قانون قرارداد بین کشورهای منطقه خلیج فارس و شرکتهای نفتی در مورد تعیین بهای نفت خام

- این قرارداد مکمل و جزئی از ترتیبات موجود بین هر یک از کشورهای خلیج و هر یک از شرکتها، از جمله «‌ قراردادهای مربوط» نامبرده بالا میباشد ‌کلیه ترتیبات مزبور ‌از جمله جزء الف و جزء ب بند 3 قرارداد مورخ 14 فوریه 1971 تسری داده شده بصادرات کشورهای خلیج از بنادر مدیترانه‌شرقی (‌که از این پس در این قرارداد به« صادرات مدیترانه شرقی» خوانده میشوند) بر طبق شرایط مربوط بقوت خود باقی خواهند ماند. اما عراق و‌عربستان سعودی ذیحق خواهند بود تعدیلات دیگری در قیمت‌های «‌صادرات مدیترانه شرقی» خواستار شوند و شرکتهای مربوط باید این تعدیلات را‌با حسن نیت مورد بررسی قرار دهند و از قبول آنها بدون دلیل معوق استنکاف نورزند مشروط بر اینکه:

‌الف - هر قراردادی که همان مواد مصرح در این قرارداد را مورد توجه قرارداده و یکی از قراردادهای موجود را اصلاح کند، بین یکی از تولیدکنندگان‌منطقه مدیترانه و یکی از شرکتهای بزرگ نفتی (‌بشرح مذکور در قرارداد مورخ 14 فوریه 1971) منعقد شده باشد، و

ب - افزایش‌هائی در قیمت‌های اعلام شده در چنین قراردادی مقرر گردیده باشند که وقتی بصورت درصد بیان شوند از درصد افزایش حاصل از‌اجرای مدلول ضمیمه شماره 2 این قرارداد در مورد «‌صادرات مدیترانه شرقی» زیادتر باشند، و

ج - افزایش‌هائی در قیمت‌های اعلان شده در چنین قراردادی مقرر گردیده باشند که از افزایش‌هائی که بر مبنای فرمولی از لحاظ مفهوم کلی همانند‌مدلول ضمیمه 2 این قرارداد، پس از در نظر گرفتن عوامل مختلف و سایر نابرابریهای مربوط اگر وجود داشته باشند، محاسبه شوند، زیادتر باشند.

- شرکتها متعهد میشوند که تعدیلات قیمتهای نفت خام مقرر در قراردادهای مربوط. از جمله افزایش‌های دوره‌ای را با تعدیلات اضافی دیگری در‌قیمت های نفت خام که ممکن است بموجب ضمیمه شماره 2 که پیوست این قرارداد است و جزئی از این قرارداد محسوب میشود مقرر گردد تکمیل‌نمایند.

- الف - برای انجام ترتیباتی که بموجب آن هر یک از شرکتها عملیات خود را در قلمرو هر یک از کشورهای خلیج ادامه میدهند برای تبدیل‌قیمتهای اعلان شده بپولهائی غیر از لیره و تبدیل بدهی‌های بدولتها یا مؤسسات دولتی، که بپولهائی غیر از پول قابل پرداخت محاسبه یا نشان داده ‌شده باشند بپول قابل پرداخت.

1 - نرخ ارز مورد عمل در هر ماه برای پولهائی غیر از پول کشور مربوط عبارت خواهد بود از میانگین ساده گواهی شده بانک ناشنال وست مینیستر لندن(‌یا هر بانک دیگر که مورد قبول طرفین باشد) میانگین‌های روزانه نرخ خرید و فروش انتقالات تلگرافی پولهای مورد بحث که در روزهائی که از هر ماه‌که بازار ارز خارجی لندن باز باشد از طرف بانک در ساعت ده و نیم صبح بوقت گرینویچ اعلان شده باشد، و

2 - نرخ ارز مورد عمل در هر ماه برای پول کشور مربوط عبارت خواهد بود از میانگین موزون ماهانه نرخی که بر مبنای آن پول مزبور توسط شرکت در‌آن ماه خریداری شده است.

ب - هر شرکت ذیحق خواهد بود پول محلی مورد نیاز برای انجام تعهدات خود بموجب قراردادهای موجود را به نرخ‌های پولی تجارتی که معمولاً‌بدون تبعیض در دسترس میباشد خریداری نماید.

- هر یک از کشورهای خلیج قبول میکند که تعهدات شرکتها بموجب این قرارداد و «‌قراردادهای مربوط» نامبرده بالا ‌برای کلیه دعاوی و هدفهای‌کشورهای خلیج نسبت به تغییراتی که در ارزش هر پول چه بر حسب یک معیار مشترک و چه بر حسب پول دیگری پدید آمده، و یا ممکن است پدید‌آید، و نیز برای تغییرات در قدرت خرید، یا ارزش واقعی درآمد حاصل از صادرات نفت از کشورهای خلیج در طی مدتی که در 31 دسامبر 1975 پایان‌می‌یابد. از جمله دعاوی و هدفهائی که مربوط به این مسائل میباشند، و در قطعنامه‌های اوپک، بویژه قطعنامه‌های شماره 32، 90، 103، 122، 131‌و 140 بدان‌ها اشاره شده یا تصریح شده، در حکم توافقی عادلانه و مناسب و قطعی بشمار میآیند.

- هر یک از کشورهای خلیج در قلمرو خود تدابیر لازم را برای اجرای مقررات این قرارداد اتخاذ خواهد کرد.

- هر یک از شرکتهای طرف این قرارداد که طرف «‌قراردادهای مربوط» نامبرده بالا نبوده است با امضای این قرارداد مقررات قرارداد مورخ 14 فوریه1971 را تا جائی که مربوط بعملیاتش در قلمرو هر یک از کشورهای خلیج میشود، از تاریخ اجرای این قرارداد می‌پذیرد و رعایت میکند.

- ‌«شرکت وابسته» هر شرکت عبارتست از هر شرکتی که تمام یا قسمتی از آن بطور مستقیم یا غیر مستقیم در تملک آن شرکت باشد.

- «‌تاریخ اجراء» این قرارداد 20 ژانویه 1972 میباشد.

‌ژنو - 20 ژانویه 1972

‌از طرف کشورهای خلیج: از طرف شرکتها:

‌مناسعید عتیبه – ابوظبی- جورج تی. پیرسی

‌جمشید آموزگار – ایران - ب.‌ا. کارلایل

‌رشیدالرفاعی – عراق - ا.‌سی. دکران (‌جوئیور)

‌عبدالرحمن العتیقی – کویت - جی. دبلیو. سیمونز ‌

حسن کامل - قطر -جی. دبلیو. آر. ساتکلیف

‌احمد زکی یمانی - عربستان سعودی

ضمیمه شماره 1 ‌

شرکت نفت انگلیس محدود.

‌شرکت فرانسوی نفت.

‌شرکت گالف اویل.

‌شرکت موبیل اویل.

‌شرکت نفت شل محدود و شرکت نفت شل ان.‌وی

‌شرکت استاندارد اویل کالیفرنیا.

‌شرکت استاندارد اویل (‌نیوجرزی).

‌شرکت تگزاگو.

‌شرکت نفت کنتینانتال.

‌شرکت آتلانتیک ریچفیلد

‌شرکت استاندارد اویل (‌اوهایو). ‌

شرکت سهامی نفت هیسپانیکا.

‌شرکت نفت امریکن ایندیپندنت ایران.

‌شرکت نفت سیگنال (‌ایران).

‌شرکت نفت عربی محدود.

‌شرکت نفت فیلیپس.

ضمیمه شماره 2

1 - از تاریخ اجراء قیمت کنونی اعلان شده برای هر نوع نفت خام صادر از کشورهای خلیج بمیزان 49/8 درصد افزایش خواهد یافت. در مورد‌قیمتهای اعلان شده «‌صادرات مدیترانه شرقی» این افزایش بقیمت‌های اعلان شده«‌بدون اضافه پرداخت کانال سوئز و امتیاز موقت حمل و نقل» و‌بمیزان اضافه پرداخت کانال سوئز و امتیاز موقت حمل و نقل که گاه بگاه مورد عمل واقع شود جداگانه تعلق خواهد گرفت.

2 - از آن ببعد تعدیل قیمتهای اعلان شده بشرح زیر خواهد بود:

‌الف - میانگین ساده تغییرات «‌نرخ ارز» 9 پول دیگر «‌کشورهای گروه ده» در مقابل دلار امریکا (‌بر حسب نرخ های مرکزی برابری صندوق بین‌المللی پول‌در 30 آوریل 1971) بطوریکه در الحاقی (‌الف) نشان داده شده 02/11 درصد میباشد و این میانگین ساده از این پس در این قرارداد (‌میانگین مبدأ)‌خوانده میشود.

ب - در اول مارس، اول ژوئن، اول سپتامبر و اول دسامبر هر سال میانگین ساده تغییرات «‌نرخ ارز» 9 پول نامبرده در مقابل دلار امریکا با برابری های‌مورد عمل صندوق بین‌المللی پول در 30 آوریل 1971 مجدداً محاسبه خواهد گردید. چنانچه در نتیجه این تجدید محاسبه اختلافی بمیزان 2 درصد‌تمام یا بیشتر بالاتر یا پائین‌تر از«‌میانگین مبدأ» (‌یا آخرین «‌میانگین مورد عمل» بر حسب مورد) مشاهده شود میانگین جدید حاصل از این تجدید‌محاسبه از اولین دوره سه‌ماهه تقویمی بعد بعنوان «‌میانگین مورد عمل» محسوب خواهد شد «‌نرخ ارز» مورد بحث در این قرارداد عبارت است از نرخ‌تبدیل موجود بین هر یک از 9 پول و دلار آمریکا که در نتیجه توافق در مورد تجدیدنظر در نرخهای ارز «‌کشورهای گروه ده» یا نرخهای دیگری که‌جانشین آنها باشند حاصل شده و به اطلاع صندوق بین‌المللی پول رسانیده شده باشد. ‌چنانچه هر یک از پولهای نه گانه مربوط در آینده در مقابل دلار مجاز بنوسان گردد (‌بدین معنی که نرخ تبدیل آن دیگر از طرف بانک مرکزی کشور‌مربوط بین حدود عمومی مورد عمل اعضای صندوق بین‌المللی پول حفظ نشود) نرخ تبدیلی که برای آن پول در محاسبه پیش گفته بکار خواهد رفت‌عبارت خواهد بود از میانگین ساده میانگین های نرخ خرید و فروش انتقالات تلگرافی پول مربوط بر حسب دلار آمریکا که در ساعت ده و نیم صبح بوقت گرینویچ در روزهائی از ماه تقویمی قبل از ماه محاسبه که بازار ارز خارجی لندن باز است بوسیله بانک ناشنال وست مینیستر محدود در لندن‌اعلام شده و مورد گواهی بانک نامبرده باشد.

ج - از تاریخ برقراری«‌میانگین مورد عمل» جدید قیمت اعلان شده هر نفت خام بشرح زیر تعدیل خواهد شد.

1 - در مورد قیمت‌های اعلان شده نفت خام صادر از خلیج: (‌قیمت اعلان شده تعدیل شده) مساوی است با 849% )(A-B)\(11.02)(Tx

به اضافه (‌قیمت اعلان شده «‌شامل کلیه افزایش‌های دوره‌ای قابل اعمال بموجب قرارداد مربوط» که در اولین روز دوره سه‌ماهه در صورت عدم کاربرد این‌آخرین تعدیل حکمفرما میبود).

2 - در مورد قیمتهای اعلان شده «‌صادرات مدیترانه شرقی» فرمول مشروح در شق (1) بالا بطور جداگانه برای قیمتهای اعلان شده (‌بدون اضافه‌پرداخت کانال سوئز و امتیاز موقت حمل و نقل ولی با کلیه افزایش‌های دوره‌ای که بموجب قرارداد مربوط قابل اعمال شده باشند) مجری خواهد‌گردید.

‌مجموع چنین اضافه پرداخت‌ها و امتیازها که در هر مورد قابل اعمال باشند در فرمول زیر ضرب خواهد شد و حاصل ضرب به نتیجه محاسبه‌ای که‌برای قیمت اعلان شده بشرح مذکور در جمله اول شق (2) از جزء ج بالا بدست آمده اضافه خواهد شد.

(‌میزان تعدیل شده اضافه پرداخت کانال سوئز و امتیاز موقت حمل و نقل) مساویست با (‌اضافه پرداخت کانال سوئز و امتیاز موقت حمل و نقل که بموجب قرارداد مربوط بدون در نظر گرفتن هر گونه تعدیلات موضوع این قرارداد تعیین گردیده) ضربدر )(849%Bx)\(11.02)+1( که در آن =T قیمت‌اعلان شده

مورد عمل در روز قبل از تاریخ اجرای این قرارداد بنحوی که در قرار داد مربوط مقرر گردیده

. =A آخرین «‌میانگین مورد عمل» قبل از تاریخ تغییر پول (‌یا «‌میانگین مبدأ» در صورتیکه میانگین مورد عمل قبلی‌ای جانشین آن نشده باشد).

‌و =B‌میانگین مورد عمل جدید میباشد.

‌د - علیرغم جزء ج بالا هیچ قیمت اعلان شده‌ای در هیچ دوره‌ای از میزانی که بدون در نظر گرفتن آثار تعدیلات موضوع این قرارداد در آن دوره بموجب قراردادی مربوط مورد عمل واقع میشد کمتر نخواهد بود. چنانچه نتیجه محاسبه مذکور در جزء ج بقیمت اعلان شده تعدیل شده‌ای برسد که‌از میزان مزبور کمتر باشد این محاسبه همچنان گاه بگاه بصورتی که اگر قیمت اعلان شده بمیزان قیمت اعلان شده تعدیل شده کاهش می‌یافت ادامه‌مییابد و هرگاه نتیجه محاسبه مجدداً قیمت اعلان شده تعدیل شده‌ای بدست دهد که از آن میزان فزون‌تر باشد قیمت اعلان شده تعدیل خواهد یافت. ‌

الحاقی «‌الف» بضمیمه شماره 2

‌تغییرات نرخ ارز در مقابل دلار آمریکا :

(‌نرخ‌های مرکزی مورد عمل در تاریخ اجرای قرارداد در مقابل نرخ های مورد عمل صندوق بین‌المللی پول در 30 آوریل 1971).

‌بلژیک % 57/11+

‌فرانسه % 57/8+ ‌

آلمان % 58/13+

‌ایتالیا % 48/7 +

‌ژاپن % 88/16+

‌هلند % 57/11+ ‌

سوئد % 49/7 +

‌انگلستان % 57/8 +

‌سوئیس % 50/13+ ---------------------------------------+ ‌جمع 21/99+

‌میانگین ساده = (21/99) (9) = 02/11 درصد +

‌قرارداد فوق منضم بقانون قرارداد بین کشورهای منطقه خلیج فارس و شرکتهای نفتی در مورد تعیین بهای نفت خام میباشد.

‌رئیس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی