکه:

1 - بارنامه را دریافت کرده است.

2 - کالا را قبول نموده است.

3 - از حقوق خود به موجب بند 4 از ماده 16 استفاده کرده است.

4 - از حقوق متعلقه بخود بموجب ماده 22 بهره‌ مند شده است در هر صورت بمحض دریافت بارنامه یا قبول کالا وسیله شخص تعیین شده از ‌طرف گیرنده طبق (‌ردیف ج از بند 1 ماده 22)

‌یا استفاده نامبرده از حقوق متعلقه بموجب بند 4 از ماده 16 حق اقامه دعوی از گیرنده سلب میشود.

‌برای اقامه این قبیل دعاوی فرستنده باید نسخه رونوشت بارنامه را ارائه نماید و در صورت نبودن آن او نمیتواند بموجب حقوق متعلقه مذکور در‌ردیف الف بند 3 علیه راه آهن اقامه دعوی کند مگر با اجازه گیرنده یا اینکه مدرکی بیاورد که گیرنده کالا را نپذیرفته است.

ماده چهل و سه

- راه آهنهائی که علیه آنها میتوان اقامه دعوی قضائی نمود.

بند 1

- اقامه دعوی قضائی در مورد استرداد مبلغ پرداخت شده بموجب قرارداد باربری ممکنست علیه راه آهنی که وجه را دریافت کرده یا راه آهنی ‌که وجه بنفع او بیشتر دریافت شده است اقامه گردد.

بند 2

- دعوی قضائی مربوط باسترداد بهای پیش ‌بینی شده در ماده 19 اقامه نمیشود مگر علیه راه آهن فرستنده.

بند 3

- دعاوی قضائی دیگر که از قرارداد باربری ناشی شود منحصراً علیه راه آهن مبداء یا راه آهن مقصد یا راه آهنی که عمل اصلی مورد دعوی در آنجا‌ اتفاق افتاده است اقامه میشود.

‌علیه راه آهن مقصد نیز میشود اقامه دعوی کرد حتی اگر کالا و بارنامه را دریافت نکرده باشد.

بند 4

- هر گاه شخصی که دعوا را طرح مینماید بتواند آنرا علیه چندین راه آهن اقامه کند بمحض اینکه دعوا علیه یکی از آنها طرح گردیده حق او ‌نسبت بسایر راه آهنها منتفی میگردد.

بند 5

- دعوی قضائی ممکنست علیه راه آهن دیگری غیر از آنهائی که در بند 1 و 2 و 3 تعیین شده اقامه شود هر گاه این یک دعوی ردیه بوده باشد یا‌ بصورت دعوی شخصی ثالث در رد اعتراض بدعوی اصلی مستند بر همان قرارداد باربری اقامه شود.

ماده چهل و چهار

- صلاحیت:

‌دعاوی قضائی مستند باین مقاوله ‌نامه نمیتواند مورد رسیدگی قرار گیرد جز توسط قاضی صلاحیتدار کشوری که راه آهن خوانده از آن تبعیت میکند. ‌مگر اینکه در موافقت ‌نامه‌های بین دولتها و یا در اسناد امتیازی تصمیم دیگری اتخاذ شده باشد.

‌هر گاه مؤسسه‌ای شبکه‌های مستقلی از راه آهن را در کشورهای مختلف بهره‌ برداری کند هر یک از این شبکه‌ها از نظر اجرای این ماده مانند راه آهن‌ جداگانه تلقی میشود.

ماده چهل و پنج

- تحقیق درباره فقدان جزئی یا معیوب شدن کالا.

بند 1

- هر گاه فقدان قسمتی از کالا یا آسیب ‌دیدگی آن از طرف راه آهن کشف و یا مشاهده شود و یا اینکه ذیحق وجود آن را اثبات نماید راه آهن موظف ‌است بلا فاصله و در صورت امکان یا حضور ذیحق صورتمجلسی تنظیم نماید که بر حسب نوع خسارت وضع کالا وزن آن و در صورت امکان ‌اهمیت خسارت و علت و زمانی که خسارت وارد شده است در آن تسجیل گردد.

‌یک رونوشت از اینصورت مجلس باید به رایگان تسلیم ذیحق بشود.

بند 2

- اگر ذیحق مفاد صورتمجلس را قبول نکند میتواند تحقیق قضائی را نسبت بوضع و وزن کالا و همچنین علل و میزان خسارت تقاضا نماید. ‌نحوه اقدام تابع قوانین و مقررات کشوری است که تحقیق قضائی در آنجا بعمل می ‌آید.

ماده چهل و شش

- منتفی شدن اقامه دعوا علیه راه آهن.

بند 1

- دریافت کالا از طرف ذیحق هر گونه دعوی ناشی از قرارداد باربری علیه راه آهن مربوط بتجاوز مهلت تحویل کالا یا فقدان قسمتی از آن و یا ‌آسیب ‌دیدگی را منتفی میسازد.

بند 2

- اقامه دعوا در موارد زیر منتفی نمیگردد:

جزء الف

- اگر دارنده حق اثبات کند که خسارت بعلت یک تقلب یا خطای فاحش منسوب براه آهن بوده است.

جزء ب

- در صورتیکه اعتراض برای تجاوز مهلت تحویل در مدتی که از شصت(60) روز تجاوز ننماید بیکی از راه آهنهای تعیین شده طبق بند 3 ماده 43‌ ارسال شود روز قبول کالا از طرف ذیحق جزء این مدت محسوب نمیگردد.

جزء ج

- در مورد اعتراض برای فقدان قسمتی از کالا و یا برای آسیب ‌دیدگی آن بشرح زیر:

‌اولاً اگر فقدان یا آسیب ‌دیدگی قبل از دریافت کالا وسیله ذیحق طبق ماده 45 بثبوت رسیده باشد.

‌ثانیاً اگر تحقیق و اثباتیکه بموجب ماده 45 باید انجام بگیرد بعلت اشتباه راه آهن صورت نگرفته باشد.

جزء د

- در صورت ادعای غرامت برای خسارت‌هائیکه وجود آنها بعد از قبول کالا از طرف ذیحق معلوم میگردد با وجود و شرایط زیر:

‌اولاً بلا فاصله بعد از کشف خسارت و حداکثر در ظرف هفت (7) روز بعد از دریافت کالا از طرف دارنده حق تقاضای تسجیل خسارت مطابق ماده 45 بعمل آمده باشد.

‌اگر خاتمه این مهلت مصادف با روز یکشنبه یا روز تعطیل رسمی باشد خاتمه مهلت به اولین روز اداری بعدی تمدید میشود.

‌ثانیاً - ذیحق ثابت کند که خسارت در فاصله قبول کالا برای حمل و تحویل آن عارض شده است.

بند 3

- اگر کالا مطابق شرایط پیش ‌بینی شده در بند 1 ماده 29 مجدداً ارسال شده باشد اقامه دعاوی مربوط بغرامت برای فقدان جزئی یا آسیب ‌دیدگی ‌کالا ناشی از یکی از قراردادهای باربری قبلی منتفی میشود همانطور اگر مربوط بیک قرارداد منحصر بفرد میشود.

ماده چهل و هفت

- مرور زمان مربوط بدعوی قضائی:

بند 1

- اقامه دعوی قضائی ناشی از قرارداد باربری بعد از یکسال مشمول مرور زمان میگردد.

‌معهذا مرور زمان دو ساله خواهد بود اگر موارد زیر پیش آید:

‌الف - اقامه دعوا مربوط بواریز استرداد بهای کالائی باشد که وسیله راه آهن از گیرنده کالا دریافت شده است.

ب - اقامه دعوا مربوط بواریز تتمه حساب فروشی باشد که وسیله راه آهن انجام شده است.

ج - اقامه دعوا بر اساس خسارتی باشد که از تقلب و تدلیس ناشی شده است.

‌د - اقامه دعوا بر اساس موضوع قاچاق مبتنی باشد.

ھ - در مورد پیش ‌بینی شده در بند 1 ماده 29 اقامه دعوا بر اساس یکی از قراردادهای باربری قبل از ارسال مجدد محموله مبتنی باشد.

بند 2

- شروع مرور زمان:

جزء الف

- برای دعاوی مربوط بغرامت برای فقدان جزئی و یا آسیب‌ دیدگی و یا تأخیر در تحویل محموله از روزیکه تحویل انجام شده است.

جزء ب

- برای دعاوی مربوط بغرامت برای فقدان کلی محموله از روز سی‌ام (30) پس از انقضاء مهلت تحویل.

جزء ج

- برای دعاوی مربوط بپرداخت یا استرداد کرایه حمل و مخارج فرعی و اضافه کرایه‌ها و یا برای دعاوی مربوط بتصحیح یا اجرای نادرست تعرفه ‌یا اشتباه در محاسبه مرور زمان از تاریخ‌های زیر شروع میشود.

‌اولاً اگر پرداخت بعمل آمده باشد از روز پرداخت.

‌ثانیاً چنانچه بعمل نیامده باشد از روز قبول کالا برای حمل اگر پرداخت بعهده فرستنده باشد و از روزیکه گیرنده بارنامه را دریافت نموده است در ‌صورتیکه پرداخت بعهده گیرنده باشد.

‌ثالثاً اگر موضوع مربوط به پرداخت وجوه مندرج در صورت حساب باشد از روزیکه راه آهن صورت حساب را که در بند 7 ماده 17 قید شده است بفرستنده تسلیم نماید.

در صورت عدم تسلیم صورت حساب مهلت برای مطالبات راه آهن از روز سی‌ام (30) بعد از انقضاء مهلت تحویل کالا شروع ‌میشود.

جزء د

- برای اقامه دعوا از طرف راه آهن مربوط بپرداخت مبالغی که توسط گیرنده بجای فرستنده پرداخت شده و با بالعکس و راه آهن موظف است آنرا ‌بذیحق مسترد دارد از روزیکه تقاضای استرداد بعمل آمده است.

جزء ھ

- برای دعاوی مربوط باسترداد بهای کالا که در ماده 19 پیش ‌بینی شده است از روز سی‌ام (30) پس از انقضاء مهلت تحویل.

جزء و

- برای دعاوی مربوط بپرداخت تتمه حساب فروش از روز فروش.

جزء ز

- برای دعاوی مربوط بپرداخت یک اضافه حقوق گمرکی که از طرف گمرک یا سایر مقامات اداری ادعا شده باشد از روز ادعای گمرک یا مقامات ‌مزبور.

جزء ح

- در سایر موارد از روزیکه ادعا باید اعمال شود.

‌روزیکه بنام شروع مرور زمان تعیین گردیده جزء ایام مهلت محسوب نمیشود.

بند 3

- در مورد اعتراضاتیکه طبق ماده 41 برای راه آهن ارسال شده است مرور زمان معلق میماند تا روزیکه راه آهن ادعا را کتباً رد نموده و اوراق‌ پیوست آن را نیز مسترد دارد. در صورت قبول قسمتی از ادعا مرور زمان فقط برای قسمتی از ادعا که مورد اختلاف باقی میماند جاری خواهد بود. ‌اثبات اینکه ادعا نامه اداری دریافت شده یا جواب آن ارسال و اوراق ضمیمه مسترد گردیده است بعهده طرفی است که بآن استناد میکند.

‌ادعا نامه‌های اداری بعدی نیز که در مورد همین موضوع باشد مرور زمان را معلق نمیکند.

بند 4

- دعوای مشمول مرور زمان مورد اقدام قرار نمیگیرد حتی بعنوان دعوای متقابل یا اعتراض شخص ثالث.

بند 5

- با رعایت مقررات فوق معلق ماندن و قطع شدن مرور زمان بموجب قوانین و مقررات کشوریکه دعوا در آنجا طرح شده تعیین میگردد.

فصل سوم

واریز حساب ها - دعاوی راه آهن‌ها علیه یکدیگر

ماده چهل و هشت

- واریز حساب بین راه آهنها.

بند 1

- هر راه آهنی که مخارج یا سایر مطالبات مربوط بقرارداد باربری را چه در مبداء و چه در مقصد دریافت کرده موظف است سهم راه آهنهای ذینفع ‌را از مخارج و مطالبات مزبور بپردازد.

‌تشریفات این پرداخت در موافقت های متبادله بین راه آهنها تعیین شده است.

بند 2

- چنانچه راه آهن فرستنده کرایه حمل و سایر مخارجی را که طبق بارنامه بعهده فرستنده کالا بوده است دریافت نکرده باشد با حفظ حقوق علیه ‌فرستنده کالا مسئول پرداخت این هزینه‌ها خواهد بود.

بند 3

- اگر راه آهن مقصد کالا را بدون دریافت مخارج و سایر مطالبات ناشی از قرارداد باربری تحویل داده باشد در قبال راه آهن های قبلی و سایر‌راه آهنهای ذینفع مسئول است.

بند 4

- در صورت عدم توانائی پرداخت یکی از راه آهنها که بر حسب تقاضای یکی از راه آهنهای طلبکار مورد رسیدگی و تائید دفتر مرکزی حمل و‌نقل های بین‌المللی با راه آهن قرار گرفته باشد مورد مطالبه از طرف کلیه راهنهای [راه آهن‌های] دیگر که در حمل و نقل شرکت کرده‌اند به نسبت سهم هر یک در کرایه‌ حمل و نقل تقبل میشود. حق اقامه دعوی علیه راهنی [راه آهنی] که عدم قدرت پرداخت آن تایید شده است محفوظ میماند.

ماده چهل و نه

- اقامه دعوی در مورد غرامت برای فقدان کالا و یا آسیب‌ دیدگی آن:

بند 1

- راه آهنی که غرامتی را برای فقدان کلی و جزئی کالا و یا برای آسیب‌ دیدگی آن بموجب این مقاوله ‌نامه پرداخت کرده است حق دارد علیه ‌راه آهنهائیکه در حمل و نقل شرکت کرده‌اند طبق ترتیبات زیر اقامه دعوی نماید:

‌الف - راه آهنی که در اثر عمل او خسارت پیش آمده تنها مسئول خسارت است.

ب - اگر خسارت در اثر عمل چند راه آهن پیش آید هر یک از آنها مسئول خسارتی میباشند که خود موجب آن شده و اگر تشخیص این امر ممکن نباشد ‌مسئولیت خسارت با توجه باصول مذکوره در حرف ج بین آنها تسهیم میشود.

ج - اگر نتوان ثابت کرد که خسارت در نتیجه عمل یک یا چند راه آهن پیش آمده است مقدار غرامت بین تمام راه آهنها که در این باربری شرکت کرده‌اند بغیر از آنهائیکه ثابت کنند خسارت در خطوط آنها پیش نیامده تسهیم میشود.

‌تسهیم مبلغ غرامت به نسبت تعداد کیلومترهای مسافتی که بر حسب آن تعرفه‌ها اجرا شده است بعمل می ‌آید.

بند 2

- در صورت عدم قدرت یکی از راه آهنها سهم مربوط بآن که پرداخت نشده بین راه آهنهائی دیگر که در حمل و نقل شرکت کرده‌اند به نسبت‌ کیلومترهای مسافتی که بر حسب آن تعرفه‌ها اجرا شده است تسهیم میشود.

ماده پنجاه

- اقامه دعوا در مورد غرامت برای تأخیر در مهلت تحویل:

بند 1

- مقررات مندرج در ماده 49 در مورد پرداخت غرامت برای تأخیر در مهلت تحویل قابل اجرا میباشد. چنانچه تأخیر در مهلت تحویل کالا در ‌نتیجه نا منظمی‌های حاصله در روی خطوط چندین راه آهن باشد مبلغ غرامت به نسبت مدت تأخیری که روی هر یک از شبکه‌های مربوطه انجام گرفته‌ است تقسیم خواهد شد.

بند 2

- مهلت تحویل تعیین شده در ماده 11 بین راه آهنهای مختلف که در حمل و نقل شرکت کرده‌اند بشرح زیر تقسیم میشود.

‌الف - بین دو راه آهن همسایه:

‌اولاً مهلت ارسال بین دو راه آهن نصف میشود.

‌ثانیاً مهلت حمل به نسبت تعداد کیلومترهای فواصلی که روی هر یک از دو راه آهن تعرفه اجرا میشوند تقسیم میگردد.

ب - بین سه راه آهن یا بیشتر:

‌اولاً مهلت ارسال بین راه آهن مبداء و مقصد نصف میشود.

‌ثانیاً یک سوم مهلت حمل بسهم مساوی بین تمام راه آهنهای شرکت ‌کننده در حمل و نقل تقسیم میشود.

‌ثالثاً دو سوم مهلت حمل به نسبت تعداد کیلومترهای مسافتی که تعرفه‌ها در هر یک از راه آهنها اجرا میشود تقسیم میگردد.

بند 3

- مهلتهای اضافی را که یک راه آهن میتواند از آن استفاده کند بآن راه آهن اعطا خواهد شد.

بند 4

- مدت زمانی که بین تحویل کالا براه آهن تا آغاز مهلت ارسال صرف میشود فقط مربوط براه آهن فرستنده است.

بند 5

- تقسیمی که در بالا مورد بحث قرار گرفت مورد عمل قرار نمیگیرد مگر در صورتیکه مهلت تحویل کلی رعایت نشده باشد.

ماده پنجاه و یک

- رویه اقامه دعوا:

بند 1

- راه آهنی که بر علیه آن بموجب مواد 49 و 50 اقامه دعوا میشود بهیچوجه صلاحیت ندارد بصحت پرداختی که از طرف اداره راه آهنی که ‌اقامه دعوا کرده است اعتراض کند هر گاه مبلغ غرامت بوسیله مقام قضائی تعیین شده باشد که رسیدگی بموضوع رسماً باو ابلاغ و از او خواسته‌ شده است که شخصاً در محاکمه مداخله نماید قاضی محکمه پس از وقوف از موضوع دعوا طبق جریان کار مهلت های مربوط باحضار و شرکت در‌محاکمه را تعیین مینماید.

بند 2

- راه آهنی که میخواهد اقامه دعوا کند باید ادعای خود را علیه تمام راه آهنهای ذینفع که با آنها حل اختلاف ننموده در یک ادعا نامه و با توجه باینکه ادعای خود را علیه راه آهنهائیکه اقامه دعوا ننموده است از دست خواهد داد تنظیم نموده و در یک محکمه اقامه دعوا نماید.

بند 3

- قاضی باید در یک حکم برای تمام دعاوی که پیش او مطرح است رأی صادر کند.

بند 4

- راه آهنهائیکه علیه آنها اقامه دعوا شده نمیتوانند اقامه دعوای بعدی بنمایند.

بند 5

- وارد نمودن دعاوی مربوط به تضمین در دعوای مربوط بتقاضای اصلی غرامت مجاز نمیباشد.

ماده پنجاه و دو

- صلاحیت برای دعاوی:

بند 1

- قاضی اقامتگاه راه آهنی که علیه آن راه آهن اقامه دعوی میشود در تمام دعاوی مطروحه منحصراً ذیصلاحیت است.

بند 2

- وقتی که دعوی علیه چند راه آهن باید اقامه شود راه آهن خواهان حق دارد از بین قاضی های ذیصلاحیت بموجب بند 1 آن قاضی را انتخاب کند‌ که عرضحال خود را نزد او تسلیم میدارد.

ماده پنجاه و سه

- توافق در موضوع دعاوی:

‌راه آهنها میتوانند با توافق بین خود مقررات مربوط بدعاوی متقابل خود را که در فصل سوم تعیین شده نقض کنند.

قسمت چهارم

- مقررات مختلف

ماده پنجاه و چهار

- اجرای حقوق ملی:

‌در صورت عدم وجود شروطی در این مقاوله ‌نامه در مقررات مخصوص مندرج در بند 4 ماده 60 در مقررات مکمل مندرج در بند 5 ماده 60 و تعرفه‌های‌ بین‌المللی مقررات و قوانین و آئین‌ نامه‌های ملی مربوط به باربری در هر کشوری قابل اجرا میباشد.

ماده پنجاه و پنج

- قواعد کلی آئین دادرسی:

‌برای کلیه اختلافاتیکه از حمل و نقل های تابع این مقاوله ‌نامه ناشی میشود رویه قضائی که باید اعمال گردد همانست که قاضی ذیصلاحیت آن را‌مورد عمل قرار میدهد مگر اینکه مقررات مخالفی در مقاوله ‌نامه وجود داشته باشد.

ماده پنجاه و شش

- اجرای احکام قضائی - ضبط و تضمین:

بند 1

- موقعیکه احکام قضائی اعم از حضوری و یا غیابی توسط قاضی ذیصلاحیت و بموجب مقررات این مقاوله ‌نامه صادر و طبق قوانین استنادی ‌این قاضی لازم ‌الاجرا گردید در هر یک از کشورهای عضو نیز پس از انجام تشریفات لازم و مقرر در هر کشوری لازم‌ الاجرا خواهد بود. تجدید نظر در‌ماهیت امر پذیرفته نیست این رویه در مورد احکامی که جنبه اجرائی موقت دارند اجرا نمیشود و همچنین در مورد محکومیت های مربوط بمطالبه ‌جبران خسارتهای وارده که با پرداخت هزینه مربوطه علیه خواهان بعلت رد درخواست او صادر میگردد نیز اجرا نمیشود.

بند 2

- مطالباتیکه در اثر یک باربری بین‌المللی بنفع یک راه آهن عهده راه آهن دیگر که از همان کشور راه آهن اولی تبعیت نمیکند ایجاد شود ‌نمیتواند مورد توقیف قرار گیرد مگر بموجب حکم صادر از قوه قضائیه کشور متبوعه راه آهنی که دارای مطالبات مورد توقیف است.

بند 3

بند 4

- برای حمل و نقل‌های نامبرده زیر.

‌الف - حمل و نقل با اسناد حمل قابل مبادله.

ب - حمل و نقل بشرط عدم تحویل کالا جز در مقابل نسخه رونوشت بارنامه.

ج - حمل و نقل روزنامه‌ها.

‌د - حمل و نقل کالا بمقصد بازارهای مکاره و نمایشگاه‌ها.

ھ - حمل و نقل‌های وسایل بارگیری و وسایل پوششی ضد سرما و گرما برای کالاهای حمل شده دو یا چند کشور عضو بوسیله انعقاد قراردادهای‌ خاصی و یا راه آهنها بموجب مواد مخصوص تعرفه‌های خود میتوانند شرایطی را برای اینگونه حمل و نقل‌ها مقرر دارند که مغایر این مقاوله ‌نامه ‌باشد.

ج - حمل و نقل با بارنامه‌هائیکه فاقد سندیت برای محاسبه و پرداخت کرایه باشند.

بند 5

- مقررات تکمیلی که بعضی از کشورهای عضو یا بعضی از راه آهنها برای اجرای مقاوله ‌نامه انتشار میدهند بدفتر مرکزی ارسال خواهد شد.

‌این مقررات تکمیلی میتوانند در راه آهن‌هائیکه الحاق خود را بآن اعلام داشته‌اند بنحویکه در قوانین و آئین ‌نامه‌های هر کشوری پیش‌ بینی شده ‌است باجرا گذارده شود بدون آنکه این مقاوله ‌نامه را نقض نمایند و اجرای این مقررات تکمیلی کتباً باطلاع دفتر مرکزی خواهد رسید.

ماده شصت و یک

- حل و فصل اختلافات از طریق حکمیت.

بند 1

- هر گاه اختلافاتی که در مورد تفسیر اجرای قرارداد بین اعضاء بوجود میآید بین خود آنان حل و فصل نشود با توجه باینکه این مقاوله ‌نامه‌عنوان قانون بین‌المللی و یا عنوان حقوق قراردادی مورد قبول همه را دارد و همچنین با توجه باینکه مقررات تکمیلی آن که توسط بعضی از کشورهای‌عضو مقاوله ‌نامه تدوین شده‌اند و نیز موافقتنامه‌های خاصی که در بند 4 ماده 60 پیش ‌بینی شده است همان ارزش را دارند میتوان بنا بر درخواست ‌اعضاء این اختلافاترا ارجاع به حکمیت نمود.

‌ترکیب و رویه دادرسی محاکمی که عهده‌دار این نوع حکمیت میباشند در ضمیمه 7 این مقاوله ‌نامه درج شده است.

بند 2

- مع‌الوصف در مورد اختلاف بین کشورها مقررات مندرج در ضمیمه 7 طرفین را وادار به مراعات آن نخواهد کرد و هر یک از کشورها رأساً ‌میتوانند درباره ترکیب دادگاه حکمیت و رویه دادرسی آن تصمیم لازم اتخاذ کنند.

بند 3

- بنا بر تقاضای طرفین حکمیت در موارد زیر رسیدگی میکنند:

‌الف - بدون اینکه بحل اختلاف بموجب مقررات قانونی دیگر لطمه‌ای برسد:

‌اولاً در مورد اختلافات بین کشورهای عضو قرارداد.

‌ثانیاً در مورد اختلافات بین کشورهای عضو و کشورهای غیر عضو.

‌ثالثاً در مورد اختلافات بین کشورهای غیر عضو.

‌بشرط آنکه در دو مورد اخیرالذکر قرارداد حاضر مانند یک قانون ملی یا بعنوان حقوق قراردادی قابل اجرا باشد.

ب - در مورد اختلافات بین مؤسسات باربری.

ج - در مورد اختلافات بین مؤسسات باربری و مشتریان.

‌د - در مورد اختلافات بین مشتریان.

بند 4

- اجرای رویه دادرسی حکمیت در مورد تعلیق و قطع مرور زمان دعاوی مربوط به طلب همان اثر دارد که طرح دعوا در محاکم عادی.

بند 5

- احکام صادره از دادگاه‌های حکمیت درباره مؤسسات باربری و مشتریان در هر کشور عضو قرارداد بعد از انجام تشریفات مقرره داخلی ‌لازم ‌الاجرا میگردد.

قسمت پنجم

- مقررات استثنائی

ماده شصت و دو

- نقض‌های موقتی.

بند 1

- اگر وضع اقتصادی و مالی کشوری طوری باشد که اجزاء مقررات فصل سوم از قسمت سوم مقاوله ‌نامه مشکلات بزرگی برای آنها ایجاد کند هر ‌کشوری با گنجانیدن مقرراتی در تعرفه‌های خود و یا اعطای اختیارات کلی یا خصوص بادارات راه آهن میتوانند مقررات ماده 17 و 19 و 21‌مقاوله ‌نامه را در مورد بعضی از حمل و نقل‌ها بشرح زیر نقض نمایند:

جزء الف

- ارسال محمولات از این کشور با پرداخت کرایه بعمل آید.

‌اولاً خواه تمامی کرایه مسیر در فاصله مبداء تا مرز کشور پرداخت گردد.

‌ثانیاً خواه حداقل کرایه مسیر داخلی کشور تا حدود مرز پرداخت گردد.

جزء ب

- محمولاتیکه بمقصد این کشور فرستاده میشوند باید در مبداء کرایه آنها پرداخت شود.

‌اولاً خواه این عمل حداقل تا مرزهای آن کشور صورت گیرد بشرط اینکه کشور مبداء از محدودیت مذکور در شماره 1 بند الف فوق ‌الذکر استفاده ننمایند.

‌ثانیاً خواه کرایه مسیر حداکثر تا مرزهای آن کشور دریافت گردد.

جزء ج

- محمولات اعم از اینکه از این کشور صادر و یا بمقصد آن وارد شوند نمیتوانند از هیچگونه استرداد بهای استفاده کنند و همچنین هیچگونه پیش ‌پرداختی پذیرفته نمیشود و یا اینکه استرداد بهای کالا و پیش پرداخت‌ها در حدود معینی مورد قبول قرار گیرد.

جزء د

- بفرستنده اجازه داده نمیشود که قرارداد باربری را نسبت بکشور مقصد در مورد پرداخت کرایه و استرداد بها تغییر دهد.

بند 2

- تحت همان شرایط کشورها با اختیارات کلی و یا مخصوصی که بادارات راه آهن میدهند می توانند مقررات مواد 17 و 19 و 21 و ‌مقاوله ‌نامه را نقض کنند و متقابلاً بشرح زیر تصمیم بگیرند.

‌الف - مقررات پرداخت هزینه‌ها بر حسب موافقت بین راه آهنهای ذینفع بطور خاصی تدوین شود. این مقررات نمیتواند شامل ترتیبی باشد که در‌ ماده 17 پیش ‌بینی نشده است.

ب - بعضی درخواستها برای اصلاح قرارداد باربری مورد قبول قرار نگیرد.

بند 3

- تصمیمات متخذه طبق بندهای 1 و 2 بدفتر مرکزی اطلاع داده میشود.

‌تصمیمات مذکور در بند 1 حداقل پس از انقضاء یک مهلت هشت روزه از تاریخ اطلاع کتبی دفتر مرکزی بسایر کشورها بمورد اجرا در میآید.

‌تصمیمات مذکوره در بند 2 حداقل بعد از گذشتن یک مهلت دو روزه از تاریخ انتشار در کشورهای ذینفع بموقع اجرا گذارده میشود.

بند 4

- محمولات بین راه مشمول تصمیمات مذکوره نخواهد شد.

ماده شصت و سه

- مسئولیت در حمل و نقل راه آهن - دریا:

بند 1

- در حمل و نقلهای مختلط (‌راه آهن - دریا) که از خطوط منظوره در بند 1 ماده 2 استفاده میشود هر کشوری میتواند ضمن تقاضای اینکه ‌اطلاعات مفید در فهرست خطوط تابع قرارداد قید شود اضافه نماید که علل معافیت مشروحه زیر به معافیتهای پیش ‌بینی شده در ماده 27 منضم شود.

‌مؤسسه حمل و نقل نمیتواند از آن معافیتها بهره‌ مند گردد مگر در صورتیکه ثابت کند فقدان و آسیب ‌دیدگی و یا تأخیر در مهلت تحویل در روی خط ‌سیر دریائی از موقع بارگیری کالا در روی کشتی تا تخلیه آن از کشتی پیش آمد کرده است.

‌علل معافیت از مسئولیت بشرح زیر است:

‌الف - اقدامات و مسامحه یا خطای ناخدا. ملوان. راهنما یا مأمورین حمل و نقل‌ کننده در کشتیرانی.

ب - عدم قابلیت کشتی برای دریا نوردی بشرط اینکه حمل و نقل‌ کننده ثابت کند که این پیش آمد مربوط بعدم دقت لازم از طرف او نبوده است و‌ مراقبت‌های لازم را برای آنکه کشتی جهت کشتیرانی آماده باشد انجام داده است و کشتی را با وسایل لازم و سوخت و تدارک کافی مجهز نموده است.

‌تمام قسمتهای کشتی را برای بارگیری مال‌التجاره آماده و در وضع مناسبی قرار داده است بطوری که تمام قسمت های کشتی آماده برای قبول کالا جهت ‌حمل و حفاظت آن بوده است.

ج - آتش ‌سوزی بشرط اینکه حمل و نقل ‌کننده ثابت کند که آتش ‌سوزی معلول عمل یا خطای او یا ناخدا. ملوان و راهنمای کشتی و سایر مأمورین ‌مربوطه صورت نگرفته است.

‌د - مخاطرات و یا سوانح دریا و یا سایر آب‌های قابل کشتیرانی.

ھ - نجات یا کوشش برای نجات جان یا مال در دریا.

‌و - بارگیری کالا روی صحنه کشتی بشرط اینکه با رضایت فرستنده که در بارنامه قید شده باشد کالا در روی صحنه کشتی و بدون واگن بارگیری شود.

‌علل معافیت فوق‌الذکر بهیچوجه موجب نفی یا کاهش تعهدات کلی حمل و نقل‌ کننده نبوده مخصوصاً تعهد او برای مراقبت لازم در اینکه کشتی را‌ آماده کشتیرانی نموده و یا وسایل لازم سوخت و تدارکات کافی مجهز نماید و همچنین تمام قسمتهای کشتی را که کالا در آن بارگیری میشود آماده و مهیا‌ سازد بطوریکه برای قبول حمل و نقل و محافظت کالا مناسب باشد.

‌هنگامیکه حمل و نقل‌ کننده از علل معافیت مذکور فوق استفاده میکند چنانچه ذیحق ثابت کند تأخیر در مهلت تحویل کالا و فقدان یا آسیب ‌دیدگی آن ‌معلول یک خطای حمل و نقل ‌کننده یا ناخدا و ملوان یا راهنما یا مأمورین مربوطه غیر از آنچه که در ردیف الف ذکر شده بوده است در این قبیل موارد‌ حمل و نقل ‌کننده مسئول شناخته میشود.

بند 2

- هر گاه یک مسیر دریائی توسط چند مؤسسه مندرج در فهرست مذکوره در ماده 1 مورد استفاده قرار گیرد نحوه مسئولیت که در این مسیر قابل ‌اجراست باید برای تمام مؤسسه‌ها یکسان باشد.

‌بعلاوه هنگامیکه این مؤسسات بنا بر درخواست چندین کشور در فهرست ثبت شده‌اند قبول نحوه این مسئولیت باید قبلاً بین دولتها مورد توافق قرار‌گیرد.

بند 3

- تصمیماتیکه بر طبق این ماده اتخاذ میشود باطلاع دفتر مرکزی خواهد رسید این تصمیمات حداقل پس از انقضاء یک مهلت سی روزه از ‌تاریخ نامه‌ایکه دفتر مرکزی طی آن تصمیمات را بدولت‌های دیگر اعلام میکند بموقع اجرا گذارده میشود.

‌محمولاتیکه در بین راه هستند مشمول این تصمیمات نخواهند شد.

ماده شصت و چهار

- مسئولیت در مورد سوانح هسته‌ای (‌اتمی):

‌راه آهن از مسئولیت ناشی از این مقاوله مبری میشود هر گاه خسارات وارده معلول یک سانحه هسته‌ای بوده و بموجب مقررات مخصوص جاری در ‌یکی از دول عضو مقاوله ‌نامه و ناظر بر مسئولیت در زمینه انرژی اتمی مؤسسه بهره ‌برداری ‌کننده از یک دستگاه هسته‌ای یا جانشین او مسئول این ‌خسارت باشد.

قسمت ششم

- مقررات نهائی

ماده شصت و پنج

- امضاء.

‌این مقاوله ‌نامه که ضمائم آن قسمت مکمل آن میباشد تا سی‌ام آوریل 1970 برای امضاء کشورهائیکه قبلاً عضو بوده‌اند و کشورهائیکه از آنها برای ‌شرکت در کنفرانس عادی تجدید نظر دعوت شده باز میباشد.

ماده شصت و شش

- تصویب مقاوله‌ نامه و بمورد اجرا گذاردن آن:

‌این مقاوله‌ نامه بتصویب خواهد رسید و اسناد مربوط بتصویب آن هر چه زودتر نزد دولت سویس تودیع میگردد. وقتی مقاوله ‌نامه توسط پانزده ‌کشور بتصویب رسید یا حداکثر یکسال بعد از امضاء آن دولت سویس با دولتهای ذینفع جهت بررسی امکان اجرای مقاوله ‌نامه تماس خواهد گرفت.

ماده شصت و هفت

- الحاق به مقاوله ‌نامه:

بند 1

- هر کشوریکه مقاوله ‌نامه را امضاء ننموده باشد و بخواهد بآن به پیوندد تقاضای خود را خطاب بدولت سویس ارسال میدارد. این دولت آنرا‌ بضمیمه یادداشت دفتر مرکزی در خصوص موقعیت راه آهنهای کشور متقاضی از لحاظ حمل و نقلهای بین‌المللی برای تمام کشورهای عضو ارسال ‌خواهد داشت.

بند 2

- چنانچه در ظرف شش ماه از تاریخ این اعلامیه حداقل دو کشور مخالفت خود را نسبت بتقاضای ارسال شده بدولت سویس اطلاع ندهند ‌تقاضا با حقوق کامل پذیرفته شده تلقی می گردد و اعلامیه آن توسط دولت سویس بکشور متقاضی و کلیه کشورهای عضو مقاوله‌ نامه فرستاده خواهد‌ شد.

‌در غیر اینصورت دولت سویس بکلیه کشورهای عضو مقاوله‌ نامه و همچنین بدولت متقاضی اعلام خواهد داشت که بررسی تقاضای عضویت آن ‌بتأخیر افتاده است.

بند 3

- هر پذیرش بعد از یک ماه از تاریخ ارسال اعلامیه توسط دولت سویس رسمیت پیدا میکند. چنانچه در انقضاء این مهلت هنوز مقاوله ‌نامه بموقع اجرا گذارده نشده باشد از تاریخ اجرای مقاوله‌ نامه رسمیت خواهد یافت.

ماده شصت و هشت

- مدت تعهد دولت‌های عضو مقاوله‌ نامه:

بند 1

- مدت این مقاوله‌ نامه نامحدود است مع‌الوصف هر کشور عضو مقاوله ‌نامه تحت شرایط زیر میتواند از آن کناره ‌گیری نماید.

‌مقاوله‌ نامه برای هر کشور تا تاریخ 31 دسامبر پنجمین سال بعد از تاریخ اجرای مقاوله ‌نامه معتبر است. هر کشوری که بخواهد در پایان این دوره از‌عضویت کناره‌ گیری کند باید تصمیم خود را حداقل یکسال قبل بدولت سویس اطلاع دهد تا دولت سویس آنرا بکلیه کشورهای عضو مقاوله ‌نامه‌ اطلاع دهد.

‌چنانچه در ظرف مهلت قید شده در بالا تصمیم کشوری رسماً اعلام نگردد عضویت آن کشور با استفاده از کلیه حقوق مربوطه برای یکدوره سه ‌ساله ‌تمدید خواهد شد و همچنین سه سال به سه سال دوره آن تجدید میگردد و چنانچه کشور نامبرده حداقل یکسال قبل از 31 دسامبر آخرین سال هر‌یک از دوره‌های سه ‌ساله از ابلاغ تصمیم خود سر باز زند عضویت آن به نهج مذکور تمدید میگردد.

بند 2

- کشورهائیکه در خلال دوره پنجساله یا یکی از دوره‌های سه ‌ساله برای شرکت در مقاوله ‌نامه پذیرفته شوند تا آخر دوره مربوطه و همچنین تا‌ پایان هر یک از دوره‌های بعدی متعهد شناخته میشوند تا موقعیکه حداقل یکسال قبل از انقضاء یکی از دوره‌های مزبور انصراف خود را اعلام ندارند ‌در تعهد باقی میمانند.

ماده شصت و نه

- تجدید نظر در مقاوله‌ نامه:

بند 1

- نمایندگان کشورهای عضو مقاوله‌ نامه برای تجدید نظر در مقاوله‌ نامه طبق دعوتنامه دولت سویس و حداکثر پنجسال بعد از اجرای آن اجتماع‌ مینمایند.

‌یک کنفرانس قبل از این تاریخ بنا بر تقاضای حداقل ثلث دول متعاهد تشکیل خواهد شد. با موافقت اکثریت دولتهای متعاهد دولت سویس از ‌دولت‌های غیر متعاهد نیز دعوت بعمل خواهد آورد.

‌با موافقت اکثریت دول متعاهد دفتر مرکزی برای شرکت در کنفرانس از نمایندگان زیر دعوت بعمل خواهد آورد.

‌الف - از سازمانهای بین‌المللی دولتی که در امور حمل و نقل صلاحیت دارند.

ب - از سازمانهای بین‌المللی غیر دولتی که بامر حمل و نقل اشتغال دارند.

‌شرکت نمایندگان دولت‌های غیر متعاهد و همچنین سازمانهای بین‌المللی غیر دولتی در مذاکرات کنفرانس بوسیله آئین ‌نامه مربوط بمذاکرات این ‌کنفرانسها ترتیب داده میشود.

‌با موافقت اکثریت دولتهای کشورهای متعاهد. دفتر مرکزی میتواند قبل از کنفرانسهای تجدید نظر عادی و فوق‌العاده کمیسیونهائی را برای بررسی ‌مقدماتی پیشنهادات مربوط به تجدید نظر دعوت نماید مقررات ضمیمه شماره 3 عیناً در مورد این کمیسیونها قابل اجراست.

‌مقررات ماده 6 این ضمیمه مربوط است بکمیسیون تجدید نظر و در مورد کمیسیونهای مقدماتی قابل اجراست.

بند 2

- بموقع اجرا گذاردن مقاوله ‌نامه جدیدی که کنفرانس تجدید نظر تهیه میکند متضمن فسخ مقاوله‌ نامه قبلی و ضمائم آنست حتی از لحاظ ‌دولتهای متعاهدیکه مقاوله ‌نامه جدید را تصویب ننمایند.

بند 3

- در فاصله کنفرانسهای تجدید نظر مواد 3 و 4 و بند 5 از ماده 5 و همچنین مواد 17 و 18 و 19 و 20 و 21 و 22 و 23 و 24 و 25 و همچنین مواد 6 و 7(‌باستثنای بند 1) و 8 (‌باستثنای بند 1) و 10 (‌باستثنای ردیف 2 از بند 6) 11 و 12(باستثنای بند 4) 13 و 14 (‌باستثنای ردیف 2 بند 2) 15(‌باستثنای ردیف 1 بند 1) 30 و 35 و 36 و 41 و 48 و 49 و 50 و 53 و 60 (‌باستثنای بند 5) و ضمائم 6 و 7 را میتوان بوسیله کمیسیون تجدید نظر تغییر‌داد.

‌سازمان و طرز کار این کمیسیون موضوع ضمیمه شماره 3 این مقاوله‌ نامه میباشد تصمیمات کمیسیون تجدید نظر بلا فاصله توسط دفتر مرکزی بدولتهای کشورهای متعاهد اعلام گشته و قبول شده تلقی میشود. چنانچه در مدت سه ماه از آغاز روز اعلام آنها اقلاً پنج دولت اعتراضات خود را طی‌ یادداشتی اعلام ننمایند.

‌این تصمیمات از اولین روز هشتمین ماه پس از ماهی که در خلال آن دفتر مرکزی تصمیمات متخذه را باطلاع دولتهای کشورهای متعاهد اعلام میدارد ‌بموقع اجرا گذارده میشود.

دفتر مرکزی هنگام ابلاغ تصمیمات این روز را معین میکند.

بند 4

- بمنظور تغییر دادن آئین ‌نامه‌های نامبرده زیر کمیسیونهائی از کارشناسان تشکیل میشود که سازمان و طرز کار آن موضوع اساسنامه‌ایست که ‌ضمیمه شماره 3 این مقاوله ‌نامه را تشکیل میدهد.

‌الف - آئین‌ نامه بین‌المللی مربوط بحمل و نقل کالاهای خطرناک با راه آهن (ضمیمه 1).

ب - آئین ‌نامه بین‌المللی مربوط بحمل و نقل واگنهای اختصاصی (ضمیمه شماره 4).

ج - آئین ‌نامه بین‌المللی مربوط بحمل و نقل آوندها (ضمیمه شماره 5).

‌تصمیمات کمیسیونهای کارشناسان بلا فاصله توسط دفتر مرکزی بدولتهای کشورهای متعاهد ابلاغ خواهد شد و قبول شده تلقی میشود چنانچه در ‌ظرف مدت چهار ماه که مبداء آن روز ابلاغ است اقلاً پنج دولت مخالفت خود را اعلام ندارند.

‌این تصمیمات از اولین روز هشتمین ماه بعد از ماهی که در خلال آن دفتر مرکزی آنها را باطلاع دولتهای کشورهای متعاهد رسانده است بموقع اجرا‌ گذارده میشود. ‌دفتر مرکزی هنگام ابلاغ تصمیمات این روز را تعیین میکند.

ماده هفتاد

- متون مقاوله ‌نامه - ترجمه‌های رسمی:

‌این مقاوله ‌نامه بر حسب معمول دیپلماسی بزبان فرانسه مورد توافق قرار گرفته است و بامضاء رسیده است به متن فرانسه یک متن بزبان آلمانی و‌ یک متن بزبان انگلیسی و یک متن بزبان ایتالیائی و یک متن بزبان عربی که اعتبار ترجمه رسمی را دارند ضمیمه است در صورت اختلاف متن ‌فرانسه معتبر است.

‌با اعتقاد کامل نمایندگان تام‌الاختیار زیرین با ارائه اعتبار نامه خود که کاملاً صحیح و قانونی میباشد این مقاوله ‌نامه را امضاء نموده‌اند. امضاء شده در برن ‌هفتم فوریه یکهزار و نهصد و هفتاد در یک نسخه فقط که در آرشیو کنفدراسیون سویس تودیع شده که از آن یک رونوشت رسمی بهر یک از اعضاء‌ تسلیم خواهد گردید.

‌مقاوله‌ نامه‌های فوق منضم بقانون مقاوله‌ نامه بین‌المللی حمل و نقل مسافر و توشه با راه آهن میباشد.

‌رئیس مجلس سنا - جعفر شریف ‌امامی

اسناد مرتبط

وضعیت‌های تنقیحی

اثرگذار بر

قانون پروتکل الحاقی بقراردادهای بین المللی حمل و نقل کالا و مسافر و توشه بوسیله راه آهن (1351/09/13)

اثرپذیر از

قانون الحاق دولت ایران به قراردادهای بین المللی حمل و نقل بار و مسافر (1345/03/09)

دستگاه‌های مجری

وزارت راه

گیرندگان رونوشت

کدهای موضوعی

اتباع خارجه امور بین المللی راه آهن وظایف راه و ترابری داوری بانکی و پولی آیین دادرسی مدنی امنیت . اطلاعات و دفاع ملی پست و تلگراف وتلفن

قانون تجدید نظر در مقاوله‌ نامه‌های بین‌المللی حمل بار و مسافر توسط راه ‌آهن

نوع قانون

مرجع تصويب

تاریخ سند تصويب

شماره ابلاغ

مرجع ابلاغ

شماره روزنامه رسمي

آخرین وضعیت

طبقه بندی

تاريخ تصويب

شماره سند تصویب

تاریخ ابلاغ

تاريخ اجرا

تاریخ روزنامه رسمي

تاریخ انتشار

فهرست مطالب

متن کامل قانون

ماده واحده

قسمت اول

ماده اول

بند 1

بند 2

بند 3

بند 4

ماده دوم

بند 1

بند 2

بند 3

بند 4

ماده سوم

بند 1

بند 2

بند 3

قسمت دوم

فصل اول

ماده چهار

ماده پنج

بند 1

بند 2

بند 3

بند 4

بند 5

بند 6

ماده 6

بند 1

بند 2

بند 3

ماده هفتم

ماده هشتم

ماده نهم

بند 1

بند 2

بند 3

ماده دهم

بند 1

بند 2

ماده 11

بند 1

بند 2

الف

بند 3

بند 4

بند 5

ماده 12

بند 1

بند 2

بند 3

ماده 13

فصل دوم

ماده 14

بند 1

بند 2

بند 3

ماده 15

ماده 16

بند 1

بند 2

بند 3

ماده 17

بند 1