مبحث 11

ماده 70

- آژانس حق دارد طبق مواد 71 تا 84 زیر بررسیهائی بعمل آورد:

ماده 71

- آژانس ممکن است بازرسیهای ویژه بعمل آورد تا:

‌الف - دربارة اطلاعات مندرج در گزارش اولیه در مورد مواد هسته‌ای مشمول حفاظت طبق این موافقتنامه تحقیق نماید.

ب - تغییراتی را که از تاریخ گزارش اولیه در وضعیت رخ داده مشخص نموده و درباره آنها تحقیق نماید.

ج - مقدار و ترکیب مواد هسته‌ای را طبق مواد 94 و 97 زیر قبل از انتقال آن از ایران یا هنگام انتقال آن بایران تعیین و در صورت امکان دربارة آن ‌تحقیق بعمل آورد.

ماده 72

- آژانس ممکن است بازرسیهای عادی بعمل آورد تا:

‌الف - در مورد تطبیق گزارشات یا سوابق تحقیق نماید.

ب - در مورد محل - مشخصات - مقدار و ترکیب کلیه مواد هسته‌ای مشمول حفاظت طبق این موافقتنامه تحقیق نماید – و

ج - در مورد اطلاعات مربوط بعلل احتمالی عدم محاسبه مواد اختلافات فرستنده، گیرنده و موارد غیر مسلم در موجودی ذخیره تحقیق نماید.

ماده 73

- آژانس ممکن است طبق اقدامات مذکور در ماده 78 زیر بازرسیهای مخصوص بعمل آورد:

‌الف - بمنظور تحقیق در مورد اطلاعات مندرج در گزارشهای ویژه یا –

ب - در صورتیکه آژانس تشخیص دهد که اطلاعات تهیه شده بوسیله دولت ایران شامل توضیحات دولت ایران و اطلاعات حاصله از بازرسیهای ‌عادی برای انجام مسئولیتهای آژانس طبق این موافقتنامه کافی نیست.

‌بازرسی موقعی مخصوص تلقی خواهد شد که بکوششهائی بیش از آنچه برای بازرسی معمولی طبق مواد 79 تا 83 زیر لازم است پایه اطلاعات یا ‌محلهائی اضافه بر آنچه در ماده 77 زیر برای بازرسیهای ویژه و عادی یا هر دو تعیین شده احتیاج داشته باشد.

ماده 74

- برای مقاصد تعیین شده در مواد 71 تا 73 فوق آژانس ممکن است:

‌الف - سوابقی را که بر حسب مواد 51 تا 58 فوق نگهداری میشود مورد بررسی قرار دهد.

ب - کلیه مواد هسته‌ای مشمول حفاظت طبق این موافقتنامه را مستقلا اندازه‌گیری نماید.

ج - در مورد کار و اندازه‌های کالیبری دستگاهها و سایر لوازم مخصوص اندازه‌گیری و کنترل تحقیق بعمل آورد.

‌د - اقدامات لازم را برای مراقبت و نگهداری بعمل آورد.

هـ - از سایر روشهای معقول که از لحاظ فنی امکان‌پذیر تشخیص داده شده استفاده بعمل آورد.

ماده 75

- بآژانس در محدوده ماده 74 فوق اختیار داده خواهد شد تا:

‌الف - ملاحظه نماید که در نقاط حساس اندازه‌گیری نمونه‌هائی طبق روشهای نمونه‌گیری برای محاسبه توازن مواد تهیه گردد و طرز عمل و تجزیه این ‌نمونه‌ها را ملاحظه نموده آنها را در دو نسخه نگهداری نماید.

ب - ملاحظه نماید که اندازه‌گیری مواد هسته‌ای در نقاط حساس اندازه‌گیری نمودار توازن مواد باشد و اندازه‌های (‌کالیبری) دستگاهها و سایر لوازم بکار رود – و

ج - سایر اندازه‌های دستگاه‌ها تعیین گردد.

‌د - ترتیبی دهد که از وسایل خود برای اندازه‌گیری مستقل و مراقبت استفاده کند و در صورت توافق در این مورد و ذکر آن در ترتیبات فرعی ترتیب ‌نصب چنین مسائلی داده شود.

هـ - از مهر‌ها و علامات مشخصه خود در صورت توافق در اینمورد و ذکر آن ترتیبات فرعی برای مراقبت استفاده نماید – و

‌و - ترتیباتی با دولت ایران در مورد ارسال نمونه‌های تهیه شده برای استفاده آژانس اتخاذ نماید.

ماده 76

- الف - برای مقاصد مذکور در بندهای (الف) و (ب) ماده 74 فوق و در ماده 71 (‌الف) و تا زمانیکه نقاط سوق‌الجیشی در ترتیبات فرعی تعیین‌ گردد بازرسان آژانس بهر محلی که گزارش اولیه یا بازرسی‌های انجام شده دلالت بر وجود مواد هسته‌ای در آن بنماید دسترسی خواهند داشت.

ب - برای انجام مقاصد مذکور در بند ج ماده 71 بازرسان بکلیه نواحی که طبق ماده 92 (‌د) (3) و ماده 95 (‌د) (3) اطلاع آژانس رسانیده شود‌ دسترسی خواهد داشت.

ج - برای انجام مقاصد مذکور در ماده 72 فوق بازرسان فقط بنقاط سوق‌الجیشی تعیین شده در ترتیبات فرعی و سوابقی که طبق مواد فوق نگهداری ‌میشود دسترسی خواهند داشت.

‌د - چنانچه دولت ایران باین نتیجه برسد که رسیدگی بیک وضعیت غیر عادی احتیاج دارد به حدود دسترسی وسیعتری برای آژانس دارد - دولت‌ایران و آژانس بلافاصله ترتیباتی برای اعطاء اختیار بآژانس برای انجام مسئولیتهای حفاظتی آن با توجه بحدود مذکور اتخاذ خواهند نمود. دبیر کل ‌این قبیل ترتیبات را به هیئت اطلاع خواهد داد.

ماده 77

- در مراحلی که ممکن است منتهی ببازرسیهای مخصوص برای مقاصد تعیین شده در ماده 73 فوق شود - دولت ایران و آژانس بیدرنگ با ‌یکدیگر مذاکره خواهند نمود. در نتیجه چنین مذاکراتی آژانس ممکن است.

‌الف - بازرسیهائی علاوه بر بازرسیهای عادی طبق مواد 83 - 79 زیر بعمل آورد – و

ب - با موافقت دولت ایران باطلاعات یا محلهای بیشتری از آنچه در ماده 77 فوق تعیین شده دسترسی یابد. هرگونه عدم توافق در این مورد طبق‌مواد 21 و 22 فوق برطرف خواهد شد. در صورتیکه اقدام از طرف دولت ایران لازم و فوری تشخیص داده شود ماده 18 فوق اجراء خواهد گردید.

ماده 78

- آژانس تعداد - شدت و مدت بازرسیهای عادی را با حداکثر استفاده از وقت و اجراء اقدامات حفاظتی مندرج در این موافقتنامه بنحو مؤثر ‌بحداقل ممکن خواهد رسانید و از منابع بازرسی تحت اختیار خود بهترین و اقتصادی‌ترین استفاده را بعمل خواهد آورد.

ماده 79

- آژانس ممکن است هر سال یک بازرسی عادی در مورد دستگاه‌ها و مناطق توازن مواد خارج از دستگاهها با محتوی یا تولید سالانه (‌هر کدام ‌مهمتر باشد) از مواد هسته‌ای بمقدار حداکثر 5 کیلوگرم مؤثر بعمل آورد.

ماده 80

- تعداد - شدت - مدت - تنظیم وقت و روش بازرسیهای عادی در مورد دستگاه‌هائی که با محتوی یا تولید سالانه بیش از 5 کیلوگرم مؤثر‌مواد هسته‌ای بایستی بر این اساس تعیین گردد که در مراحلی که حداکثر بازرسی لازم است نحوة بازرسی شدیدتر از میزان لازم و کافی برای اطلاع دائم‌ از مقدار و موجودی مواد هسته‌ای نشود حداکثر بازرسی عادی در مورد چنین دستگاه‌هائی بترتیب زیر تعیین میگردد:

‌الف - برای راکتورها و تأسیسات انباری مهر شده حداکثر کل بازرسی عادی سالانه 1/6 مرد و در سال تعیین شده.

ب - در مورد وسائلی غیر از راکتورها یا تأسیسات انباری مهر شده حاوی پلوتونیوم یا اورانیوم با غلظت متجاوز از 5% حداکثر بازرسی عادی سالانه‌معادل X 30 مرد - در روز میباشد که عبارتست از موجودی یا تولید سالانه مواد هسته‌ای (‌هر کدام بیشتر باشد) بصورت کیلوگرمهای مؤثر حداکثر‌بازرسی تعیین شده در مورد هر یک از چنین وسائلی کمتر از 1/5 مرد در سال نخواهد بود.

ج - در مورد هر یک از وسائلی که در بندهای (‌الف) یا (ب) فوق بآن اشاره نشده حداکثر بازرسی عادی سالانه یک سوم مرد - در سال بازرسی بعلاوه 0/4 Ex مرد - در روز بازرسی خواهد بود که در آن E عبارتست از موجودی با تولید سالانه مواد اتمی (‌هر کدام بیشتر باشد) بصورت‌کیلوگرمهای مؤثر.

‌دولت ایران و آژانس ممکن است توافق نمایند ارقام حداکثر بازرسی تعیین شده در ماده حاضر را در صورتیکه هیئت مدیره مقتضی بداند تغییر دهند.

ماده 81

- طبق مواد 78 تا 89 فوق مقیاسی که قرار است برای تعیین تعداد شدت - مدت - تنظیم وقت و روش بازرسیهای عادی در مورد هر یک از‌دستگاهها از آن استفاده شود شامل موارد زیر خواهد بود.

‌الف - فرم مواد هسته‌ای مخصوصاً اینکه مواد هسته‌ای بصورت یکجا یا اقلام جداگانه باشد. ترکیب شیمیائی آن و در مورد اورانیوم غلظت و میزان ‌قابلیت دسترسی بآن.

ب - میزان سودمندی سیستم محاسبه و کنترل ایران.

‌شامل حدودی که کارکنان دستگاهها در انجام وظیفه‌شان مشمول سیستم محاسبه و کنترل ایران نمیباشند. حدودی که اقدامات تعیین شده در ماده 32‌فوق بوسیله دولت ایران انجام گردیده میزان سرعت در تهیه گزارشها برای آژانس تطابق آنها با تحقیقات جداگانه آژانس و مقدار و صحت مواد ‌محاسبه‌ نشده طبق رسیدگی آژانس.

ج - مشخصات سوخت مواد هسته‌ای در ایران.

‌مخصوصاً تعداد و انواع دستگاههای محتوی مواد هسته‌ای مشمول حفاظت مشخصات چنین وسائلی از لحاظ حفاظت مخصوصاً در مورد مراقبت ‌حدودی که تخصیص چنین وسایلی موجب تسهیل در امر تحقیق در مورد مقدار و موجودی مواد هسته‌ای میگردد و حدود ارتباط اطلاعات از مناطق ‌توازن مواد مختلف بیکدیگر.

‌د – هم بستگی متقابل بین‌المللی.

‌مخصوصاً مقدار مواد هسته‌ای که برای استفاده یا آماده‌شدن از ممالک دیگر وارد یا بممالک دیگر صادر میگردد. هر گونه فعالیت تحقیقی از طرف ‌آژانس و حدود ارتباط فعالیتهای هسته‌ای ایران با فعالیتهای هسته‌ای سایر ممالک – و

هـ - پیشرفتهای فنی در زمینه حفاظت شامل استفاده از تکنیکهای آماری و نمونه‌برداری متناوب در اندازه‌گیری مواد هسته‌ای.

ماده 82

- در صورتیکه دولت ایران تشخیص دهد که فعالیتهای بازرسی بعلت تمرکز نامتناسب روی وسایل بخصوصی بهدر میرود دولت ایران‌و آژانس با یکدیگر مشورت خواهند نمود.

ماده 83

- قبل از ورود بازرسان بمراکز دستگاهها یا مناطق توازن مواد در خارج از مرکز دستگاهها آژانس بدولت ایران بترتیب زیر اعلام قبلی‌ خواهد نمود:

‌الف - در مورد بازرسیهای ویژه طبق بند ج ماده 71 فوق حداقل 24 ساعت قبل و در مورد آندسته از بازرسیها که طبق بندهای الف - ب ماده 71 فوق ‌انجام میگیرد و همچنین فعالیتهای بازرسی مذکور در ماده 48 فوق حداقل یکهفته قبل.

ب - در مورد بازرسیهای مخصوص طبق ماده 73 فوق در اسرع وقت ممکن پس از انجام مشاوره بین دولت ایران و آژانس طبق ماده 77 تفاهم حاصل ‌است که اعلام ورود معمولا جزئی از موضوع مشاوره خواهد بود.

ج - در بازرسیهای عادی طبق ماده 73 فوق حداقل 24 ساعت قبل در مورد دستگاههای مذکور در بند ب ماده 80 فوق و تأسیسات انباری مهر شده‌ محتوی پلوتونیوم یا اورانیوم با غلظت بیش از 5% و در کلیه موارد دیگر یکهفته قبل.

‌اعلامهای مذکور حاوی نام بازرسان و ذکر دستگاهها و مناطق توازن خارج از مرکز - دستگاههایی که بایستی مورد بازدید قرار گیرد و مدت بازدید ‌خواهد بود.

‌در صورتیکه قرار باشد بازرسان از خارج بایران وارد شوند آژانس همچنین دولت ایران را از محل و موقع ورود آنها آگاه خواهد نمود.

ماده 84

- با وجود شرائط ماده 83 فوق آژانس میتواند قسمتی از بازرسیهای عادی را طبق ماده 80 فوق و طبق اصل نمونه‌گیری غیر منظم بعنوان ‌یک اقدام تکمیل و بدون اعلام قبلی انجام دهد. آژانس هر برنامه‌ای را که طبق بند ب ماده 64 فوق بوسیله دولت ایران تهیه شده باشد هنگام انجام هر‌گونه بازرسی بدون اعلام قبلی مورد توجه کامل قرار خواهد داد.

‌بعلاوه هر گاه برای آژانس عملی بوده یا بر اساس برنامه اجرائی باشد آژانس دولت ایران را در فواصل مختلف از برنامه کلی بازرسیهای اعلام شده و‌اعلام‌ نشده خود مطلع خواهد نمود.

‌و پس از پیش‌بینی لازم در مورد بازرسی مدت این برنامه‌ها را بطور کلی تعیین خواهد کرد. در اجراء هر گونه بازرسی اعلام‌ نشده آژانس حداکثر سعی ‌خود را بکار خواهد برد تا از اشکالات اساسی کارکنان دستگاهها و دولت ایران با توجه بشرایط مذکور در ماده 44 فوق و ماده 89 زیر بکاهد.

‌بهمین ترتیب دولت ایران حداکثر سعی خود را برای تسهیل کار بازرسان بکار خواهد برد.

ماده 85

- الف - دبیر کل، نام - شرایط - ملیت - درجه و سایر مشخصات هر مأمور آژانس را برای انتخاب بعنوان بازرسی ‌در (ایران) پیشنهاد‌ مینماید کتباً بدولت ایران اطلاع خواهد داد.

ب - دولت ایران ظرف 30 روز از دریافت چنین پیشنهادی موافقت یا مخالفت خود را بدبیر کل اطلاع خواهد داد.

ج - دبیر کل ممکن است هر مأموری را که دولت ایران با انتخاب او موافقت نموده بعنوان یکی از بازرسان در ایران انتخاب نماید و این انتخاب را بدولت ایران اطلاع خواهد داد.

‌د - مدیر کل طبق تقاضای دولت ایران رأساً دولت ایران را بلافاصله از انصراف از انتخاب یکی از مأمورین بعنوان بازرس در ایران مطلع خواهد نمود.

‌بهر حال در مورد بازرسان مورد نیاز طبق ماده 48 فوق و بمنظور انجام بازرسیهای ویژه طبق ماده 71 الف و ب انتخاب در صورت امکان ظرف 30‌روز از لازم‌الاجرا شدن این موافقتنامه انجام خواهد گرفت. در صورتیکه چنین انتخابی ظرف این مدت محدود غیر ممکن بنظر برسد بازرسان بطور‌موقت انتخاب خواهند شد.

ماده 86

- در صورت لزوم دولت ایران هر چه زودتر نسبت بصدور یا تجدید روادید لازم در مورد هر بازرس اقدام خواهد کرد.

ماده 87

- بازرسان ضمن اجرای وظایف خود طبق ماده 48 و مواد 71 تا 75 فوق فعالیتهای خود را بنحوی انجام خواهند داد که در ساختمان و کار‌دستگاهها توقف یا تأخیری بوجود نیاید و یا امنیت آنها مختل نگردد مخصوصاً بازرسان خود شخصاً با دستگاهها کار نخواهند کرد و بکارکنان یک ‌دستگاه در انجام هیچ کاری دستور نخواهند داد. در صورتیکه بازرسان تشخیص دهند که طبق ماده 74 و 75 فوق بایستی در یک دستگاه کارهای ‌بخصوصی توسط کارکنان انجام گیرد تقاضائی در این مورد تسلیم خواهند کرد.

ماده 88

- در صورتیکه بازرسان بخدماتی در ایران از جمله استفاده از لوازم برای انجام بازرسی احتیاج داشته باشند دولت ایران تسهیلاتی برای ‌دسترسی بازرسان باین قبیل خدمات فراهم خواهد آورد.

ماده 89

- دولت ایران حق دارد ترتیبی دهد که بازرسان طی انجام امور بازرسی خود بوسیلة نمایندگان دولت ایران همراهی شوند مشروط بر اینکه ‌این امر موجب تأخیر در کار بازرسان نگردد و آنها را از انجام وظایفشان باز ندارد.

ماده 90

- آژانس دولت ایران را از موارد زیر مطلع خواهد نمود:

‌الف - نتایج بازرسیها در فواصل مختلف بمنظور درج در ترتیبات فرعی.

ب - نتایجی که از فعالیتهای تحقیقی خود در ایران گرفته مخصوصاً بوسیله گزارشاتی در مورد هر منطقه توازن مواد که بلافاصله پس از تهیه یک ‌صورت موجودی فیزیکی و تحقیق در مورد آن بوسیله آژانس و روشن شدن توازن مواد تهیه خواهد شد.